گزارش|
گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو- محسن عبداللهی خلج؛ شاید برای شما هم اتفاق افتاده باشد که استادی در امتحانات بیش از حد سخت‌گیری کند یا به خاطر عصبانیت یا لجبازی بر سر مساله‌ای نمره‌ی کم به دانشجو بدهد، حتی او را از آن درس حذف کند یا نمره قبولی به او ندهد. اتفاقی که به سه شکل گفته شده رخ می‌دهد را می‌توان «انتقام استاد از دانشجو» نامگذاری کرد. پدیده‌ای که اگرچه کم است، ولی مصادیق بسیاری دارد. در این گزارش ابتدا به سراغ دانشجویان از دانشگاه‌های مختلف رفتیم و درباره این موضوع از آنها پرسیدیم و در ادامه عوامل بروز این پدیده‌ی رفتاری را بررسی کردیم.
اختلاف نظرهای سیاسی و مذهبی استاد با دانشجو
یکی از پرتکرارترین مصادیق انتقام استاد از دانشجو به خاطر اختلاف نظرهای سیاسی است که بین اساتید و دانشجویان ایجاد می‌شود. هنگامی این اختلاف به انتقام کشیده می‌شود كه منجر به بحث و مجادله در كلاس شود. وحید، دانشجوی خرمشهری یکی از دانشجویانی است که به خاطر بحث سیاسی‌کردن در کلاس، استاد از او انتقام گرفته است.
جُدای از اختلافات سیاسی، مسائل مذهبی نیز گاهی اوقات بهانه اساتید برای انتقام گرفتن از دانشجویان می‌شود. زهرا دانشجوی یکی از دانشگاه‌های دولتی در تهران می‌گوید: «استادی به‌تازگی از یکی از کشور‌های اروپایی به ایران بازگشته بود و جامعه شناسی در دانشگاه تدریس می‌کرد. جلسه اول به ما گفت که چرا خانم‌ها و آقایان به شکل مسجدی نشستند و مجبور کرد که دوبه‌دو هر دانشجوی پسر و دختر با هم بنشینند. این مساله برای ما دانشجویان مذهبی سخت بود و به کمیسیون اعتراض کردیم. استاد متوجه این اعتراض شد و بدون استثنا، دانشجویان معترض مذهبی را با نمره زیر ۱۰ انداخت.»
ریحانه دانشجوی دیگری است که به خبرنگار ما می‌گوید: «استاد را به خاطر توهین به مقدسات لو دادند. استاد هم با ورودی ما لج کرد و به همه نمره ۱۰ داد.»
ریحانه دانشجوی دیگری است که به خبرنگار ما می‌گوید: «استاد را به خاطر توهین به مقدسات لو دادند. استاد هم با ورودی ما لج کرد و به همه نمره ۱۰ داد.»
کنار نیامدن اساتید خانم با دانشجویان پسر
بهنام دانشجوی فارغ التحصیل فلسفه، داستان جالبی را از لج کردن استاد خانم با خودش برای ما تعریف می‌کند: «استاد درس فلسفه نهایه الحکمه یک خانم بود. قبل‌تر به او گفته بودم که به ورزش خیلی علاقه دارم و استاد خانمِ ما فکر می‌کرد که دیگر درس‌هایم را نمی‌خوانم. امتحانی که از دانشجویان کلاس گرفت را من ۱۹ شدم. ولی چون من را بیشتر یک آدم ورزشی می‌شناخت تا یک دانشجوی فلسفه، به من گفت: تو معادلاتم را نسبت به خودت بهم زدی. به همین خاطر به تو ۱۴ می‌دهم و آخر هم روی حرف خودش ایستاد و نمره ۱۴ به من داد.»
نقطه مقابل اتفاق اخیر نیز وجود دارد. سیدجواد دانشجوی حقوق یکی از دانشگاه‌های دولتی تهران بیان می‌کند: «من یک استاد زن داشتم. برگه‌ی امتحان آن درس را سفید تحویل دادم. اما همان استاد، نمره ۱۴ در سیستم ثبت کرد.»
نقطه مقابل اتفاق اخیر نیز وجود دارد. سیدجواد دانشجوی حقوق یکی از دانشگاه‌های دولتی تهران بیان می‌کند: «من یک استاد زن داشتم. برگه‌ی امتحان آن درس را سفید تحویل دادم. اما همان استاد، نمره ۱۴ در سیستم ثبت کرد.»
