به گزارش خبرنگار «خبرگزاری دانشجو» از مشهد، مناظره «فرصت و چالش های اقتصادی بعد از توافق هسته ای» با حضور عبدالملکی، عضو هیات علمی دانشگاه امام صادق(ع) و سعید لیلازمهر آبادی، تحلیلگر اقتصادی در طرح آموزشی تشکل های دانشجویی در مشهد برگزار شد.
لیلازمهرآبادی گفت: برای اقتصاد ایران در پسا تحریم توهمات و تصورهای زیادی به وجود آمد که نقطه نگرانی برای آن است که اگر این انتظارات و خواسته ها برآورده نشود منجر به سرخوردگی میشود.
وی افزود: باید وضع اقتصادی ایران و میزان تحریم های بر آن را مورد ارزیابی قرار دهیم تا بتوانیم وضعیت اقتصادی را در آینده پیش بینی کنیم.
این استاد دانشگاه با طرح این سوال که چرا اقتصاد ایران با وجود اینکه اولین اقتصاد تاریخ بشریت بود با سرعت در هنگام تحریم ها به زانو درآمد، گفت: باید مشکلات اقتصادی درونی و بیرونی ایران را بررسی کنیم و ببینیم چه کسانی و عناصری از درون باعث این مشکلات شده اند.
لیلازمهرآبادی ادامه داد: در مرداد سال ۱۳۹۲ اقتصاد کشور در سطوح کلان تولید ناخالص، ۱۰ درصد کمتر در نقطه اوج خود نسبت به سال ۹۰ بود در همین سال نرخ تورم به سومین رکورد خود بعد از انقلاب اسلامی رسید.
وی افزود: در سال 92 قدرت خرید کارگران و کارمندان به شدت کاهش پیدا کرد و می توانم بگویم که نرخ تورم در سال ۹۲ برای اقشار مردم سه رقمی بود که این خود ساختار اجتماعی شکننده ای ایجاد کرد.
این استاد دانشگاه با بیان اینکه برای اینکه قدرت خرید کارمندان و کارگران دوباره رشد پیدا کند زمان نیاز است، بیان داشت: مسئله اصلی این است که سرمایه گذاری در اقتصاد به شدت مختل شده و تولید نفت به سه میلیون بشکه رسیده است.
لیلازمهرآبادی با اشاره به اینکه پول بلوکه شده ایران ۱۲۰ میلیارد دلار میباشد، افزود: شش میلیارد دلار این پول متعلق به دولت است و دولت نمیتواند بیشتر از این شش میلیارد دلار را بفروشد و خرج کسری بودجه اش کند.
وی افزود: بانک مرکزی اعلام کرده تنها 29میلیارد دلار پول بلوکه شده قابل تصرف است و چین و روسیه هم اعلام کرده اند که هر چرا که خریده اند پس نمیدهند.
این تحلیلگر اقتصادی گفت: در سال 1395 با فرض اینکه تولید نفت را به دوران قبل تحریم ها برسانیم پیش بینی این است که ظرف 12 ماه درآمد نفتی 20 میلیارد دلار کمتر از سال 92 خواهد شد.
لیلازمهرآبادی افزود: اگر در سال 95، 120 میلیارد دلار سرمایه گذاری صورت بگیرد به نرخ متوسط دوره دولت خاتمی می رسیم.
وی در خصوص توافق هسته ای گفت: توافق هسته ای و شرایط بین دو کشور ایران و آمریکا به سال 84 برمیگردد و دشمنی کنترل شده بین دو کشور ادامه خواهد یافت.
۸۰درصد مشکلات اقتصادی مربوط به خود تحریمی ایرانیان است
در ادامه عبدالملکی، استاد دانشگاه امام صادق در خصوص فرصت ها و چالش های اقتصادی ایران بعد از توافق هسته ای گفت: آقای لیلازمهر آّبادی خیلی از حرف های ما را تایید کردند این خیلی خوب است. خیلی از دوستان ما در خصوص وضع اقتصادی بعد از توافق هسته ای اظهارنظرهای خوشبینانه ای میکنند.
این استاد دانشگاه با بیان اینکه تحریم ها تنها 20 درصد بر مشکلات اقتصادی ما تاثیرگذار بودند، بیان داشت: 80 درصد مشکلات و مسائل مربوط به ساختار معیوب و فرهنگ نادرست خودمان بود که این را میشود به خود تحریمی تعبیر کرد.
عبدالملکی ادامه داد: خیلی از سناتورهای آمریکایی اعتقاد داشتند این تحریم ها باعث میشود که اقتصاد ایران از درون خودش را بخورد.
وی با بیان اینکه ما اقتصاد فلجی داریم، گفت: اقتصاد فلج به این معناست که ما نتوانیم به ظرفیت بالایی در اقتصاد برسیم.
