طی چند دهه اخیر توسعه کشورها وابسته به دادههایی شده است که از طریق ماهوارهها ارسال میشود و لازم است برای توسعه این بخش در کشور علاوه بر بخش دولتی، استارتآپها و بخش خصوص نیز ورود پیدا کنند.
گروه فناوری خبرگزاری دانشجو؛ حمیده آقاجانی- یوری گاگارین را میشناسید، او اولین انسانی بود که مرزهای هوایی را شکافت و در قلب کهکشان جا گرفت و توانست یک دور کامل دور مدار زمین بگردد. انسان با این سفر فهمید که فضا هم دست یافتنی است و میتوان به ان سفر کرد. بعدها آپلو آمد که بنا بر ادعای آمریکاییها فاتح ماه بود.
نیمه دوم قرن بیستم آغاز هنرنماییهای ذهن خلاق انسان بود و هر بار تکنولوژی جدیدی به ماهوارهها اضافه میشد. دیگر مسئله حضور انسان در فضا مطرح نبود بلکه انسانها میخواستند زمین را از بالا ببینند و با همین هدف هم بود که توسعه ماهوارههای ناوبری، امکان ناوبری دقیق و آسان را به وجود آورد. پرتاب ماهوارههای سامانه موقعیتیاب جهانی و تشکیل منظومهای از این ماهوارهها مشکل تشخیص دقیق موقعیت، سرعت و زمان را صرف نظر از موقعیت، شرایط آب و هوایی و ساعت روز حل کرد و باعث شد مکان یابی نه تنها برای کشتیها و هواپیماها بلکه برای مردم عادی هم بسیار ساده تر شود تا جایی که امروزه تصور رفتن از جایی به جای دیگر بدون استفاده از نقشههای آنلاین و سامانههای موقعیتیاب بسیار سخت و دور از ذهن است.
حل مشکل ناوبری جهانی تنها یکی از کاربردهای منظومه ماهوارهها است و از کاربردهای دیگر آن میتوان به ایجاد پوشش جهانی و یا منطقهای برای تصویربرداری، مشاهده زمین و حتی ایجاد پوشش اینترنت و بسیاری کاربردهای دیگر اشاره کرد.
استفاده از خدمات ماهوارهای علاوه بر اینکه زندگی روزمره را برای خیلی از انسانها سادهتر و دلپذیرتر میکند نیازمندیهای بخشهای صنعتی و کشاورزی را نیز با اطمینان بیشتر رفع خواهد کرد و به همین دلیل هم هست که بسیاری از کشورها بودجه قابل توجهی را به این بخش اختصاص دادهاند.
ایران نیز با وجود همه تحریمها سعی کرد با اتکا به جوانان و نخبگان در این حوزه لقدامات موثری را صورت دهد تا جایی که ماهواره امید به فضا رفت و نمونههای دیگری نیز ساخته شده که همه نشان از توان و اراده نیروی جوان کشور و توجه مسئولین دارد. یکی از تاثیرگذارترین و معروفترین سرمایه گذار پروژههای ناسا شرکت اسپیس ایکس است. یک استارتآپ بخش خصوصی که با سرمایه گذاری توانسته به پروژههای فضایی خصوصا ساخت کپسولهای فضایی جان تازهای ببخشد و این نشان میدهد که چقدر ورود بخش خصوصی به این حوزه اهمیت دارد.
در آستانه هفته جهانی فضا مرکز نوآوری فضایی کیهان با نظارت و حمایت سازمان فضایی ایران، پیش رویداد مسابقه طراحی منظومه ماهوارهای را در سه محور «پایش و نظارت زمین»، «شبکههای مخابراتی، ارتباطاتی و اینترنت» و «شبکه ناوبری محلی فضاپایه» روز گذشته برگزار کرد.
رویدادهای فضایی حلقه واسط کارفرمایان و نخبگانی کشور کیوان کوکبیان مدیر مرکز نوآوری فضایی کیهان در گفتگو با خبرنگار فناوری خبرگزاری دانشجو، درخصوص علت برگزاری این پیشرویداد اظهار کرد: هدف این مرکز حمایت تیمها و استارتآپهای تخصصی در حوزه فضایی و صنعت فضایی است. به همین منظورهم بسترهای مناسب برای تیمهای جوان را فراهم کردهایم.
کوکبیان ادامه داد: همچنین در نظر داریم منتورینگها و فضای کسب و کاری برای ارتباط تیمها و استارتآپها با کارفرما ایجاد کنیم و یکی از زیرساختهای اصلی برای ایجاد این فضا برگزاری رویدادها و مسابقاتی است که در طی آن تیمهای استارتآپی و دانشگاهی بتوانند با کارفرمایان واقعی آشنا شوند.
