شرکت دانش بنیان آفتابگردان با بهره گیری از سیستمهای هوش مصنوعی، برای مدیریت شهر به صورت هوشمند، به کمک شهرداران و مسئولان شهری آمده است.
گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، اعظم ذوالفقاری منظری؛ مراکز رشد دانشگاه فردوسی، نیمههای دهه ۸۰ تشکیل شد. ۵ یا ۶ اتاق چسبیده به دانشکده کشاورزی آن زمان و دانشکده منابع طبیعی الان؛ که یک راهروی باریک و طولانی اتاقها را به هم متصل میکرد. درب رابط بین مرکز رشد و دانشکده را هم بسته بودند و اینگونه استقلال مرکز رشد بیشتر معلوم میشد.
اتاقهای نسبتا بزرگی بود که اولین شرکتهای دانشجویی در آنها شکل گرفت. اما حالا و پس از ۱۵ سال فعالیت این مرکز، تولیدات دانشجویی و دانش بنیان جالبی از آن مرکز بیرون آمد؛ مرکزی که حالا جای خود را تغییر داده، گسترده شده و حتی مرکز رشد علوم انسانی را راه اندازی کرده است.
یکی از شرکتهای دانش بنیان که راه خود را از مرکز رشد دانشگاه فردوسی پیدا کرد، شرکت آفتابگردان است. نام کامل آن، شرکت دانش بنیان تحقیقات صنعتی آفتابگران تابان شرق است که کار خود را بر اثرگذاری در شهر هوشمند متمرکز کرده است.
آغاز یک فکر نو
نوید یکتای، مدیرعامل و موسس این شرکت است و در سال ۹۰ با چند تن از دوستان و همسر خود خواست تا کسب و کاری راه بیندازد و از دانش خود برای تولید و کسب درآمد استفاده کند. او به خبرنگار ما میگوید: در ابتدای کار مانند خیلی افراد دیگر نسبت به بحثهای فنی بازاریابی و نیازهای مشتری آشنایی نداشتیم. اولین محصول ما مشتری نداشت.
اولین محصول تولید شده در این شرکت ردیاب خورشیدی بود. براساس گفتههای یکتای، این ردیاب میتوانست هوشمندانه نور خورشید را شناسایی کرده و به سمت آن چرخش کند. مانند گل آفتابگردان. این سیستم قرار بود روی پنلهای خورشیدی نصب شود تا با ردیابی نور خورشید، دریافت انرژی خورشید و تبدیل آن به برق را به حداکثر برساند. اما یکتای میگوید که این تکنولوژی در بازار ما برای افرادی که پنلهای خورشیدی داشتند، به صرفه نبود.
او میگوید: برای کاربران پنلهای خورشیدی صرف نداشت که چنین سیستم مکانیکی و متحرک را برای پنلهای خورشیدی خود استفاده کنند. به جای آن میتوانستند با هزینه کمتر، یک پنل خورشیدی دیگر بخرند.
یکتای توضیح میدهد: در این پروژه تجربههای جدیدی کسب کردیم و فهمیدیم که در قسمتهای فنی یک محصول چه نکاتی را باید رعایت کنیم، نیاز مشتری را بسنجیم و روشهای فروش کالا را بیاموزیم.
این شرکت دانش بنیان در سال ۹۴ ثبت شد. در آن زمان برخی از اعضای هیات علمی گروه مهندسی برق دانشگاه فردوسی به عنوان بنیان گذار و رئیس هیات مدیره در این شرکت حضور یافتند. پس ثبت شرکت به عنوان دانش بنیان در معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، کارهای جدید آن هم رونق گرفت. یکتای میگوید: پروژههای جدید گرفتیم و انجام دادیم و در این میان با برخی نیازهای جدی در بازار مواجه شدیم. این نیازها در حوزه شهر هوشمند و اینترنت اشیا بود.
ایده پردازی برای مدیریت شهر هوشمند
اینترنت اشیا در واقع ارتباط سنسورها و دستگاهها با شبکهای است که از طریق آن میتوانند با یکدیگر یا کاربرانشان تعامل کنند. کاربرد ساده اینترنت اشیا را میتوان در ارتباط موبایل هوشمند با تلویزیون به کار گرفت، یا در سیستمهای پیچیده تری، در مدیریت شهری از آن بهرهمند شد.
