رسالت اصحاب رسانه در مقابله با جنگ نرم

گروه فرهنگی «خبرگزاری دانشجو»، بدون شک رسانه ها در جنگ نرم در خط مقدم قرار دارند و به راحتی می توانند جریان های مهمی را هدایت و نظارت و کنترل نمایند و از طرفی هم خود جریان ساز باشند.

بسیاری از کارشناسان معتقدند که با توجه به گستردگی دنیای ارتباطات، امروزه با جنگ رسانه ای نیز رو به رو هستیم به شکلی که گفته می شود، هر رسانه ای که قوی تر است می تواند در جهت دهی به افکار عمومی مردم مؤثر عمل کند./ در جنگ نرم «رسانه ها» ابزار بسیار قوی و کارآمدی محسوب می شوند که با اذعان تاسف باید گفت که در جنگ نرم، رسانه ها اغلب در اختیار مراکز ثروت و قدرت هستند و هر آنچه که اربابان خود دیکته می کنند همان را منعکس می نمایند./ برای تقویت زیرساخت های فرهنگی و رسانه ها و مقابله با جنگ رسانه ای دنیای غرب، باید به نقش رسانه به عنوان یک ابزار مهم و جریان ساز بیش از پیش اهمیت بدهیم و از طرفی دیگر افراد رسانه ای نیز نسبت به مباحث موجود حساسیت نشان دهند. 

توسعه بخش عملیاتی آفندی جنگ رسانه ای و گسترش هدفمند شبکه های ماهواره ای از شیوه های جنگ نرم است

یکی از شیوه های جنگ نرم، توسعه بخش عملیاتی آفندی جنگ رسانه ای و گسترش هدفمند شبکه های ماهواره ای است. بدون شک در جنگ نرم دشمن، نخبگان کشورمان وظایف خطیری برعهده دارند؛ از جمله آن ها مشخص نمودن مرز خودی و غیرخودی، اطاعت محض از مقام عظمای ولایت به عنوان دیده بانی امین و هوشمند و نهادینه کردن فرهنگ واقع بینی و سطحی و هیجانی برخورد نکردن با مسائل جاری کشور است.

نگاه مدیریتی بحران در رسانه ها، نگاهی مربوط به شرایط بحرانی موجود بوده، و مطمئنا تصمیمات اتخاذ شده توسط آن مدیریت تحت تاثیر شرایط و مصلحت موجود عمل خواهد کرد. بدیهی است که در کوران تصمیم گیری در زمینه بحران های وارده بر یک ایدئولوژی، عواملی مورد توجه و دقت نظر کارشناسان قرار دارد که تصمیمات نهایی در راستای این عوامل گرفته شده و واکنش مورد نظر صورت می پذیرد. 

نحوه نمایش رسانه ای و وقوع آن، نوع مخاطب، تاثیرات زود هنگام یا فرسایشی طولانی مدت، وسعت بحران وارده بر مدیریت رسانه است. تهاجم رسانه ای در زمان ثبات سیاسی، اقتصادی و نظامی یک ایدئولوژی صورت گرفته یا در شرایط بحرانی آن و بررسی تقویم تاریخی، سیاسی، زمان و شرایط بحرانی به وجود آمده در مدیریت رسانه است و بالاخره نوع تصمیم گیری نهایی و واکنش منطقی در مقابل بحران نرم از عوامل شکل گرفته شده در مدیریت بحران رسانه است.

دنیای امروز عرصه جنگ بین رسانه هاست

با این تفاسیر، باید نقش رسانه در جنگ نرم مورد بررسی قرار گیرد. دنیای امروز عرصه جنگ بین رسانه هاست؛ رسانه کارکردی دوسویه دارد؛ اما عملا رسانه های امروزی در خدمت نظام سلطه است. رسانه در حوزه های مختلف، کارکرد متفاوت دارد؛ چراکه با استفاده از رسانه ها می توان در جامعه انگیزه و حرکت ایجاد کرد و یا فرهنگ عمومی را پایه ریزی و گسترش داد و همینطور افکار عمومی را در رابطه با موضوع خاصی تبیین کرد.

رسانه می تواند ارتباط دوسویه را بین افراد یک جامعه و حتی جامعه جهانی برقرار کند؛ گرچه قدرت های استکباری از رسانه برای گسترش نفوذ خود در جامعه جهانی استفاده می کنند؛ اما متاسفانه امروز اکثر رسانه های مطرح و قدرتمند دنیا در اختیار نظام سلطه و در راستای اهداف غیرانسانی آنان قرار دارد؛ ولی رسانه همانند شمشیر دولبه است و کشورهای هدف هم می توانند از آن برای مقابله با توطئه های نظام سلطه بهره ببرند. /گرچه رسانه های نظام سلطه به پیشرفته ترین ابزار روز جهان مجهز هستند، ولی در دهه‌های اخیر کشورها و ملت های دیگر هم توانستند با استفاده از رسانه های خود در برابر رسانه های نظام سلطه عرض اندام کنند، افزون بر بهره‌گیری که نظام سلطه از رسانه‌های دیداری، شنیداری و نوشتاری پیشین داشته است، اکنون نیز با توجه به تحولی عظیم در بهره‌گیری از ماهواره‌ها، اینترنت و فرستنده‌های پرتابل و ده‌ها فناوری برتر رسانه‌ای با تجهیزات و ابزار‌ها که در دست سردمداران نظام سلطه است، در جهت تحمیل اراده خود بر ملت‌ها مورد استفاده قرار می‌دهد. 