وی هدف از برگزاری رویداد منظومه را ارتباط بخش خصوصی و نخبگانی کشور دانست و گفت: در رویدادهای اینچنینی ضمن آشنایی دانشجویان و کارفرمایان با مفهوم منظومهسازی ماهواره، میتوانیم یک ارتباط صحیح بین دو گروه کارفرمایان و نخبگان استارتآپهای حوزه فضایی برقرار کنیم.
مدیر مرکز نوآوری فضایی کیهان افزود: ثبت نام اصلی این مسابقه پس از پیشرویدادی که روز جمعه برگزار شد، انجام میشود و پس از آن که کارفرمایان طرحهای پیشنهادی خود را ارائه کردند، در یک بازه زمانی سه ماهه بر روی طراحی چالشهای مطرح شده کار انجام میشود و خروجیها مورد قضاوت و داوری قرار میگیرد.
کوکبیان ادامه داد: پس از آن طرحهای منتخب برگزیده میشوند و علاوه بر تقدیر و اهدای جوایز نقدی از این طرحها، طرحهای پذیرفته شده توسط کارفرمایانی که ایده و چالشی را مطرح کرده بودندف حمایت خواهند شد.
مدیر مرکز نوآوری فضایی کیهان در خصوص حمایتهای در نظر گرفته شده در این ۳ ماه، تاکید کرد: در طی این سه ماه بسته به کاری که تیمها قرار است انجام دهند، سه کارگاه تخصصی «کارگاه طراحی ماموریت منظومی»، «تهیه طرح توجیهی اقتصادی مناسب برای آن دانش فضایی» و «کارگاه طرح توجیه کسب و کار فضایی» که بسیار با اهمیت است و بسیاری از دانشجویان فضایی و استارتآپهای این حوزه از وجود آن آگاهی ندارند برگزار خواهد شد و سعی میشود به گونهای از اینها حمایت کنیم تا در نهایت بتوانیم طرحهای مناسبی برای مسابقات داشته باشیم.
به اذعان همه دست اندرکاران حوزه علم و فناوری کشور استارتآپها یک پایه از پیشرفت هستند و لازم است که توجه ویژهای به آنها شود تا آنها هم بتوانند خوراک اصلی صنایع را تامین نمایند البته در این میان هستند استارت آپهایی که به رغم همه مشکلات توانستهاند در مسیر پیشرفت حرکت نموده و توفیقاتی کسب نمایند. یکی از این استارتآپها دپارتمان فضایی شرکت مهندسی نانوسامانه است.
گام پنجم مسیر توسعه فضایی را هموار میکند سجاد غضنفریان نماینده دپارتمان فضایی شرکت مهندسی نانو سامانه در گفتگو با خبرنگار فناوریخبرگزاری دانشجو با اشاره به اینکه این مجموعه از چهار سال پیش کار خود را آغاز کرده است، اظهار کرد: تقریباً از ۲ سال پیش به صورت تخصصی با استارتآپ فضا کار خود را آغاز کردیم و به صورت تخصصی بر روی ماهوارههای مکعبی تمرکز داریم، اما در صنعت فضایی نیز فعالیت کردهایم.
وی با اشاره به اینکه اولین ماهواره خصوصی کشور در این استارتآپ در حال ساخت است، گفت: در حال حاضر وضعیت ما در حوزه صنایع فضایی در سطح بین الملل مطلوب نیست، اما همه تلاشمان را کردهایم تا از این غافله عقب نمانیم، اما متاسفانه قوانین دست و پاگیر به نوعی خودتحریمی مبدل شده است و باید توجه ویژهای به رفع آن شود.
غضنفریان با تاکید بر اینکه حمایت تنها به معرفی و تقدیر از استارتآپها ختم نمیشود، افزود: حمایت اصلی این است که به گام پنجمی برسیم که سازمان فضایی به آن اشاره کرده است، این گام مشخص میکند که ما چه مسیری را طی کنیم و برای رسیدن به این اهداف نباید مسائل حقوقی و قوانینی که ممکن است در مسیر یک استارتآپ با شرایط خاصی مثل استارتآپهای فضایی قرار بگیرد، محدودیت ایجاد کرده و یا فرصتها را از آنها بگیرد.
جهان در حال پیشرفت است و هر توسعهای نیازمند هزینه، حال سوال اینجاست که با وجود مشکلات تحریمی آیا به آن حد که باید به صنعت فضایی توجه شده یا خیر؟ آیا زمان آن نرسیده که قوانین دست و پاگیر جای خود را به شرایط آسانتر بدهد؟ جوانان ما با وجود همهی مشکلات خارجی و کمبودهای داخلی با چنگ و دندان در این عرصه ماندهاند و لازم است تا همهی دستگاههای مرتبط زاویه نگاهشان را تغییر دهند تا ایران در مسیر درست توسعه فضایی قرار گیرد.