گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری دانشجو- فرزانه غلامی تبار؛ جعبه جادویی یکی از ابرازهای نوستالژیک و سنتی در دنیای ارتباطات است که با اختراع آن، بشر توانست بخش قابل توجهی از نیازهای خود به دانش، اخبار، اطلاعات، مهارت، تفریح و سرگرمی را برآورده سازد و امروزه نیز با وجود گستردگی منابع اطلاعاتی و سرگرمی مختلف و همهگیری استفاده از شبکههای اجتماعی، تماشای برنامههای تلویزیون هنوز هم همچون گذشته به قوت خود باقی است و برنامههای صداوسیما به عنوان یک مرجع علمی و معتبر در میان مردم جایگاه دارد.
در همین راستا بر اساس نظرسنجی مرکز تحقیقات رسانه ملی در بهار امسال، ۷۸ درصد جامعه آماری مورد تحقیق، بیننده برنامههای صدا و سیما بودند که بر این اساس شبکه سه با کسب ۵۱ درصد آرا موفق به کسب جایگاه پربینندهترین برنامه صداوسیما شد.
در واکاوی علل استقبال شهروندان از شبکه سه سیما به عنوان شبکه جوان، باید توجه ویژهای به نقش برنامهسازان با ایده داشت چراکه ایدهپردازی و نوآوری فارغ از تکرار مکررات و فاصله گرفتن از هنجارها و چارچوبهای قدیمی خستهکننده بیش از پیش برای مخاطبان در دنیای ارتباطات امروز نقش دارد. همچنین دیگر دوران دیالوگهای تکراری و شعارگونه به سر آمده است و مخاطب خواهان سادگی و دوری از تکلفگرایی و صمیمیت میباشد که برنامهها و مجریان شبکه سه بیش از سایر شبکهها به آن اهمیت میدهند.
عبور از ساختار سنتی برنامهسازی و اهمیت به دکور، تیزرها، مستندات، تیتراژ و دقت در انتخاب مهمانان برنامههای مختلف یکی دیگر از وجه تمایزهای شبکه سه است. به گونهای که برنامه پخش شده و مهمانان حرفهای تازه برای گفتن دارند و سایر بخشهای برنامه نیز مطابق با مد روز طراحی شده است.
بهعنوان مثال پس از حذف عادل فردوسیپور از شبکه سه سیما، شاهد این موضوع هستیم که ریزشی در بینندگان شبکه سه رخ نداد و مخاطبان با اعتماد به شبکه، برنامههای ورزشی را از تریبون شبکه سه به تماشا نشستند. حرکت برنامهسازان شبکه سه به سمت گرایشها و آرمانهای انقلابی یکی دیگر از نقاط قوت شبکه سه است که خود موجب تقویت بعد ملیگرایی و ارزشهای اصیل ایران و انقلاب در میان مخاطبان شده است و نسل جوان نیز با بهرهگیری از این برنامهها قادر هستند تا نگاه و درک خود را نسبت به مفاهیم و آرمانهای انقلاب ارتقا بخشند.
برای مثال برنامه بدون توقف محصول شبکه سه، یکی از آن ایدههایی است که عوامل آن با خطشکنی و عبور ار مرزهای سانسور و با دعوت از شخصیتهای مهم به روشنسازی پشتپرده موضوعات مختلف پرداخته است و با جذب اعتماد مخاطبان، نگاه منفی به کتمان حقیقت در برنامههای تلویزیون را از بین برده است.
پخش برنامههای سرگرمی و خانوادگی و بهرهمندی از مجریان زبده همچون برنامه زوجینو، ستارهساز ... یکی دیگر از دلایل برتری شبکه سه سیما میباشد چراکه در جامعه استرسزا و پرتلاطم امروز، سرگرمی، تفریح و خنده غذای روح و روان انسان است و مخاطبان به دنبال چند ساعتی فرار از اخبار و حوادث و دردهای جامعه هستند که خوشبختانه شبکه سه با گردآوری مجموعهای از برنامههای مفرح و نشاط آور و اجرای مسابقات مفرح و استعدادیابی به خوبی توانست از عهده این امر خطیر بر بیاید.
اما در این میان نباید از برخی انتقادات وارده به شبکه سه چشم پوشی کرد، مواردی که در صورت اصلاح مسلما به جذب بیشتر مخاطبان شبکه سه کمک بسیاری میکند، که از این دست می توان به روند تولید یکی دو برنامه شبکه سه اشاره کرد، برنامه هایی که مدیران شبکه سه به پشتوانه موفقیت چشمگیر برنامه عصر جدید به تولید تلنت شوهای مطرح دنیا روی آوردند که البته در برخی موارد هم موفق شدند که از این میان میتوان به برنامه های «میدان» و تا حدودی «زوجی نو» اشاره کرد اما این شبکه در تولید برنامه هایی چون «سیم آخر» و «اعجوبهها» نتوانست انتظارات را برآورده کند که به نظر میرسد این مسئله تا حدودی توانست مدیران این شبکه را مجاب کند که از این پس با احتیاط بیشتری سراغ تولید تلنت شوهای مطرح بروند.
نکته حائز اهمیت در نتایج این نظرسنجی و برتری شبکه سه این است که نتایج این تحقیق مربوط به بهار امسال که مقارن با عید نوروز، ماه مبارک رمضان و انتخابات بوده است، میباشد و اغلب سریالهای طنز و کمدی و پربیننده همچون سریال ن.خ و یا پایتخت که محصول سیما فیلم بوده از شبکه یک سیما پخش شده است. از سوی دیگر مناظرات انتخاباتی به عنوان برنامه پربیننده و پرچالش از شبکه یک سیما پخش گردید و تمرکز این شبکه بر موضوع انتخابات بیش از هر شبکه دیگری بود.
از سوی دیگر با وجود اینکه شبکه نسیم با محوریت سرگرمی و نشاط به لیست شبکههای سیما افزوده شد، اما با این حال در عرصه پخش برنامههای سرگرمکننده از رقابت با شبکه سه بازماند؛ لذا دقت بر مجموع این عوامل، حکایت از تبعیض در واگذاری برنامههای پربیننده میان شبکههای سیما دارد؛ و میتوان نتیجه گرفت که صرف هرینههای کلان برای ساخت سریال و برنامه به تنهایی نمیتواند در پربینندهترین شدن شبکه نقش داشته باشد؛ مگر اینکه در وهله نخست از فرآیند و روال برنامهسازیهای تکراری و غیر جذاب فاصله گرفت و با بها دادن به نیاز مخاطب در کنار الهام از ایدههای نوآورانه، طیف وسیعی از سلایق را پوشش داد.
مخاطب امروز علاوه بر کسب آگاهی و دانش به دنبال فرار از آلام جامعه و رویا رویی با حقیقیت است و خوشبختانه شبکه سه با تمرکز بر این امر توانست نگاه مخاطبان را به خود معطوف کند و سکوی نخست پربینندهترین شبکه قرار گیرد.