جنگ رسانه‌ای از برجسته‌ترین مولفه‌های جنگ نرم و جنگ‌های مدرن در جهان کنونی محسوب می‌شود 

آنچه مسلم است جنگ رسانه‌ای از برجسته‌ترین مولفه‌های جنگ نرم و جنگ‌های مدرن در جهان کنونی محسوب می‌شود. جنگ نرم به مثابه راهبرد و استراتژی انتخابی نظام سلطه برای تسلط بر افکار و اراده ملت‌ها تدوین و طراحی شده است، اما بیشترین کاربرد جنگ رسانه‌ها در هنگامه نبرد‌های نظامی‌ شدت یافته و می‌یابد؛ البته ‌این به آن معنا نیست که ‌این کاربرد از اهمیت رسانه‌ها در دیگر زمان‌ها می‌کاهد، بلکه می‌توان گفت آن جنگی است که در شرایط صلح و نه صلح و جنگ نیز بین قدرت‌ها و دولت‌ها به صورت غیررسمی ‌مورد استفاده قرار می‌گیرد. 

آنجا که قدرت‌ها توان به میدان آوردن نیروی نظامی ‌را ندارند و یا جامعه آنان قادر به تحمل تلفات انسانی نیست، به جنگ رسانه‌ای روی می‌آوردند و از این ابزار بهره‌برداری می‌کنند. جنگ رسانه‌ای از جمله جنگ‌های بدون خون‌ریزی و جنگ آرام محسوب می‌شود، با توجه به اینکه در جنگ رسانه ای خشونتی اعمال نمی شود؛ وقوع آن برای مردم نامحسوس است از طرفی بسیج عمومی هم در آن کاربرد ندارد و به اصطلاح جنگ رسانه جنگ بین نخبگان است، بنابراین میزان تخریب زیاد است تا حدی که شهروندان عادی کشور‌ هدف، متوجه حجم سنگین این جنگ بر فضای روحی و روانی خود و اطرفیان‌شان نمی‌شوند.

قدرت نفوذ سردمداران این جنگ و قدرت تاثیرگذاری و نفوذ آن به گونه‌ای است که در سطوح جامعه اعم از شهر و روستا گسترش می‌یابد. در این جنگ، ملت‌ها و مردم با خواست و اراده خود و قبول هزینه در معرض حمله قرار می‌گیرند و در این جنگ طرف متخاصم کنترل افکار عمومی را در اختیار می گیرد. 

تردیدی نیست که رسانه‌ها تاثیرگذاری عمیق و سریعی در شکل‌گیری نگرش‌ها و باورها نسبت به مسائل داخلی و بین‌المللی دارند و این مهم با حضور مثبت و فعال در عرصه‌های جهانی با درک موقعیت منطقه‌ای و جهانی ایران اسلامی و روی آوری رسانه‌ها به برخورد حرفه‌ای و رویکرد تولیدی بدون تاثیرپذیری از تبلیغات هدفدار خارجی بهتر و همگون‌تر با منافع محقق خواهد شد.

در این جا قابل تامل است که سیاستگذاران شرایط کار حرفه‌ای رسانه را درک نمایند و به تبع آن نگاهی بازتر در عرصه رسانه‌ها داشته باشند، ارتباط و تعامل بین مدیران و رسانه‌ها تقویت شود، مراکز علمی به رشد دانش و تربیت نیروی انسانی ماهر در عرصه رسانه توجه کنند، از توسعه زیرساخت‌هایی که موجب تقویت رسانه‌ها می‌شود، حمایت کنند و زمینه‌های توسعه شبکه‌های درون‌مرزی و برون‌مرزی را فراهم کنند و مطالبات دیگر که باید به آن‌ها توجه شود.

نقش رسانه ها برای افزایش دانایی و مقابله با تهدیدات دشمن بسیار تعیین کننده و کارساز است 

 بی شک نقش رسانه ها در جنگ نرم مورد اتقان همه کارشناسان حوزه ارتباطات است. در عصر رسانه های نوین جهانی، به مدد تکنولوژهای نوین ارتباطات و اطلاعات، کسب قدرت نرم به مراتب راحت تر از بدست آوردن و نگهداری قدرت سخت است. هدف رسانه ها از قدرت نرم در ابتدا مدیریت افکار عمومی نیست، بلکه رسانه ای در دنیا موفق است که بتواند با افکار عمومی حرکت کند و خود را سازگار با آنها نشان دهد.

