محققان کشور با کمک صندوق حمایت از پژوهشگران و فناوران موفق شدند داروی درمان پارکینسون را به روش آنزیمی تولید کنند.
به گزارش گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، ال-دوپا پیش ماده "دوپامین" است و میتواند از سد خونی- مغزی عبور کند؛ ازاین رو این ماده به عنوان دارو در درمان بیماری پارکینسون استفاده میشود.
هر ساله ۱۰۰ تن ال-دوپا با استفاده از سنتز نامتقارن شیمیایی تولید میشود. فرآیند سنتز شیمیایی ال-دوپا نیازمند فلزات گران قیمت و ناسازگار با محیط زیست به عنوان کاتالیزور است. ولی محققان پژوهشگاه ملی مهندسی ژنتیک و زیستفناوری روشی را برای تبدیل آنزیمی با استفاده از "تایروزیناز" به عنوان بیوکاتالیزور ارائه دادند.
تولید آنزیمی داروی ضدپارکینسون (ال-دوپا) توسط محققان این پژوهشگاه و با پشتیبانی صندوق حمایت از پژوهشگران و فناوران معاونت علمی اجرایی شد.
شرایط بهینه برای استخراج و تخلیص این آنزیم از لحاظ پایداری، غیر فعال شدن، سینتیک و ساختمان آن به طور کلی در این پژوهشگاه مورد مطالعه قرار گرفت و در آن شرایط موفقیت آمیز بهکارگیری تایروزیناز برای تبدیل تایروزین به ال-دوپا مطالعه شد.
دستاورد این طرح، دانش فنی تولید ال-دوپا به روش آنزیمی (به کمک تایروزیناز) است. تعیین مقدار بهینه سابستریت برای تبدیل آنزیمی تایروزین به ال-دوپا، بهترین نسبت بین سابستریت تایروزین و احیاکننده، تشخیص پی اچ و دمای بهینه جهت بدست آوردن حداکثر فعالیت آنزیم از دیگر دستاوردهای این مطالعات است.
در حال حاضر قیمت هر یک گرم ال-دوپای دارویی به روش سنتز شیمیایی معادل یک دلار آمریکا قیمت است. در شرایط حاد پارکینسون، بیماران تا روزی ۲ گرم در روز باید از این دارو مصرف کنند (۸ قرص ۲۵۰ میلیگرم). این در حالی است که قیمت ماده اولیه ال-دوپا در این روش (تایروزین) هر کیلوگرم ۱۰ سنت است.
با توجه به اینکه آنزیم لازم برای تهیه ال-دوپا بدون وابستگی به خارج و صرفا با دانش فنی موجود در این پژوهشگاه با قیمت بسیار مناسب قابل تهیه است، نتایج این مطالعات تخمین صحیحی از اقتصادی بودن این پروژه را نشان میدهد.
مواد مورد نیاز و لوازم مصرفی با حداقل قیمت در این طرح در نظر گرفته شده است. آزمایشگاه آنزیمولوژی پژوهشگاه ملی مهندسیژنتیک و زیستفناوری دارای امکاناتی است که هزینه انجام این طرح را بشدت کاهش میدهد، بنابراین نیاز به خرید دستگاه گران قیمت برای انجام این تحقیق نیست.