حمایتی نو از خودروسازان در قالبی جدید/ با وام ۲۵ میلیونی چه خودرویی می‌توان خرید؟

گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو، اقتصاد ایران در رکود تورمی فرو رفت. تیتری که سه سال پیش فضای خبری ایران را فراگرفت. وضعیتی که به گفته تولیدکنندگان همچنان ادامه دارد. حال رکود به واژه‌ای پرکاربرد در ادبیات اقتصادی ایران تبدیل شده.

یک هفته پیش رئیس‌جمهور، هشدار داد که با وجود بهبود نسبی شرایط اقتصادی، خطر رکود هنوز اقتصاد ایران را تهدید می‌کند. روحانی از سیاست‌های جدید هم گفت که قرار است رونق را برگرداند.

وی این مطلب را چندی پس از آن بیان کرد که چهار وزیر دولتش در نامه‌ای به او هشدار دادند؛ رکود فعلی به بحران تبدیل خواهد شد.

شنبه ۲۵ مهر؛

وزیر اقتصاد ایران به همراه روسای بانک مرکزی و سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی، جزئیاتی از اقدامات مورد نظر دولت را اعلام کردند.

این برای دومین بار است که دولت با انتشار برنامه‌ای می‌گوید درصدد است اقتصاد ایران را رکود خارج کند. این بار اما سیاست‌های انبساطی را در پیش گرفته است.

پیش از این دولت با سیاست‌های انقباضی تورم را مهار کرده بود. رکود اما به قوت خود باقی بود. رکودی که بسته اول خروج از رکود در سال 93 نیز نتوانست گره آن را باز کند. زنجیری بر دست و پای واحدهای تولیدی که آن‌ها را تا لبه پرتگاه تعطیلی پیش برد.

بسته جدید اما سیاست‌های انضباطی را در پیش گرفته. کاهش نرخ سپرده قانونی بانک‌ها، کاهش نرخ سود بانکی، تحریک تقاضا از طریق افزایش تسهیلات بانکی و تزریق 7500 میلیارد تومان برای اجرای طرح‌های عمرانی و 600 میلیارد تومان به صنعت، کشاورزی و صادرات.

اما پرداخت وام 25 میلیون تومانی بابت خرید خودرو یکی از گزینه‌های بسته جدید اقتصادی دولت در راستای تحریک تقاضا است.

بر این اساس دولت در بسته سیاستی خود برای خروج از رکود، وام خودرو را از 15 به 25 میلیون تومان افزایش داده و متقاضیان می‌توانند تا سقف 80 درصد از قیمت خودرو، از این وام که مدت بازپرداخت این وام هفت ساله و نرخ سود آن نیز 16 درصد است، استفاده کنند.

این در حالی است که به فاصله چند ساعت از انتشار خبر «افزایش وام خودرو»، مسوولان بانک مرکزی به‌نوعی اعلام کردند 25 میلیون تومان موردنظر، در قالب «وام» پرداخت نمی‌شود و اصلا قرار نیست پولی به مشتریان داده شود.

آن طور که پیمان قربانی، معاون اقتصادی بانک مرکزی در برنامه گفت‌و‌گوی ویژه خبری شنبه شب اعلام کرد، شرکت‌های خودروساز داخلی 80 درصد قیمت خودرو را در این طرح از مشتریان در قالب تسهیلات هفت‌ساله دریافت می‌کنند و مشتریان با بانک‌ها روبه‌رو نمی‌شوند.

به گفته وی در این طرح تعامل میان خودروسازان و بانک‌ها برقرار می‌شود و بدین واسطه تقاضا (در بازار خودرو) تحریک خواهد شد. قربانی همچنین تاکید کرده که بانک مرکزی، منابع مالی را با نرخ 14درصد در اختیار بانک‌ها قرار داده و آنها با نرخ 16درصد به خودروسازان ارائه می‌کنند.

طبق گفته قربانی، پولی در قالب وام خودرو به متقاضیان پرداخت نخواهد شد و خودروسازان با استفاده از منابع بانک مرکزی تا 80 درصد قیمت محصولات خود را به مشتریان تسهیلات می‌دهند.

یکی از نکات مثبت روش مذکور، در امان ماندن تسهیلات 25 میلیون تومانی از خطر صوری شدن است، چه آنکه با توجه به حذف «مشتری» از پروسه پرداخت این پول، عملا امکان خرج کردن آن در بازاری غیر از خودرو، تقریبا صفر خواهد بود. این موضوع سبب می‌شود اعتباری که دولت برای تحریک تقاضای خودرو در نظر گرفته، صرفا به بازار خودرو تزریق و راهی دیگر بازارها نشود. با این حساب، خودروسازان می‌توانند امیدوار باشند که در صورت استقبال مشتریان از تسهیلات 25 میلیونی، تمام تسهیلات پرداختی، در بازار خودرو به کار گرفته شده و در نتیجه آنها (شرکت‌های خودروساز) تا حدی از رکود خارج شوند؛ اما آیا مشتریان از طرح موردنظر استقبال خواهند کرد؟

علیرضا پور حسنی، یکی از فعالان بازار خودرو در این مورد می‌گوید: ممکن است وام 25 میلیون تومانی خرید خودرو در درازمدت بر وضعیت بازار تأثیرگذار باشد، اما اگر مانند وام 80 میلیون تومانی خرید مسکن مشمول گذشت زمان شود، نمی‌تواند تأثیری بر بازار داشته باشد.

وی ادامه می‌دهد: در حال حاضر بازار نسبت به این مسئله واکنشی نشان نداده و همچنان رکود در بازار خودرو ادامه دارد.