در مورد نقش رسانه ها این نکته حائز اهمیت است که نقش روشنگر آنها برای افکار عمومی بسیار اساسی است. امروزه برای مقابله با تهدیدات جدید باید دانایی را افزایش داد و در این میان نقش رسانه ها برای افزایش دانایی و مقابله با تهدیدات دشمن بسیار تعیین کننده و کارساز است. این نکته قابل تامل است که رسانه های داخلی نباید در جنگ نرم همسویی با بیگانه داشته باشند؛ چرا که جبران خسارت آن به هیچ وجه قابل قبول نخواهد بود. 

به یاد داشته باشیم، ما در عصر رسانه ها زندگی می کنیم؛ عصری که در آن رسانه های گروهی جزو جدایی ناپذیر زندگی ما هستند. آنچه که رسانه ها به عنوان اطلاعات به ما انتقال می دهند، به اشکال مختلف در نحوه زندگی، اندیشه و احساسات ما و حتی فرزندان ما تعیین کننده است، اما اینها دلیل نمی شود که ما برده و اسیر این رسانه های گروهی شویم. 

برچسب زدن، تلطیف و تنویر، تصدیق، شایعه، انتقال، کلی گویی، دروغ بزرگ، انسانیت زدایی و اهریمن سازی، پاره حقیقت گویی، ارائه پیشگویی های فاجعه آمیز، قطره چکانی، حذف (سانسور)، ماساژ پیام، ایجاد تفرقه و تضاد، جاذبه های جنسی، ترور شخصیت، توسل به ترس و ایجاد رعب، تکرار، مبالغه و مغالطه از جمله تاکتیک های جنگ نرم از سوی کارشناسان و پژوهشگران این حوزه مطرح می شود و امید است که سیاستگذاران داخلی رسانه‌ای که به برنامه‌سازی می‌پردازند و افکار عمومی را در اختیار دارند، به ظرافت‌های جنگ نرم بیش از پیش پی ببرند و سریع‌تر خود را تمام قد به ابزار جنگ نرم مجهز کنند. رهبر معظم انقلاب فرمودند: «رسانه مهم‌ترین ابزار جنگ نرم است» باید این ابزار را بیش از پیش مورد توجه قرار داد و از آن به نفع منافع کشور بهره‌برداری کرد. 

باورپذیری جنگ نرم و تلاش در راستای خروج از وضعیت انفعالی، هوشیاری و شناسایی تکنیک‌های جنگ نرم و معرفی ماهیت آن توسط رسانه‌های داخلی، تلاش برای ایجاد وحدت، همبستگی و همگرایی بیشتر رسانه‌های داخلی، همکاری و هماهنگی رسانه‌های داخلی در انتقال و انعکاس حرف‌های اساسی نظام، وحدت کلمه در منافع ملی و مصالح نظام، موضع‌گیری و اقدام به موقع و یکپارچه در مقابله با جنگ نرم، فرصت سازی از موقعیت بوجود آمده علیه طراحان جنگ نرم، تکرار و پافشاری بر حقه و ترفندهای جنگ نرم، تمرکز و افشای جنگ نرم قبل از شروع آن، قدرت نمایی رسانه‌های داخلی در مقابله با هجمه خبری جنگ نرم، افزایش قدرت نفوذ رسانه‌های داخلی بر فضای خارج از کشور، تلاش گسترده برای اثرگذاری بیشتر در داخل کشور، بسترسازی برای آگاهی بخشیدن مخاطبان اصلی جنگ نرم، پرهیز از انحراف و یا جو زدگی رسانه‌های داخلی در مقابله با بحران‌های زودگذر و بررسی کارکردهای رسانه‌های نوین در خصوص جنگ نرم از جمله راهکارهای رسانه‌های داخلی در مقابله با جنگ نرم رسانه‌های غربی از سوی کارشناسان این حوزه مطرح شده است. 

در حال حاضر قدرت های بزرگ از جمله استکباری جهانی با استفاده از ابزارهای نوین ارتباطی، رسانه ای و تبلیغاتی از طریق جنگ نرم سعی در تضیعف هویت، باورها و ارزش های ملت سرافراز کشورمان برآمدند. یادمان باشد که کارکرد نقش رسانه ها برای هویت بخشی به ارزش های والای انقلابمان و برای پاسداری و حفظ این ارزش ها و مقابله با جنگ نرم دشمن بیش از گذشته احساس می شود؛ چرا که اگر رسانه های ما از ابزار و سیاست های ابزار قدرت نرم استفاده نکنند مقهور و محصور فضاهای ارتباطی خواهند شد و اما برای رسیدن به این امکان و در اختیار داشتن این قدرت باید الزامات و ابزارها، شیوه ها و سیاست ها را شناسایی کرد و زیرساخت‌های فرهنگی مرتبط با آن را مهیا کرد.