شرکت خدمات مهندسی خط و ابنیه فنی راه آهن تراورس در فرایندی غیرشفاف به یک گروه اقتصادی واگذار شد و این روزها گرفتار مشکلات مالی زیادی است؛ مشکلاتی که رئیس قوه قضاییه قول پیگیری آن را داده است.
گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، اعظم ذوالفقاری منظری؛ روند خصوصی سازی از همان ۱۵ سال پیش که در کشورمان آغاز شد، گرههای کور زیادی داشت. شرکتهایی از اموال دولت برای واگذاری به بخش خصوصی عرضه شد، اما قیمت واقعی این شرکتها به قدری زیاد بود که خرید آن از سوی سرمایه گذاران امری مشکل به نظر میرسید. سازمان خصوصی سازی قیمت گذاریهایی پایینتر برای مزایدهها تعیین میکرد و در نهایت با وعده چند وام کم بهره و بلند مدت،واگذاراری صورت میگرفت. اما نتیجه این واگذاریها در سالهای اخیر، کاهش کیفیت و کمیت تولیدات این کارخانه ها، شروع اعتراضات کارگران و هدررفت سرمایه ملی بوده است.
شائبههای زیادی حول واگذاریها وجود داشت. نمونه آن میتوان به واگذاری شرکت خدمات مهندسی خط و ابنیه فنی راه آهن- تراورس به گروه اقتصادی امیرمنصور آریا اشاره کرد؛ گروهی که از همان آغاز شکل گیری، روندی غیرشفاف و عجیب را طی کرده بود و در نهایت مه آفرید امیرخسروی، مدیرعامل این گروه به دلیل فسادهای اقتصادی مجازات شد. پس از آن، مجموعه عظیم شرکتهایی که در فرایند خصوصی سازی از سوی گروه امیرمنصور آریا خریداری شده بود، به کار خود ادامه دادند؛ هرچند تا مدتی قوه قضاییه بر روند کار این گروه نظارت میکرد. با این حال شرکتهای زیرمجموعه این گروه حال و روز خوبی ندارند؛ یکی از آنها شرکت آهن و فولاد لوشان است که این روزها تولید از آن رخت بربسته و دچار مشکلاتی است. تراورس هم همینطور.
مه آفرید امیرخسروی وقتی در مزایده شرکت تراورس شرکت میکرد، عنوان سهامدار اصلی شرکت آهن و فولاد لوشان را بر خود داشت و بر همین اساس خود را برای خرید تراورس دارای اهلیت میدانست. سازمان خصوصی سازی هم شرکت را به او واگذار کرد. اما آنچه امروز بر سر تراورس میرود، کاهش تولید، بدهی شرکت به کارکنان و مشکلات مالی بسیار دیگری است.
اعتراضات کارگری این بار در تراورس
اوایل دی سال ۹۸بود که کارگران تراورس در کرج در اعتراض به ۴ ماه پرداخت نشدن حقوق خود اعتراض کردند و برای دقایقی مسیر ریل را بستند. روز بعد از آن، معاون کارخانه اعلام کرد که حقوق کارکنان تا چند روز آینده پرداخت میشود. یک منبع آگاه در کرخانه هم این خبر را تائید کرد و گفت که بخشی از حقوق کارکنان پرداخت شده است.
پرداخت ۱۰ میلیارد تومان برای کارخانهای ۳۰۰ میلیاردی
اما این بار، دانشجویان به قضیه ورود کردند و نامهای به رئیس قوه قضاییه نوشتند. این نامه از سوی شورای تبیین مواضع بسیج دانشجویی استان البرز نوشته و در آن به مسائل مختلف این شرکت اشاره شده بود.
در بخشی از این نامه عنوان شده بود: «سال ۸۹ که مبنا بر واگذاری کارخانه به بخش خصوصی بود، ۲۱۷ میلیارد تومان قیمت گذاری شد در مرحله دوم سازمان خصوصی سازی ارزش کارخانه را ۲۱۵ میلیارد تومان اعلام کرد. این قیمت برای کارخانهای اعلام شد که بیش از ۳۰۰ میلیارد تومان تجهیزات ریلی در اختیار داشت. علت این کاهش قیمت همچنان نامشخص است.»
در ادامه این نامه به وضعیت واگذاری این شرکت به گروه امیرمنصور آریا اشاره شده بود: «مجموع پرداختی آریا برای واگذاری ۱۰ میلیارد تومان است. به این ترتیب کارخانه ۳۰۰ میلیارد تومانی با ۱۰ میلیارد تومان به مه آفرید امیرخسروی واگذار شد. سال ۹۲ که امیرخسروی دستگیر شد، اداره شرکت با نظارت و تأیید نماینده دستگاه قضا به خانواده وی سپرده شد در حالیکه بودجه شرکت از سمت شرکت زیرساخت حمل و نقل کشور و شرکت راه آهن تأمین میشد»
در روزهای پایانی دی رئیس قوه قضاییه نامهای به محسنی اژه ای، معاون اول خود نوشت و مسئولیت رسیدگی به مشکلات تراورس را به عهده او گذاشت. رئیسی در این نامه تأکید کرده بود که مشکلات تراورس در سریعترین زمان ممکن حل کند.
پس از آن، رئیس قوه قضاییه در سفری به استان البرز با برخی صنعتگران این استان دیدار کرد. در این دیدار مدیرعامل شرکت تراورس در حضور او به بخشی از مشکلات این شرکت اشاره کرد و رئیسی هم اذعان کرده بود که با توجه به اینکه ۹۸ درصد سهام تراروس در اختیار گروه امیرمنصور آریا قرار دارد، حل این مشکل امکان پذیر است.
شرایط نامناسب تراورس همچنان ادامه دارد. چنانکه کارگران این شرکت در ۲۵ اسفند اعلام کردند که حقوق سه ماه اخیر خود را از شرکت طلبکار هستند و معلوم نیست که چه زمانی قرار است این بدهی پرداخت شود. علاوه بر آن سوالات اساسی درباره سهام تراورس و نحوه مدیریت آن همچنان پابرجاست. بنا بود در اسفند امسال نشست خبری با حضور مدیرعامل تراروس برگزار شود و وی به سوالات خبرنگاران پاسخ دهد که این نشست تحت تأثیر شرایط کشور پس از شیوع ویروس کرونا برگزار نشد. اما از مسئولان این شرکت انتظار میرود حداقل پاسخ گوی مطالبات کارگران آن باشند.