مدیرعامل شرکت آفتابگردان توضیح میدهد: زیرساختهایی که برای مدیریت هوشمند شهر نیاز است با دانش در حوزه مهندسی برق هماهنگی دارد و توانستیم به این سمت گرایش پیدا کنیم. در حال حاضر چند محصول در این زمینه در شرکت ما تولید میشود و به فروش میرسد.
اکنون زمینههای کاری این شرکت در حوزه هوشمندسازی شهری، انرژیهای تجدیدپذیر و روشنایی تعریف شده است. مطالعات، طراحی و اجرای پروژههای سیستم قدرت و بردهای الکترونیک در این شرکت انجام میشود. این شرکت دانش بنیان که از ابتدای ایده پردازی آن تاکنون حدود ۹ سال عمر دارد، سیستمهای روشنایی DC و سیستمهای روشنایی DC خورشریدی را طراحی و تولید میکند و ریزشبکههای هوشمند برق مانند سیستمهای خورشیدی و بادی و سیستمهای کنترل هوشمند روشنایی و آبیاری را برای کارفرمایانی مانند وزارت نیرو، قطار شهری مشهد، برق منطقهای خراسان رضوی، توزیع نیروی برق، دانشگاه فردوسی، شهرداری مشهد و بسیاری از شرکتهای دولتی و خصوصی به بهره برداری میرساند.
یکتای در خصوص تولیدات شرکت آفتابگردان توضیح میدهد: ما سیستمهای آبیاری و روشنایی فضای سبز شهر را به صورت هوشمند طراحی میکنیم. در بوستانهای سطح شهر میتوانیم پایه چراغها و سیستمهای آبیاری را هوشمند کنیم و به هر کدام از این ابزارها دو قابلیت دهیم. اولا با هوشمندسازی این ادوات، میتوانیم وضعیت آنها را پایش کنیم و در صورت بروز مشکل، آن را شناسایی و اقدامات لازم برای حل آن را انجام دهیم. از طرف دیگر میزان و کیفیت روشنایی چراغها یا ابزارهای آبیاری را کنترل میکنیم.
به گفته وی؛ محصول دیگری که در این شرکت به تولید میرسد، ریزشبکههای برق است. یکتای میگوید: سیستمهایی را در مجموعههایی مانند ادارات، پارکها و مجموعههای نظامی ایجاد میکنیم که بتوانند برق را در مجموعه خود تأمین کنند.
تولید به سبک تکنولوژی روز دنیا
او توضیح میدهد: ریزشبکهها موضوعات نسبتا جدیدی هستند و آینده به این سمت در حال حرکت است. این تکنولوژی در دنیا هم سابقه طولانی ندارد. اولین ریزشبکهها در دنیا حدود هشت سال قبل ایجاد شده و پژوهشگران ایرانی هم در این حوزه همگام با پژوهشگران دنیا، ورود کرده اند؛ بنابراین این تکنولوژی در ایران، عقبتر از آنچه در دنیا رخ میدهد، نیست.
مدیرعامل این شرکت دانش بنیان بیان میکند: یکی دیگر از حوزههای فعالیت ما، مهندسی معکوس روی بردهای الکترونیکی در بسیاری از صنایع است. صنایع دارویی و نیروگاهی مهمترین مشتریهای ما در این زمینه هستند. در یک سال گذشته به دلیل تحریم در واردات بردهای الکترونیکی، تقاضا در این زمینه بسیار زیاد شده است. بردهای الکترونیکی قطار شهری مشهد و تهران نیازمند مهندسی معکوس هستند و ما این کار را برایشان انجام میدهیم و بردهای جدید را تولید میکنیم.
در شرکت دانش بنیان آفتابگردان، اکنون هوشمندسازی سیستم روشنایی و آبیاری فضای سبز و نرم افزار مرتبط با آن، هوشمندسازی سیستم روشنایی خورشیدی در پارک موضوعی دانش در مشهد، ردیاب خورشیدی، نیروگاه خورشیدی پشت بامی، سیستم روشنایی خورشیدی ماژولار، سیستم روشنایی هیبرید بادی و خورشیدی و طراحی و اجرای زیرشبکه هشمند DC-AC انجام میشود.