گروهی از دانشمندان نانوروباتهایی را با قطعات DNA ساختهاند که نه تنها میتوانند سلولهای سرطانی را از بین ببرند، بلکه مکان آنها را نیز در بدن پیدا میکنند.
به گزارش خبرنگار فناوری خبرگزاری دانشجو، هماکنون توسعه داروهای موثر در درمان سرطان آن هم بدون عوارض جانبی یکی از مهمترین کارهایی است که شیمیدانان، داروسازان و زیستشناسان با آن روبهرو هستند. دانشمندان امید زیادی به ژن درمانی دارند تا با این روش با جهشهایی که در سلولها رخ میدهد، مبارزه کنند.
محققان میگویند: DNA پایه و اساس سلول است و همچنین حاوی ماده ژنتیکی است که برای رمزگذاری پروتئینهایی مورد نیاز است که برای وجود سلول ضروری هستند. زمانی که سلول سرطانی میشود، ژنوم آن تغییر میدهد و به همین دلیل شروع به ترکیب با پروتئینهای «بد» میکند؛ نه آنهایی که برای بدن ما نیاز است. در نتیجه، سلولها شروع به تکثیر غیرقابل کنترل میکنند و تومور ایجاد میشود و بزرگ و بزرگتر میشود.
با این حال، اگر تولید پروتئینهای بد یا پروتئینهای مرتبط با بیماری متوقف شود، سلولهای سرطانی دیگر قادر به تکثیر نخواهند بود و در نهایت شروع به از بین رفتن میکنند. آنزیمهای DNA به نام دیاکسی ریبوزیم، تحت شرایطی خاص میتوانند پیوندها را در یک رشته RNA قطع کنند. محققان تصمیم گرفتند از این خاصیت استفاده کنند و به اصطلاح نانوروباتهایی را مبتنی بر دیاکسی ریبوزیم بسازند که به صورت مصنوعی سنتز شدهاند.
به گفته محققان، این نانوروباتهای مبتنی بر DNA از دو بخش تشکیل شدهاند: یکی بخش تشخیصی و دیگری درمانی. بخش درمانی، رشته RNA بیماریزا را از بین میبرد. هر چقدر که این رشته بیشتر از بین برود، پروتئین مضر کمتری تولید میشود.
گفتنی است که RNA یا اسید ریبونوکلئیک همراه با DNA و پروتئین، سه مولکول درشت اصلی هستند که برای همه گونههای شناخته شده زیستی، ضروری محسوب میشوند.
بخش دوم این نانوروباتها سلولهای بیماریزا را شناسایی میکنند. به این شکل که اگر مولکول RNA «اشتباه» در سلول وجود داشته باشد، این بخش به یک الیگونوکلئوتید اصلاح شده شیمیایی متصل میشود که به صورت مصنوعی به داخل سلول وارد میشود، آن را میشکافد و نور تولید میکند.
محققان ادعا میکنند که این روش جدید به غیر از اینکه بسیار موثر است، بسیار هم مقرون بهصرفه است و تولید نانوروباتها برای تحقیقات آزمایشگاهی تقریبا فقط ۱۵ تا ۲۵ دلار هزینه در برمیگیرد.