براساس حقوق صنفی و رفاهی دانشجویان در منشور حقوق دانشجویی، دانشجویان از حق لغو تعهد خدمت، شورای صنفی و رفاهی، خوابگاه، بیمه درمانی، فضاها و امکانات ورزشی هستند.
به گزارش خبرنگار دانشگاه خبرگزاری دانشجو، «منشور حقوق دانشجویی» اخیرا توسط معاونت فرهنگی اجتماعی وزارت علوم با هدف آگاه شدن دانشجویان از حقوق خود به دانشگاهها ابلاغ شد، این منشور از ۶ فصل و ۶۸ ماده تشکیل شده است که فصل سوم آن به حقوق صنفی و رفاهی دانشجویان اختصاص دارد که به شرح زیر است:
براساس این منشور، دانشجویان حق دارند در چارچوب قوانین و مقررات، شورای صنفی و رفاهی داشته باشند. این شورا مرکب از نمایندگان دانشجویان هر مؤسسه است که با رأی مستقیم آنها ابتدا در سطح واحد (دانشکده ها) و سپس در سطح مؤسسه (دانشگاه) مطابق آیین نامه انتخاب میشود و وظایف تقویت زمینههای مشارکت، همفکری، تصمیم سازی، برنامه ریزی و همکاری دانشجویان در امور صنفی و حفظ و پیگیری حقوق و حریم دانشجویی را در محورهای متعدد، آموزشی، رفاهی خدماتی و... بر عهده دارد.
حق حضور نمایندگان شوراهای صنفی در شوراهای دانشگاهی
مطابق آئین نامه شورای صنفی، چهار نفر از دبیران شوراهای صنفی دانشجویان دانشگاههای کشور، به انتخاب دبیران شوراهای صنفی به عضویت شورای مرکزی نظارت بر عملکرد شوراهای صنفی در میآیند. علاوه بر آن، دو نفر از اعضای شورای صنفی نیز به عضویت شورای نظارت مؤسسه در میآیند.
حق برخورداری از وام تحصیلی
هر دانشجو میتواند در صورت برخورداری از شرایط لازم از وامهای تحصیلی صندوق رفاه دانشجویان بهرهمند شود. این وامها عبارت است از وام تحصیلی (وام شهریه برای دانشجویان شبانه، غیرانتفاعی و...)، وام مسکن، وام ازدواج، وام ضروری (بیماری، پایان نامه، خرید عینک طبی و...)، ودیعه مسکن متأهلی، ودیعه مسکن مجردی، وام بیمه دانشجویی، وام ضروری دانشجویان مبتکر، تسهیلات رفاهی دانشجویان قهرمان ورزشی، وام یا کمک هزینه موارد خاص، پرداخت وام به دانشجویان خسارت دیده در حوادث غیرمترقبه نظیر سیل، زلزله و... همچنین تسهیلات ویژهای در زمینه اعطا و بازپرداخت وام برای دانشجویان ممتاز و نمونه در نظر گرفته شده است.
حق برخورداری از بیمه درمانی
دانشجویان حق دارند مطابق ضوابط از بیمه خدمات درمانی در طول دوره تحصیل بهرهمند شوند.
حق برخورداری از خوابگاه
هر دانشجو حق دارد در چارچوب آئین نامه خوابگاهها در طول دوره تحصیل خود، در خوابگاه دانشجویی اقامت داشته باشد. دانشگاه هایی که امکان واگذاری خوابگاه را به همه یا برخی دانشجویان (دورههای شبانه و...) ندارند، میبایست این موضوع را در دفترچه کنکور اعلام کنند.
حق برخورداری از فضاها و امکانات ورزشی
دانشجویان حق دارند طبق نظامنامه توسعه ورزش همگانی از سرانه فضای ورزشی و امکانات ورزشی مناسب بهرهمند شوند. همچنین دانشجویان حق دارند در چارچوب آئین نامه انجمنهای ورزشی برای تأسیس انجمنهای ورزشی دانشجویی در دانشکدهها و خوابگاهها اقدام کنند. دو نماینده از مجموعه انجمنهای ورزشی دانشجویی دختران و پسران، در شورای تربیت بدنی و ورزش دانشگاه عضو خواهند بود.
حقوق رفاهی برخی گروههای خاص
برخی از گروههای خاص مانند دانشجویان استعداد درخشان، دانشجویان شاهد و ایثارگر و دانشجویان متأهل، برحسب شرایط خاص خود از برخی تسهیلات ویژه رفاهی برخوردارند.
حق انجام کار دانشجویی
دانشجو حق دارد در صورت تمایل در حوزه هایی که دانشگاه در آنها اعلام نیاز کرده به کار دانشجویی پرداخته و مطابق آیین نامههای موجود، دستمزد معینی را برای ساعات پرداختن به کار دانشجویی دریافت کند.
حق انتخاب به عنوان دانشجوی نمونه
سازمان دانشجویان وزارت علوم، همه ساله جشنوارهای را با عنوان جشنواره دانشجوی نمونه برگزار میکند و دانشجویان نمونه کشوری را تحت ضوابط معینی از میان دانشجویان کشور انتخاب میکند. این جشنواره در ابتدا در هر یک از واحدهای دانشگاهی برگزار شده و پس از انتخاب دانشجوی نمونه دانشگاهی در واحدهای دانشگاهی کشور دانشجوی نمونه کشوری انتخاب میشود.
دانشجویان میتوانند با مطالعه ضوابط و امتیازات دانشجوی نمونه، همه ساله برای شرکت در جشنواره اقدام کنند. جزئیات مربوط در آئین نامه جشنواره دانشجوی نمونه و شیوه نامه اجرایی جشنواره دانشجوی نمونه آمده است.
حق لغو تعهد خدمت
فارغ التحصیلان دانشگاه در صورت ارائه گواهی پزشکی معتبر دال بر از کارافتادگی و یا ارائه گواهی عدم کاریابی از مراجع ذی صلاح، میتوانند سالهای تعهد خدمت خود را لغو کنند