هزارتوی خدمت سربازی

گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، امیررضا بهنامی؛ هر از گاهی شاهد هستیم که در فضای رسانه‌ای کشور موضوع «سربازی اجباری» نقل مجالس می شود. هنگامی که می‌گوییم کشور ما جمهوری اسلامی است، یعنی قوانین و لوایح ما باید برخاسته از «خواست مردم» و همچنین نشأت گرفته از «شرع مقدس» باشد. لذا در ابتدا موضوع «سربازی اجباری» را از لحاظ فقهی بررسی می‌کنیم.

اولاً طبق روایتی که محمد بن مسلم از زراره و او از امام باقر و امام صادق (علیهما السلام) نقل کرده است، «مرزبانی» مستحب است که آن هم سه تا چهل روز است و بیشتر از چهل روز در حکم جهاد است. همچنین در اسلام وجوب جهاد، کفایی است؛ زیرا غرضِ دفاع با قیام جمعی از مردم محقق می شود. (البته تا وقتی تعداد نفرات کافی برای جهاد حاضر باشند)

پس تا به اینجای کار متوجه شدیم که امر جهاد در اسلام واجب کفایی است، مگر آن که کسی نباشد تا از کشور اسلامی دفاع کند که در این صورت واجب عینی می شود. لذا طبق این قاعده «سربازی اجباری» در زمانی که تعداد نفرات کافی برای حفظ سرزمین اسلامی وجود دارد «امری شرعی» به نظر نمی رسد.

در وهله دوم این قانون را از لحاظ «جمهوریتی» بررسی می‌کنیم. یعنی باید پرسید که آیا قانون «سربازی اجباری» مصالح عموم مملکت را تأمین میکند یا خیر؟ چه کسی حاضر است دو سال از بهترین سالهای عمر جوانان این مملکت که می تواند به بهترین شکل ممکن برنامه‌ریزی شود و در جهت پیشرفت مملکت خرج شود، به باطل ترین نحو تلف شود؟! چرا بهترین نیروهای انسانی کشور ما که بعضاً هم تحصیلات عالی دارند، باید دوسال از عمر خود را مشغول بیل زدن باشند یا دفتر سرهنگ را نظافت کنند یا مثلاً راننده شخصی مقام فرمانده خود باشند یا از این قبیل کارها انجام دهند؟!

آیا این به معنی این نیست که ستاد کل نیروهای مسلح قصد دارد بهترین نیروهای انسانی خود را به بدترین شکل و ارزانترین قیمت(ماهی ٢٠٠ الی ٣٠٠ هزار تومان) به کار بگیرد؟ کدام ملت عاقلی چنین چیزی را تحمّل می‌کند؟ کدام حکومت خدومی همچین بلایی بر سر مملکت خود می‌آورد؟

اگر بخواهیم وارد موضوعات فرهنگی بشویم که اصلاً یک دنیای جدیدی به‌رویمان باز خواهد شد که به دلیل جلوگیری از اطاله کلام به یک مورد بسنده میکنم: دختران و پسران ۱۸ ساله که کنکور خود را داده‌اند تصور کنید؛ دختران با خیال راحت به تحصیلات خود ادامه می دهند و پس از تحصیلات، فرصتهای شغلی را نیز اشغال می کنند. اما پسران باید دو سال سربازی بروند و پس از دو سال، از صفر شروع کنند و درس بخوانند تا بعد از آن تازه بتوانند مشغول به کار شوند در شرایطی که فرصت‌های شغلی از قبل توسط بانوان اشغال شده است. لذا در این صورت مشکل بیکاری نیز برای پسران ایجاد می‌شود و متأثر از آن، مشکلات فرهنگی مثل ازدواج دیرهنگام و اعتیاد و... پیش می‌آید.

حال این سوال مطرح می‌شود که آیا طرح جایگزینی برای «سربازی اجباری» وجود ندارد؟! در جواب خواهیم گفت: آیا در مملکت ما افرادی وجود ندارند که علاقه آنها مسائل نظامی و دفاعی باشد؟ برای مثال «یگان فاتحین بسیج» چیست؟ مگر نه اینکه امروز جوانان رشید و تنومندی داریم که با علاقه و میل باطنی خود به سمت مسائل نظامی می‌روند؟ پس چه بهتر که ما از تعداد سربازانی که به اجبار به خدمت سربازی می‌آیند بکاهیم و به کیفیت آموزش افراد علاقمند به مسائل نظامی بیافزاییم؛ همچنین با این فرض توان مالی دولت نیز بالا رفته و می تواند به افرادی که با میل خود به سمت مسائل نظامی می آیند، حقوق بیشتری تخصیص دهد تا آنها نیز دغدغه اشتغال و ازدواج نداشته باشند و بتوانند با خیال آسوده به مملکت خود خدمت کنند. در اینصورت مشکل شرعی ماجرا که حاکی از کفایی بودن جهاد بود نیز حل می شود.

امیررضا بهنامی - مسئول دفتر سیاست داخلی واحد سیاسی بسیج دانشجویی دانشگاه امام صادق

انتشار یادداشت‌های دانشجویی به معنای تأیید تمامی محتوای آن توسط «خبرگزاری دانشجو» نیست و صرفاً منعکس کننده نظرات گروه‌ها و فعالین دانشجویی است.