به گزارش گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو، به نقل از رویترز، در طی دو دهه گذشته، شرکت های هواپیماسازی ایرباس و بوئینگ اصلی ترین شرکت های رقیب در دریافت سفارشات ساخت هواپیما بوده اند و بخش عمده ای از بازار سالانه 120 میلیارد دلاری هواپیماسازی جهان را به خود اختصاص داده اند.
روز چهارشنبه، شرکت ایرباس اعلام کرد که در سال 2016 مجموعا 731 سفارش جدید دریافت کرده و برتری خود در برابر بوئینگ را که تنها 668 سفارش جدید ثبت کرده حفظ کرده است.
اما عامل اصلی و تعیین کننده در رقابت سال 2016 این دو غول هواپیما سازی جهان، ایران بوده که پس از چند دهه تحریم، سال گذشته توانسته دو قرارداد خرید هواپیما به ارزش میلیاردها دلار به امضا برساند. به دلیل بازار ضعیف تقاضا برای هواپیماهای جدید در سایر نقاط جهان، بیازگشت ایران به بازار هوانوردی جهان، از یک وزن و اهمیت غیر عادی برخوردار است.
در حالی که ایرباس 98 فروند از 100 فروند هواپیمایی که سال گذشته به ایران فروخته را در فهرست سفارشات سال 2016 خود گنجانده، رقیب آمریکایی اش بوئینگ 80 فروندی را که توافق کرده به ایران بفروشد در فهرست سفارشات خود نگنجانده است.
مشخص نیست که چرا ایرباس به صورت رسمی سفارشات ایران را در گزارش های خود گنجانده، اما بوئینگ این کار را انجام نداده است. به علاوه مشخص نیست ک هر یک از این دو شرکت بر اساس چه معیارهایی تصمیمات خود در زمینه فروش هواپیما به ایران را اتخاذ کرده اند.
ایرباس در فرآیند فروش هواپیما به ایران از بوئینگ جلوتر است. ایران اولین هواپیمای ایرباس را روز چهارشنبه تحویل گرفت، در حالی که تحویل هواپیماهای بوئینگ از سال 2018 آغاز خواهد شد.
یک منبع نزدیک به بوئینگ گفته، شرکت بوئینگ از اینکه چرا ایرباس توانسته همه سفارشات ایران را در گزارش رسمی خود بگنجاند، گیج شده است. منابع نزدیک به ایرباس که نخواستند نامشان فاش شود گفتند، آمار و ارقام پایان سال این شرکت به دقت مورد حسابرسی قرار می گیرد.
تحلیلگران معتقدند، تصمیم گیری در این باره که آیا چنین سفارشاتی باید در گزارش رسمی پایان سال شرکت گنجانده شوند یا نه، تا حدی بستگی به وضعیت مجوزهای مورد نیازی دارد که این شرکت ها باید برای فروش هواپیما به ایران از دولت آمریکا کسب کنند.
منابع نزدیک به این قراردادها گفتند، هرچند هر دو شرکت ایرباس و بوئینگ محوزهای صادرات هواپیما به ایران را از خزانه داری آمریکا دریافت کرده اند، اما تنها برخی از این مجوزها کل دوره تحویل هواپیماها تا سال 2028 را پوشش می دهد. هر دو شرکت برای تداوم تحویل بخشی از سفارشات ثبت شده، باید درخواست تمدید مجوزها را به دولت جدید آمریکا بدهند. منابع صنعتی گفتند، این شرایط قراردادی برای هر دوی این شرکت ها صادق است.
تحلیلگران معتقدند هرچند شرکت بوئینگ رقابت فروش هواپیما به ایران را به ایرباس واگذار کرده،اما اگر بتواند در مواجهه با مخالفت سیاستمداران جمهوری خواه، قرارداد خود با ایران را به سرانجام برساند، در نهایت خواهد توانست در فرآیند فروش هواپیما به ایران بیش از ایرباس منتفع شود.
مدیر فروش شرکت ایرباس این هفته هشدار داد که میزان سفارش ساخت هواپیمای جدید در سال 2017 ضعیف باقی خواهد ماند، اما وی اضافه کرد که تحویل هواپیماهایی که سفارش آنها قبلا ثبت شده، همچنان موجب تداوم رشد درآمدهای شرکت خواهد شد.