چرا FATF مکمل تحریم‌هاست؟ / تضمینی برای خروج از لیست سیاه وجود ندارد

به گزارش گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، بسیج دانشجویی دانشکده حقوق و علوم سیاسی و دانشکده اقتصاد دانشگاه تهران در واکنش به اظهارات اخیر دکتر پزشکیان، رئیس‌جمهور، در خصوص لزوم توضیح دلایل مخالفت با FATF، با انتشار بیانیه‌ای به تشریح مهم‌ترین دلایل مخالفت خود پرداختند. در این بیانیه، به نقش FATF در شناسایی راه‌های دور زدن تحریم، عدم تضمین خروج از لیست سیاه، و ناکارآمدی آن در حل مشکلات مالی و بانکی کشور حتی در صورت پیوستن به این سازوکار اشاره شده است. دانشجویان همچنین پیشنهاد قانون‌گذاری داخلی و تقویت قوانین مبارزه با پولشویی مصوب مجلس را به‌عنوان جایگزینی مناسب برای FATF مطرح کردند.

متن کامل این بیانیه به شرح زیر است:

"بسمه تعالی"

مقام محترم ریاست جمهوری اسلامی ایران؛ جناب آقای دکتر پزشکیان 
سلام علیکم؛

در پی اظهارات حضرتعالی در حاشیه مراسم روز دانشجو در دانشگاه صنعتی شریف، مبنی بر آنکه مخالفان FATF ادله خود را بیان نمایند؛ در ادامه بسیج دانشجویی دانشکده حقوق و علوم سیاسی و دانشکده اقتصاد دانشگاه تهران به چند مورد از دلایل مخالفت با FATF اشاره خواهند کرد.

 بر کسی پوشیده نیست از جدی ترین آسیب‌های پیوستن به FATF «شناسایی راه‌های دور زدن تحریم» است و شاید بتوان گفت بزرگترین هدف FATF نیز دقیقا در همین خصوص است.
همانطور که استیون منوشین، وزیر خزانه‌داری دولت ترامپ در جلسه‌ مجمع عمومی در تاریخ ۲۱ ژوئن ۲۰۱۹ بیان کرد که آمریکا از طریق FATF به دنبال کشف و مسدودسازی راه‌های دور زدن تحریم‌هاست.  
همچنین در تاریخ ۲۳ اکتبر ۲۰۲۰ نیز وزارت خزانه‌داری آمریکا در واکنش به اصلاحات جدید FATF  بیان کرد که این استانداردها می‌تواند به جلوگیری از دور زدن تحریم با شرکت پوششی کمک کند‌.
به عبارتی‌ گزاف نیست اگر بگوییم که FATF مکمل تحریم‌هاست!

حتی پیوستن به FATF نیز نمی‌تواند تضمینی برای خروج از لیست سیاه باشد. حتی وزیر محترم اقتصاد، جناب آقای دکتر همتی نیز اخیرا در برنامه گفت‌وگوی ویژه خبری به این مسئله اعتراف کرده‌اند که حتی با اجرای PALERMO (مبارزه با جرائم سازمان یافته فراملی) و CFT (کنوانسیون مقابله با تأمین مالی تروریسم) هم به طور قطعی نمی‌شود از لیست سیاه خارج شد.

 حتی اگر بپذیریم اجرای دو بند مذکور ما را از لیست سیاه FATF خارج خواهد کرد بازهم با مسئله تحریم‌های آمریکا مواجه هستیم که مانع از آن است که مشکلات مالی و بانکی بین المللی ما حتی با اجرای کامل FATF حل شود.
در این مورد حتی اگر ابتدا بخواهد با ابزار مذاکره، اقدام به لغو بالمره تمامی تحریم ها شود، باید توجه شود که این روش قبلاً امتحانش را در برجام پس داده و طبق گفته‌ی رئیس بانک مرکزی وقت، دستاوردی تقریباً هیچ را به بار آورده است.

مسئله FATF فرآیند تصمیم‌گیری مشخصی ندارد. با فرض اجرای کامل FATF نیز طرف مقابل باید درخصوص کیفیت اجرا، اقدام به تحقیق و رصد نماید و اگر اجرا FATF توسط ایران به تشخیص اعضا، تمام و کمال بود آن وقت در رابطه با خروج ایران از لیست سیاه تصمیم‌گیری صورت‌ خواهد گرفت. در این رابطه باید توجه داشت یکی از اعضای تصمیم‌گیر علاوه بر آمریکا، رژیم صهیونیستی‌ است و با توجه به شرایط نزاعی که کشورمان در آن قرار دارد اینکه تصور شود این رژیم کاری در راستای منافع ما انجام خواهد داد، تصوری ساده‌انگارانه است.

جناب آقای پزشکیان!
اگر در مسئله FATF به دنبال مبارزه جدی با پولشویی هستید ما از پیشنهاد FATF داخلی که حضرتعالی نیز در روز دانشجو آن را مطرح فرمودید، به شدت استقبال می‌کنیم چرا که هم از آسیب‌های جدی پیوستن به FATF جلوگیری کرده و هم باعث فسادستیزی در سطح کلان خواهد شد.
در این موضوع حتی قانون مبارزه با پولشویی مصوب ۱۳۸۶/۱۱/۰۲ توسط مجلس شورای اسلامی نیز می‌تواند جایگزین برای FATF باشد.

در پایان این نکته را متذکر می‌شویم که این دانشجو و دانشگاه نیست که باید پاسخگو باشد بلکه این وظیفه قوه مجریه است که با ادله‌ی علمی و کارشناسانه خود، مخالفان این طرح را_که عضوی از این کشور هستند و حق اطلاع از چرایی تمرکز تیم اقتصادی دولت بر این موضوع خاص را دارند_قانع کند.

▫️بسیج دانشجویی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران
▫️بسیج دانشجویی دانشکده اقتصاد دانشگاه تهران