وقتی استاد باعث رنجش دانشجو می‌شود
برخی اساتید برای مهم نشان دادن خود دست به رفتارهای انتقام جویانه می‌زنند که باعث اذیت قشر دانشجو می‌شود. مهدی یکی از دانشجویانی است که ضمن تاييد اين مصداق به ما مي‌گويد: «استاد آمار مدعو برای رشته پزشکی ما به خاطر بی‌سوادی و بی‌قانونی‌اش، بیشتر کلاس را با نمره حوالی 5 انداخت.»
یکی از دانشجویان دانشگاه الزهرا(س) به خبرنگار ما می‌گوید: «برای درس زبان عمومی خیلی درس می‌خواندم و خیلی آماده بودم درحالی‌که بقیه دانشجویان کلاس اینگونه نبودند. استاد این درس، برای جریمه‌ی کلاس داد فعالیتی در نظر گرفته بود که به بقیه‌ی درس‌هایم لطمه وارد می‌کرد. به استاد گفتم که حق من نبوده که این همه خواندم و آماده بودم، جریمه شوم. آن استاد در جواب من گفت که اگر جریمه را انجام نمی‌دهی، درس را بیفت. ماجرا آن‌جا جالب می‌شود که خیلی‌ها که درس نمی‌خواندند، پاس شدند اما من افتادم. با اینکه پایان‌ترم نمره‌ی قبولی آوردم ولی استاد گفت چون نمره کلاسی ندادم، می‌افتی.»
دردسرهای دانشجویان دختر با اساتید
شاید زیاد به این مورد برخورد کرده‌اید. دانشجویان دختر در دانشگاه‌ها قضیه متفاوتی دارند. مصطفی از دانشجویان دانشگاه یاسوج تعریف می‌کند: «دانشجوی دختری پیش استاد ناز می‌کند و استاد نمره میان‌ترم را به او کامل می‌دهد ولی دانشجوی پسر با استاد صحبت می‌کند، ۳۰ صدم به او می‌دهد.»
سپیده دانشجوی دیگری است که واقعه‌ای از جنس متفاوت را روایت می‌کند: «استاد فکر می‌کند که یکی از دانشجو‌های دختر کلاس به او نظر دارد. به همین خاطر نمره پایینی به آن می‌دهد.» یکی از دانشجویان دختر دانشگاه الزهرا اشاره می‌کند: «یکی از دختران دانشجوی کلاس را استاد دوست داشته است. به من که ۲۰ می‌شدم ۱۸ داد، و به او که نمره ۱۳ حقش بوده نمره ۲۰ داد.»
سپیده دانشجوی دیگری است که واقعه‌ای از جنس متفاوت را روایت می‌کند: «استاد فکر می‌کند که یکی از دانشجو‌های دختر کلاس به او نظر دارد. به همین خاطر نمره پایینی به آن می‌دهد.» یکی از دانشجویان دختر دانشگاه الزهرا اشاره می‌کند: «یکی از دختران دانشجوی کلاس را استاد دوست داشته است. به من که ۲۰ می‌شدم ۱۸ داد، و به او که نمره ۱۳ حقش بوده نمره ۲۰ داد.»
ریشه‌یابی انتقام اساتید از دانشجویان
بروز چنین پدیده‌ی رفتاری از سوی اقلیتی از اساتید را می‌توان به عوامل روانی-شخصیتی معطوف دانست. عواملی مانند نبود روحیه انتقادپذیری، عدم پذیرش سلیقه‌ی مخالف، مشکلاتی که در گذشته و حال برای آنها رخ داده، قلمداد کردن درستی این رفتار از سوی آنها نیاز به ریشه‌یابی توسط روانشناسان دارد.
حمید یعقوبی استاد و هیات علمی رشته روانشناسی در گفتگو با خبرنگار ما می‌گوید: «مساله تعامل استاد با دانشجو را باید از زوایای مختلفی در نظر گرفت. مساله‌ای خطی نیست که فقط بین استاد و دانشجو باشد، مسائل و فاکتورهای مختلفی روی آن تاثیر دارد.» وی با اشاره به تنوع شخصیتی، علائق و سلائق زیاد که هم در استاد و هم در دانشجو وجود دارد، بیان می‌کند: «استاد و دانشجو مثل بقیه مردم ممکن است، گره های روانی داشته باشند و در تعامل با یکدیگر، آن گره‌ها در هم تنیده بشوند و مشکلاتی را ایجاد کنند.»
