به گزارش گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، دولت سیزدهم با حضور آیت‌الله سیدابراهیم رئیسی در مسند هشتمین رئیس‌جمهور ایران در شهریور ۱۴۰۰ بر سر کار آمد که در سومین سال فعالیتش و در ۳۰ اردیبهشت امسال در مسیر بازگشت از مراسم افتتاح سد «قیز قلعه‌سی»، در منطقه ورزقان استان آذربایجان شرقی دچار سانحه هوایی شد و با همراهان خود هم‌زمان با شب ولادت امام رئوف علی بن موسی الرضا (ع) به مقام رفیع شهادت نائل آمد و عملا فعالیت کابینه شهید رئیسی در سه سال خلاصه شد و حال در روز‌های پایانی دولت، وزارتخانه‌های مختلف عملکرد سه ساله خود را ارائه می‌کنند.
در این میان وزارت علوم، تحقیقات و فناوری یکی از ۱۹ وزارتخانه‌ای است که وزیر و مسئولان آن در بخش‌های مختلف به تشریح عملکرد سه ساله خود پرداختند.
واگذاری ۴۴ ماموریت ملی به دانشگاه‌ها بر اساس اولویت‌های پژوهشی استانی، برگزاری ۱۹۷۱ فرصت مطالعاتی جامعه و صنعت کشور در سه سال گذشته، اختصاص ۳۰ میلیارد تومان مبلغ تشویقی به نشریات علمی نمایه شده در دو سال اخیر، تخصیص ۳۵۰ میلیارد تومان به صندوق عتف، اضافه شدن ۳۱ هزار واحد به ظرفیت خوابگاه‌های دانشگاهی در سطح کشور، گنجاندن نام دانشگاه‌ها برای اولین بار در جدول ۱۲ بودجه کشور، تشکیل جلسه شورای عالی عتف با حضور رئیس‌جمهور پس از ۱۱ سال و تصویب چهار طرح، آیین‌نامه تسهیل جذب دانشجویان بین‌المللی و صدور مجوز ۱۵۰ شرکت در جذب دانشجویان بین‌المللی از جمله اقدامات صورت گرفته در دوران فعالیت دولت سیزدهم به شمار می‌آید.
ایجاد ۷۲ هزار شغل دانش‌بنیان در شرکت‌های دانش‌بنیان و هسته‌های فناوری، تاسیس معاونت فناوری و نوآوری و ایجاد نظام سنجش و انگیزش جدید، آیین‌نامه ارتقای اعضای هیئت علمی؛ اختصاص ۶۰ پایه تشویقی برای اعضای هیئت علمی و ۶۰ پایه تشویقی برای کارکنان و یاوران علمی، تدوین و ابلاغ دستورالعمل انتخاب دانشجویان سرآمد برای نخستین بار، ایجاد ردیف ویژه برای حمایت مالی از دانشمندان یک درصد ملی و بین‌المللی و ایجاد ردیف ویژه برای مرجعیت علمی و دیپلماسی علمی از دیگر فعالیت‌های آموزش عالی است که در دولت سیزدهم به ثمر نشسته است.
بهره‌برداری از پنج هزار و ۶۰۰ واحد خوابگاه متاهلی، تصویب آیین‌نامه جامع اعطای رتبه تحصیلی (بورس) به دانشجویان ایرانی، اختصاص بودجه ۱۰۰ میلیون یورویی از محل صندوق توسعه ملی برای تجهیز و نوسازی زیرساخت‌های پژوهشی برای دانشگاه‌ها، رشد دو و نیم برابری اشتغال و فروش محصولات فناورانه، رشد ۶۶ درصدی استقرار شرکت‌های دانش‌بنیان در پارک‌های علم و فناوری (افزایش از ۱۵۴۳ به ۲۵۵۶ شرکت)، افزایش پارک‌های علم فناوری از ۴۸ به ۵۶ پارک، افتتاح شعب دانشگاه تهران در آفریقای جنوبی، گرجستان و دهلی‌نو و تحصیل ۶۰۰ دانشجو از کشور عراق در دانشگاه تهران نیز در دولت سیزدهم محقق شده است.