اکبری زاده، یکی دیگر از فعالان بازار خودرو نیز با بیان اینکه در حال حاضر قیمت خودرو در بازار به کف رسیده است، گفت: رکود فصلی در ماه‌های مهر و آبان هر سال تکرار می‌شود و در حال حاضر ماه محرم نیز با این ماه‌ها هم‌زمان شده و بازار خودرو بیشتر از قبل دچار رکود شده است.

از آنجایی که بازار خودرو در رکود عمیق به سر می‌برد، ممکن است مطرح شدن خبر پرداخت وام 25 میلیون تومانی عاملی برای دست نگه‌داشتن اندک خریداران این بازار شود تا پس از برقراری ساز و کار پرداخت وام خودرو، نسبت به خرید اقدام کنند. به این ترتیب، اگر مدت زمان اجرایی‌شدن این طرح طولانی شود، می‌تواند رکود بیشتری را در بازار ایجاد کند، البته به شرطی که شرایط پرداخت وام خرید خودرو و سود آن جذابیت لازم را برای خریداران ایجاد کند.

اما ببینیم با وجود وام و تسهیلات 25 میلیون تومانی، خرید خودروهای داخلی با چه قیمتی امکان‌پذیر خواهد بود. مطابق با محاسبات انجام شده و با توجه به وام موردنظر، می‌توان با پیش‌پرداخت حداقل چهار میلیون تومانی، صاحب خودرو داخلی شد. طبق گزارش خبرگزاری مهر، با توجه به وام و تسهیلات 25 میلیون تومانی، امکان خرید انواع خودرو، از پراید گرفته تا پارس تندر، با پیش پرداختی بین چهار تا 5/ 14 میلیون تومان وجود دارد. با این حساب و به شرطی که وام و تسهیلات موردنظر در تعداد قابل قبولی ارائه و همچنین جلوی صوری شدن شان گرفته شود، می‌توان به بازگشت بخشی از مشتریان به بازار خودرو کشور امیدوار بود.

صنعت خودرو از جمله صنایعی بود که در دو سال گذشته و به مدد حمایت‌های دولت توانست از آن وضعیت اسفبار در اواخر دولت گذشته خارج شده و تولید خود را افزایش دهد. اما این رونق تولید دیری نپایید. کیفیت نامناسب خودرهای تولید داخل و البته کاهش قدرت خرید مردم از مهمترین دلایلی بود که تقاضای این محصول را تحت تاثیر قرار داد و به دنبال آن خودروسازان ناچار به کاهش تولید خود شدند.

البته کمپینی هم که در ماه‌های اخیر برای نخریدن خودرو صفر به راه افتاد در کاهش تولید خودرو بی‌تاثیر نبود. اکنون بر اساس برخی آمارها حدود 100هزار خودرو در پارکینگ خودروسازان انباشته شده و خریداران کمی برای آنها وجود دارد. نکته جالب توجه این است که نه فقط در تولید خودروهای سواری بلکه در تولید سایر خودروها هم کاهش قابل توجهی مشاهده می‌شود.

تولید انواع خودرو در کشور در شهریورماه امسال 47.6 درصد کاهش یافت.براساس گزارش وزارت صنعت، معدن و تجارت تولید انواع خودرو در کشور در شهریور ماه امسال با افت 47.6 درصدی از 115 هزار و 462 دستگاه در شهریور 1393 به 60 هزار و 533 دستگاه کاهش یافت.در این مدت تولید انواع سواری با افت 44 درصدی از 97 هزار و 264 دستگاه در شهریور 1393 به 54 هزار و 503 دستگاه کاهش یافت.

 تولید انواع وانت نیز با کاهش 68.5 درصدی از 16 هزار و 281 دستگاه در شهریور 1393 به 5134 دستگاه کاهش یافت. شهریور ماه امسال تولید انواع مینی‌بوس و میدل‌باس با رشد 150 درصدی از 20 دستگاه در شهریور 1393 به 50 دستگاه افزایش یافت. در این مدت تولید انواع اتوبوس با افت 53.1 درصدی از 49 دستگاه در شهریور 1393 به 23 دستگاه کاهش یافت. شهریور ماه امسال تولید انواع کامیونت، کامیون و کشنده با کاهش 55.5 درصدی از 1848 دستگاه در شهریور 1393 به 823 دستگاه کاهش یافت. براساس گزارش وزارت صنعت، معدن و تجارت شش ماهه نخست امسال نیز تولید انواع خودرو با کاهش 3.8 درصدی از 520 هزار و 932 دستگاه در شش ماهه نخست سال گذشته به 501 هزار و 104دستگاه کاهش یافت. در این مدت تولید انواع سواری با رشد چهار درصدی از 442 هزار و 594 دستگاه در شش ماهه نخست سال گذشته به 460 هزار و 192 دستگاه افزایش یافت.

شش ماهه نخست امسال تولید انواع وانت با کاهش 51.1 درصدی از 71 هزار و 32 دستگاه در شش ماهه نخست سال گذشته به 34 هزار و 730 دستگاه کاهش یافت. در این مدت تولید مینی‌بوس و میدل‌باس با رشد 129.6 درصدی از 115 دستگاه در شش ماهه نخست سال گذشته به 264 دستگاه افزایش یافته است. شش‌ماهه نخست امسال تولید انواع اتوبوس با کاهش 33.3 درصدی از 441 دستگاه در شش ماهه نخست سال گذشته به 294 دستگاه کاهش یافته است. تولید انواع کامیونت، کامیون و کشنده نیز با افت 16.7 درصدی از 6750 دستگاه در شش ماهه نخست سال گذشته به 5624 دستگاه کاهش یافته است.

گزارشی از فاطمه اسماعیلی