کربلا مدیون مدینه است

گروه دانشگاه«خبرگزاری دانشجو»-یادداشت دانشجویی** کل یوم عاشوراء و کل ارض کربلاء. تحدید حماسه حسین در قفس زمان و مکان ظلم به انسانیت و آزادگی است. حسین به یک روز و یک جا تعلق ندارد؛ تاریخ، مرثیه خوان سرور آزادگان جهان و زمین، حسینیه غم های سید مظلومان عالم است. روضه خوان حسین مهدیست که فرمود: «در عزای تو می گریم و اگر اشک چشمم تمام شود خون گریه می کنم.» هیچ تردید نداریم که اندوهی بالا تر از مصائب حسین بن علی نیست.

سالروز شهادت مولایمان امام جعفر صادق ^{علیه السلام} در پیش است. این روزها شهیدان غواص شهر به شهر می‌گردند و دوباره ایران را کربلا می‌کنند. گویی شهدا پیامی آورده اند. می‌خواهند بگویند اگر دلتان شکست قدری برای غریبی امام جعفر صادق(ع) هم بگریید. آخر، ما میان فرزندان پیامبر خدا فرق می‌گذاریم. از نظر بعضی از ما در عزای حسین باید نوحه سر داد، باید بر سر و سینه زد، باید اشک ریخت، باید دو ماه لباس مشکی پوشید ولی برای نام زیبای جعفر باید لطیفه ساخت و یک دل سیر خندید. جعفر ها در ادبیات امروز ما همان قصاب و بقال داستان هستند که هوش اجتماعی بسیار پایینی دارند، روابط عمومی آن ها ضعیف است و نهایتا تا کلاس سوم ابتدایی درس خوانده اند.

اسم خود را شیعه گذاشته ایم؛ اما یاد گرفته ایم به جعفر، جواد، تقی و نقی بخندیم. با نام مقدس جعفر لطیفه می‌سازیم و به هر وسیله قدیمی و از مد رفته ای جواد می‌گوییم!! نام تقی هم هیچ سنخیتی با یک آدم حسابی ندارد. تقی در واقع نام همان عروسک خنده دار و آب زیر کاهیست که همراه خاله شهرزاد به خانه های ما بچه های دهه هفتادی می‌آمد و حسابی ما را می خنداند. تا توانسته ایم نام زیبای نقی را هم مسخره کرده ایم. سه نوروز و یک رمضان از عمرمان صرف خندیدن به نقی شد. با شناختی که در رسانه ملی از شخصیت نقی پیدا کرده ایم شاید کم تر شیعه‌ای جرأت به خرج بدهد و بدون خجالت و شرمندگی از طعنه دوست و آشنا اسم بچه اش را نقی بگذارد. الگوی مناسب و مظهر مدیریت بحران در رسانه ملی ستایش است نه نقی. در بعضی داستان ها نیز گاهی  نام جعفر شخصیت یک آدم تو سری خور را در ذهن ما تداعی می کند که همه کاراکتر های قصه او را مسخره می کنند و منتظرند یک کار خنده آور از او سر بزند تا بشود سوژه موقعیت های طنز داستان. هیچ وقت یک نویسنده کار بلد اسم شخصیت  اصلی داستانش را جعفر نمی گذارد و به جای آن از نام های دیگری کمک می گیرد. انگار فراموش کرده ایم که یک جعفر در تاریخ وجود داشته که چهار هزار شاگرد پرورانده و بزرگان شیعه و سنی و حتی دانشمندان غیر مسلمان را بنده خود ساخته تا جایی که زبان به اعتراف گشوده و او را دانا ترین انسان های زمان خودش دانسته اند.

وقتی در ذهنم شخصیت رئیس مذهب را کنار سیدنا الحسین می گذارم متوجه شباهت‌های بسیاری می‌شوم. جعفر آل محمّد را مثل امام حسین(ع)، ابا عبد الله صدا می زدند و این کنیه در بین اهل بیت فقط مخصوص این دو امام معصوم است. لحظات پایانی عمر با برکت امام حسین(ع) صرف ترویج نماز زیر باران تیر و نیزه شد و آخرین کلام امام صادق هم این بود: «شفاعتم هرگز نصیب کسی نمی‌شود که نماز را سبک بشمارد.» روضه خوانی بلد نیستم اما می خواهم بگویم بعد از شهادت سید الشهدا خیمه او و اهل بیتش را سوزاندند و خانه نورانی سیدنا الجعفر هم به آتش کشیده شد. در تقویم‌ها از روز شهادت امام جعفر صادق(ع) تا شب عاشورا هفتاد و دو شب فاصله است. حتی انگار خالق زمان و گرداننده ایام هم می‌خواهد بگوید غم مظلومیت جعفر صادق اگر از مصائب حسین بیشتر نباشد کم تر هم نیست.

از روی حضرت فاطمه شرم می کنیم که در هر شهری برای حضرت ابوالفضل العباس ده ها مسجد و حسینیه ساخته ایم ولی در بعضی از شهر های کشور تعداد اماکن مقدسی که به نام مولا جعفر بن محمّد ساخته شده باشد از عدد انگشتان دست فرا تر نمی‌رود. حضرت عباس امامزاده ای واجب التعظیم است که امامان معصوم برای او زیارتنامه خوانده اند و به فرموده ولی عصر شهدا به مقام ایشان غبطه می‌خورند؛ اما در هر حال مقایسه حضرت عباس با امام جعفر صادق مانند مقایسه رود با اقیانوس است. عظمت ابوالفضل به چشمان زیبا نیست بلکه همه جلال و جبروت عباس آن جا نمایان می شود که امام جعفر صادق در وصف او می فرماید: عموی ما نافذ البصیره بود. از دیدگاه امام صادق، افتخار ابوالفضل ^{علیه السلام} ایستادن در کنار حسین و تبعیت بی چون و چرا از حجت خداست و عباس بدون تأییدات امامان معصومی مثل امام صادق از خودش هیچ ندارد. این در حالیست که همه ما روضه ابوالفضل را از بر هستیم ولی اگر بخواهیم ماجرای شهادت امام صادق(ع) را برای کسی تعریف کنیم حتما باید سری به کتب تاریخی قرن دوم هجری بزنیم.

 سلسله امامان بعد از سید الشهداء خصوصا امام جعفر صادق ^{صلوات الله علیه} ادامه دهنده راه حسین بن علی بودند. کربلا مدیون مدینه است. مدینه ای که امام صادق بنای آن را بر ترویج حماسه حسینی گذاشت و به وسیله قلم و بیان، نام حسین را برای همیشه در تاریخ بشریت جاودان ساخت. باید درس صادق شناسی را از ابو حنیفه پیشوای بزرگ مذهب حنفی آموخت که گفت: «اگر شاگرد جعفر بن محمد نبودم هلاک می‌شدم.» افسوس که بعضی ها، جعفر، دردانه زهرا را نشناختند و پیوند قیام حسین با قلم جعفر را درک نکردند.

پیمان خیر خواه- فارغ التحصیل دانشکده تربیت مدرس قرآن مشهد

انتشار یادداشت‌های دانشجویی به معنای تایید تمامی محتوای آن توسط «خبرگزاری دانشجو» نیست و صرفاً منعکس کننده نظرات گروه‌ها و فعالین دانشجویی است.