به گزارش گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، بسیج دانشجویی دانشگاه امام صادق(ع) در نامهای خطاب به وزیر امور خارجه خواستار شفافیت در مسئله توافقات صورت گرفته با طرفهای خارجی به منظور توسعه بندر چابهار، به عنوان تنها بندر اقیانوسی کشور شد.
متن این نامه به شرح زیر است:
برادر بسیجی جناب آقای دکتر امیر عبداللهیان
وزیر محترم امور خارجه
سلامعلیکم
با صلوات بر محمد و آل محمد، احتراما به استحضار میرساند. نظر به فرمایشات مقام معظم رهبری (مدظله العالی) که در طلیعه نامه آمد و تأکیداتی که معظم له نسبت به بهرهبرداری از سواحل دریای عمان داشتند، بسیج دانشجویی دانشگاه امام صادق علیه السلام با توجه به بررسیهای پیشینی و تاکیدات حضرت آقا لازم دانست نکاتی را خدمت جنابعالی طرح نماید:
بعد از انعقاد قرارداد توسعه بندر چابهار در سال ۱۳۹۴ با طرف هندی مقرر شد، ظرف چند سال بندر چابهار به بهرهبرداری لازم جهت رشد و پیشرفت کشور برسد. اما با بدعهدی طرف هندی به بهانههای مختلف و کوتاهیهای متعدد شاهد عدم توسعه و راهاندازی بندر چابهار هستیم. اواخر مردادماه سال ۱۴۰۱، معاون امور بندری سازمان بنادر و دریانوردی اعلام کرد که هندیها هنوز تجهیزات موردنیاز برای راهاندازی فاز اول بندر چابهار را تأمین نکرده اند. اکنون بعد از چندین سال تعلل طرف هندی به بهانههای تحریم و مشکلات داخلی اینچنین استنباط میشود که اراده کافی در کشور هند برای احیای این ظرفیت خدادادی فوقالعاده وجود ندارد.
در اقدامی شاید بتوان گفت نسنجیده مقررشده تا قرارداد جدیدی برای توسعه این بندر با طرف هندی منعقد شود که ابهامات بسیاری را برای فعالان و پژوهشگران این عرصه ایجاد میکند. از جمله ابهامات موجود میتوان به موارد ذیل اشاره نمود:
۱. نفوذ به قوم پشتون و گروه طالبان برای اقدام علیه پاکستان و همچنین مهار طرح ابتکاری کمربندراه چین در کنار استفاده از معادن فراوان کشور افغانستان و اتصال به آسیای میانه را میتوان از جمله اهداف کشور هند برای توسعه بندر چابهار برشمرد. با خروج آمریکا از افغانستان و اکتشافات معدنی فراوان در هند و همچنین ارائهی کمربند اقتصادی آیمِک (IMEC) اهمیت اهداف مذکور برای طرف هندی کما فی السابق وجود ندارد.
۲. تجربهی قرارداد سال ۱۳۹۴ و بدعهدی طرف هندی، این سؤال را در ذهن متبادر میکند که چرا باید قرارداد مجدد انعقاد گردد؟ از طرفی در خرداد سال ۱۳۹۵، نخستوزیر هند با سفر به افغانستان، سد دوستی هند و افغانستان موسوم به سد سلما بر روی هریرود (تأمینکننده آب خراسان رضوی) را افتتاح نمود و قول سرمایهگذاری ۳۰ تا ۴۰ میلیارد دلاری در حوضههای آبریز افغانستان را داد. نکته دردناک این ماجرا آن بود که طرف هندی در برابر این امتیازی که ایران به او داده بود، آب را بر روی مردم ایران بست! آیا هیچ تضمینی نسبت به تغییر رفتار کشور هند که پس از دورهی مان موهان سینگ تغییرات اساسی به خود دید و از دل این تحولات الیگارشهای مرتبط با غرب و صهیونیسم کار را در دست گرفتند، وجود دارد؟
۳. واگذاری اپراتوری بندر بهطرف هندی در شرایطی که این بندر تنها بندر اقیانوسی کشور است و با راهاندازی آن از یکسو امکان تخلیه کشتیهای باری سنگین فراهم میشود و از سوی دیگر نیاز به بنادر عربی خلیجفارس برای ریاکسپورت (re-export) کالاها نیز کاهش مییابد و منجر به درز اطلاعات محرمانه و سری تجارت کشور به اوفک خواهد شد؛ آیا منافع ملی در نظر گرفته شده است؟ چه تضمینی وجود دارد که اپراتور هندی گزارش منظم تحولات بندر را به آمریکا تقدیم نکند؟
۴. معطل کردن کشور در شرایطی که رقبای منطقه به سرعت در حال گسترش زیرساختهای ریلی، جادهای و بندری خود هستند تا در مسیرهای ترانزیتی آینده و زنجیرههای ارزش مشارکت کنند؛ نیز جای تأمل فراوان دارد، اینکه در شدیدترین تحریمهای آمریکا، معافیت تحریمی به بندر چابهار اعطا میشود و بازهم طرف هندی از توسعه آن خودداری میکند چیزی جز معطل کردن کشور برای عقبماندگی از سایر رقبای منطقه است؟
از آن مهمتر آیا توسعه بندر و تعریف همکاری مشترک با کشور هند در چارچوب معافیت تحریمی آمریکا که خود بخشی از سازوکار تحریم محسوب میشود و هیچ گونه نگرانی نسبت به ریسکهای تحریمی موجود را برطرف نمیسازد به صلاح منافع ملی است یا نیازمند چارچوبی جایگزین برای ادامه همکاری هستیم؟
۵. با توجه به اهمیت این بندر آیا تعریف آن در کنار کریدور اقتصادی چین_پاکستان بهتر از عایدی دستکم سالیانه ۱۰ میلیون دلاری کشور هند نیست؟
قرارگیری بندر چابهار در محل تلاقی دو کریدور ترانزیتی شمال_جنوب و شرق_غرب در کنار نزدیکی آن به کشورهایی مانند افغانستان، پاکستان و آسیای میانه، منجر به ایجاد فرصتهای اقتصادی_امنیتی_ژئوپولتیکی فراوانی برای کشورمان شده است. توسعه این بندر و منطقه آزاد تجاری مرتبط با آن قطعنظر از شرایط مقطعی و عارضی در سایر کشورهای منطقه، اهمیتی پایدار در راهبردهای کلان جمهوری اسلامی ایران را دارا است. از اینرو خواهشمندیم از وزارت امور خارجه تا نسبت به ابهامات موجود در مورد واگذاری توسعهی بندر جابهار به طرف هندی شفافسازی لازم را به عمل آورد.
همچنین بسیج دانشجویی دانشگاه امام صادق علیهالسلام آمادگی خود را مبنی بر برگزاری جلسه پاسخگویی مسئولین مربوطه وزارت امور خارجه در رابطه با ابهامات واگذاری توسعهی بندر چابهار اعلام میدارد.
سایه رهبری مستدام
پوریا عصار
مسئول بسیج دانشجویی دانشگاه امام صادق علیهالسلام