خاطرات سولیوان-آخرین سفیر آمریکا در ایران منتشر شد

به گزارش گروه سیاسی «خبرگزاری دانشجو»، مؤسسه فرهنگی هنری و انتشارات مرکز اسناد انقلاب اسلامی در راستای رسالت خویش در خصوص تدوین تاریخ انقلاب اسلامی کتاب «مأموریت به ایران_خاطرات سولیوان، آخرین سفیر آمریکا در ایران» ترجمهٔ ابراهیم مشفقی فر را منتشر کرد.

چنین آثاری هم توسط ایرانیان بازیگر نقش در انقلاب، اعم از وابستگان به حکومت پهلوی و مخالفان آن و هم توسط خارجیهای صاحب نقش در اتفاقات انقلاب انتشار یافته است.

این آثار زوایای پنهان تاریخ ایران عصر پهلوی دوم بهویژه واپسین سالهای آن را تا حدود زیادی روشن کرده است.

یکی از این آثار ارزشمند کتاب مأموریت در ایران است. این کتاب با توجه به ویژگی‌ها، موقعیت و نقش نویسندهی آن در تحولات انقلاب ایران و نوع اطلاعات موجود در کتاب از اهمیت خاصی برخوردار است. همچنین نویسنده نگاه تحلیلی و‌گاه انتقادی به برخی مسائل این دوره بهویژه برنامههای اقتصادی و فرهنگی حکومت پهلوی دوم دارد. با وجود نقاط قوت کتاب، ضعف‌ها و آسیبهای آن نیز قابل انکار نیست که برخی از آن‌ها آسیبهایی است که به طورعام بر خاطره­نویسی عارض است و این کتاب نیز از آن مصون نیست.

خاطرات سولیوان، هرچند برخی ضعف‌ها و کاستیهایی دارد که مترجم به برخی از آن‌ها در پیشگفتار اشاره کرده است، ولی تا حدودی پشت پردهی سیاست آمریکا در ایران را به نمایش می‌گذارد و ضمن بیان شیوهی تعاملات فیمابین دو کشور، آخرین تلاشهای دولت آمریکا و ناکامی آن را در جلوگیری از فروپاشی رژیم پهلوی بازگو می‌کند.

پست سفارت آمریکا در تهران از آذر ماه ۱۳۵۴/ دسامبر ۱۹۷۶ که ریچارد هلمز از سمت سفارت آمریکا در ایران استعفا کرده بود خالی مانده بود و به همین جهت دولت کار‌تر عجله داشت سفیر جدیدی جایگزین شود. سولیوان در این هنگام فرصت نداشت که از تعطیلی و استراحت قبل از عزیمت به این مأموریت استفاده کند. وی روز ۲۰ فروردین ۱۳۵۶ خورشیدی/۹آوریل۱۹۷۷ به عنوان سفیر آمریکا در ایران تعیین شد و در روز ۱۸ خرداد/۸ ژوئن در شرایطی که محمدرضا پهلوی در سرمایه‌گذاری مالی خود برای کمک به پیروزی مجدد جمهوریخواهان آمریکا شکست خورده بود، وارد تهران شد و در ۲۴ خرداد ۱۳۵۶/۱۴ ژوئن۱۹۷۷ به عنوان سفیر جدید آمریکا در تهران، استوارنامهی خود را به شاه تقدیم کرد. او هنگام ورود به تهران ۵۶ ساله بود. در این موقع سفارت آمریکا در تهران فعالیت وسیع و پردامنهای داشت. تعداد کارکنان سفارت به اضافه‌ی مأمورینی که در قسمت نظامی کار می‌کردند بالغ بر دو هزار نفر بود که با اعضای خانواده‌هایشان به پنج هزار نفر می‌رسیدند. هنگام ورود سولیوان به تهران بیش از ۳۵ هزار آمریکایی در ایران سرگرم کار بودند.