اختصاص جدول بودجه جداگانه برای اولین بار به میزان ۱۵۰۰ میلیارد تومان ویژه فعالیت‌های فرهنگی دانشگاه‌ها، ثبت بیش از ۷ هزار محصول دانش‌بنیان در سامانه جریان اقتصادی نوین، حضور ۹ دانشگاه از جمهوری اسلامی ایران در رتبه‌بندی جهانی کیو اس (QS) ۲۰۲۵، راه‌اندازی سامانه نظام ایده‌ها و نیاز‌ها (نان)، سامانه (تانا) توسعه اکوسیستم نوآوری استان‌ها زمینه‌ای برای توسعه زیست‌بوم فناوری و نوآوری هر استان، سامانه ساتع (سامانه اجرایی تقاضا و عرضه پژوهش و فناوری) و ساجد یا سامانه ارتباط جامعه و صنعت با دانشگاه و حرکت از مقاله‌محوری به سمت مساله‌محوری از مهم‌ترین دستاورد‌های حوزه آموزش عالی دولت سیزدهم است.
اما در این میان و به گفته محمدعلی زلفی‌گل وزیر کابینه دولت شهید رئیسی، برخی برنامه‌های وزارت عتف به دلیل عمر کوتاه دولت سیزدهم فرصت تحقق نداشت؛ او از دولت چهاردهم درخواست کرد برنامه‌های ناتمام در حوزه آموزش عالی را محقق کند.
زلفی‌گل در تشریح برنامه‌های محقق نشده خود به خبرنگار گروه علم و آموزش ایرنا گفت: در این مدت برای آموزش عالی آنچه نیاز بوده در برنامه توسعه هفتم پیشرفت گنجانده شده است که اجرای احکام این برنامه یکی از برنامه‌های نیمه‌تمام این وزارت‌خانه در دولت بعدی است.
وزیر علوم در تشریح دومین و سومین خواسته خود گفت: در مدت فعالیتم در آموزش عالی مواردی جزو خواسته‌های من بوده که فرصت تحقق آن نبوده مانند توسعه خوابگاه‌های متاهلان، بهبود معیشت دانشگاهیان و اعضای هیئت علمی و یاوران علمی که این باعث زمینه خروج نخبگان از کشور به کشور‌های همسایه شد.
زلفی‌گل تجهیز آزمایشگاه‌ها را چهارمین خواسته مورد نظر خود عنوان کرد و گفت: امروز علم جدید با تجهیزات جدید شکل می‌گیرد همانطور که علم جدید، تکنولوژی جدید ایجاد می‌کند تکنولوژی و تجهیزات آزمایشگاهی برای تولید علم جدید هم لازم است.
وی پنجمین درخواست خود را مهارت‌محور کردن آموزش بیان کرد و گفت: برای مهارت‌محور کردن آموزش باید فکر جدی کرد، در این راستا باید سایر دستگاه‌ها هم به کمک بیایند، زیرا اختیارات وزارت عتف در این زمینه محدود است، اما برای تحقق این خواسته باید در احکام برنامه توسعه هفتم که به آن اشاره شده، طی دستورالعملی نوشته شود تا منافع صنعت خصوصی که دانشجوی ما را می‌پذیرد با منافع دانشجویی که پذیرفته می‌شود با هم گره بخورد و به دانشجو، امکاناتی همچون خوابگاه و وسیله ایاب و ذهاب اختصاص دهد یعنی در حقیقت بتوانیم شرایطی را ایجاد کنیم تا آموزشگاه‌های دانشگاهی ما از حالت نظریه صرف به جنبه مهارت‌محوری حرکت کنند.
زلفی‌گل یکی از موانع در حوزه آموزش عالی را اجرا نشدن اصل ۳۰ قانون اساسی عنوان کرد و گفت: در اصل ۳۰ قانون اساسی، دولت مکلف به حمایت رایگان از گسترش وسایل تحصیلات عالی تا سرحدخودکفایی کشور شده است. در این متن سه عبارت «رایگان»، «وسایل تحصیلات عالی» و «سرحد خودکفایی کشور» وجود دارد که در این مطالعه تمرکز بر مفهوم‌گشایی از عبارت «سرحد خودکفایی کشور» است. یعنی دانشگاه دولتی ما فقط باید به اندازه نیاز دانشجو تربیت کنند، چون از بودجه بیت‌المال استفاده می‌کند و نباید فارغ‌التحصیل بیکار داشته باشیم و بدون حساب و کتاب، دانشجو پذیرش نشود، اما این اصل مورد فراموشی قرار گرفته است.