مسئول دفتر مرکزی مشاوره وزارت علوم تصریح می‌کند: «در یک ارتباط ناسالم نباید به دنبال مقصر بگردیم که تقصیر کیست؟ باید دنبال موثر بگردیم. جستجوی عوامل تاثیرگذار نشان می‌دهد در یک تنش، در یک برخورد و در یک تعامل ناسالم، هم استاد تاثیر دارد و هم دانشجو.» وی به ریشه‌ی این رفتارهای انتقام‌جویانه نیز اشاره می‌کند: «اینکه بعضی استادها ممکن است سخت‌گیرتر باشند؛ باید به پیشینه‌ی تحصیلی و زندگی آنها برگشت. به هرحال حدود 30 الی40 سال در کسوت استادی است و به محض مدرک گرفتن، اینگونه خراب نشده است. امکان دارد در گذشته الگوهایی داشته و با آنها همانندسازی کرده باشند. این اساتید فکر می‌کنند که بهتر می‌توانند با تبعیت از آن الگوهای انتقام گیر و پرخاشگر، مسائل را حل و فصل کنند و مدیریت بهتری داشته باشند.»
استاد و هیات علمی گروه روانشناسی دانشگاه شاهد ضمن اشاره به گلایه‌ی اساتید از بی‌انگیزگی دانشجوها بیان می‌کند: «استاد خودش را برای کلاس درس آماده می‌کند ولی بعد از تلاش‌های زیاد انگیزه‌ای در دانشجویان نمی‌بیند.»
وی در پایان با طرح راه‌حل مناسب برای سالم‌تر شدن تعامل استاد با دانشجو تاکید می‌کند: «درباره دانشجو بخش عمده‌ای از بی انگیزگی و ناامیدی دست وزارت علوم نیست ولی اشکال این است که میزان پذیرش دانشجو در دانشگاه‌ها زیاد است. اصلاً معلوم نیست که کشور به این تعداد دانشجو نیاز دارد یا خیر. همه تیپ دانش آموز را به دانشگاه می‌آوریم و برچسب دانشجو می‌زنیم. در زمینه استاد نیز بایستی برای انتخاب و آموزش اساتید برنامه‌ها و فعالیت هایی صورت گیرد. غیر از گزینش های مرسوم، باید گزینش‌ها و مصاحبه‌های روانشناختی انجام شود. سپس آموزش و بازآموزی اساتید در زمینه اخلاق و شئونات استادی، تعامل با دانشجو، روش‌های ارزیابی و امتحان گرفتن صورت پذیرد.»
تعداد نظرات: ۶
ارسال نظرات
آخه یکی نیست به استاد بگه شما که در مسائل مذهبی وارد نیستی شما رو چه به نظر دادن راجع به پیغمبر (ص) و... !!؟
بخدا قسم برخی از اساتیدی که ادعاشون میشه راجع به دین خیلی میدونند و بعضا بر خلاف نظرات مجتهدین و علما مطالبی رو سر کلاس میگن اگه قرآن رو باز کنی و آسونترین سوره ها رو بیاری تا اونها از روش بخونند محاله بدون غلط و غلوط نخوانند اونوقت ادعاشون‌میشه خیلی راجع به دین میدونند
اگه ما هم بخواهیم مقابل بمثل کنیم با ارائه مدارکی که علیه استاد داریم میتونیم کاری کنیم که از ترم بعد اون استاد اخراج بشه ولی صبرمون زیاده ببینیم استاد تا کجا پیش میره !!؟ ما بخاطر یه نمره استاد رو از نون خوردن نمیندازیم
ولی امان از وقتی که دانشجوی صبرش تموم بشه و قید همه چیز رو بزنه و مدارک رو لو بده اونوقت وای به حال استاد که بخاطر یه اختلاف
نظر مذهبی برای خودش دردسر درست کنه
اساتید لجباز باید بدانند همیشه دانشجو دست بسته نیست ظلم بکنید چند برابرش رو دریافت خواهید کرد
و دانشجوی بدبخت بیخودو بی جهت میندازه مث آب خوردن هییییچ کسی هم موضوع رو حلش نمیکه
همیشه هم تقصیره دانشجوئه ! اصن استاد اشتباه نمیکنه والا !!
حراستم که نقش هویج !!
همونطور که عرض کردیم دانشجو همیشه دست بسته نیست