برجام طوری نوشته شده که تحریم ها برداشته نشود
عضو هیات علمی دانشگاه امام صادق(ع) با اشاره به اینکه گمان کنیم ریشه تحریم ها به خاطر هسته ای است ساده انگارانه است، گفت: آمریکا ۱۸۰ میلیارد دلار در خصوص تحریم ها هزینه مستقیم کرده که این هزینه فقط برای هسته ای نیست؛ بلکه مسئله آنان تمدن اسلامی ایران می باشد.
وی افزود: نمیتوان انتظار داشت که حتی با انتقال پرونده هسته ای مشکلات اقتصادی حل شود ضمن اینکه برجام طوری نوشته شده که تحریم ها برداشته نشود.
این استاد دانشگاه با بیان اینکه آمریکا در سه جنگ نظامی، فرهنگی و سیاسی شکست خورده، گفت: آخرین جنگ، اقتصادی است که به فرمایش مقام معظم رهبری اگر این سلاح را از آنان بگیریم آمریکا دیگر نمیتواند کاری انجام دهد.
بعد از برداشته شدن تحریم ها ایران به یک سرزمین وارداتی تبدیل میشود
عضو هیات علمی دانشگاه امام صادق(ع) با تاکید بر اینکه اگر تحریم ها برداشته شود مشکلات دیگری خواهیم داشت، تصریح کرد: تا زمانی که ساختار اقتصادی و فرهنگی اصلاح نشود وضعیت اقتصادی ما خوب نمیشود.
عبدالملکی با بیان اینکه بعد از برداشته شدن تحریم ها ایران به یک سرزمین وارداتی تبدیل میشود، خاطرنشان کرد: با واردات همین تولید نصفه جان هم از بین می رود و بدانید که اکنون بخش خصوصی به شدت احساس نگرانی میکند.
این استاد دانشگاه ادامه داد: هیات های غربی که به ایران سفرمیکنند هدف خود را سرمایه گذاری در ایران اعلام میکنند؛ اما آنان تنها برای فروش کالا به اینجا میآیند.
وی با اشاره به اینکه بعد از تحریم ها کشور به فروش نفت خام وابسته میشود، بیان داشت: وزارت نفت برنامه ریزی برای فروش نفت خام دارد و اعتقادی به ورود به فرآورده های نفتی ندارد که این وابستگی باعث نابودی اقتصاد ایران میشود.
این تحلیلگر اقتصادی با بیان اینکه با برداشته شدن تحریم ها باید منتظر این مسئله باشیم که اقتصاد دولتی بیشتر شود، بیان داشت: برای اینکه این مشکلات بعد از تحریم شکل نگیرد باید به اقتصاد مقاومتی توجه بیشتری کنیم.
در دولت قبل ۲۰میلیارد دلار واردات قاچاق شد
لیلازمهر آبادی در ادامه با اشاره به اینکه این نگرانی ها در خصوص اقتصاد کاش در دولت قبلی هم بیان میشد، گفت: من در مقاله ای نوشتم که اقتصاد ایران اگر به مدیریت صحیح روی بیاورد اساسا تحریم پذیر نیست.
این تحلیلگر اقتصادی افزود: در دولت قبل ۲۰ میلیارد دلار واردات قاچاق شد و تولید رو به کاهش رفت در چند سال قبل از تحریم ها.
وی افزود: گروهی در داخل می خواستند که این تحریم ها علیه ایران شکل بگیرد، به همین خاطر سازمانی را به وجود آوردند و موفق شدند. در ظرف چند سال کشاورزی رشد منفی داشت و واردات غذایی به ۱۴ میلیارد رسید.
چرا در داخل عده ای به آمریکا در ایجاد تحریم ها کمک میکنند؟
این استاد دانشگاه با اشاره به اینکه مسئله ما خود تحریمی نیست، گفت: اگر مسئله آمریکا و ایران تمدنی است؛ چرا در داخل عده ای به آمریکا در ایجاد تحریم ها کمک میکنند؟
لیلاز مهرآبادی در خصوص اقتصاد مقاومتی، گفت: اقتصاد مقاومتی یعنی اینکه به تولید ثروت روی بیاوریم که مهمتر از توزیع ثروت است.
وی ادامه داد: اتهام فروش نفت به زنگنه را بی انصافی میدانم.
در دولت یازدهم واردات خودروها و کالاهای بی اساس بیشتر شده است
عبدالملکی در ادامه بیان داشت: در سال 91 ما تحریم های اقتصادی داشتیم و میگفتیم که در نظام مدیریتی نفاق داریم و دشمنان در درون سیستم اقتصادی ما هستند. ما به این نکته که بحران از محل مدیریت اقتصادی کشور است تاکید داشتیم.
وی با اشاره به اینکه مشکلات اقتصادی ایران باید از سال 68 بررسی شود، گفت: مفاسد اقتصادی از دولتهای قبل شروع شد و عملکرد دولت از سال 84 تا 92 قابل دفاع نیست کما اینکه رفتار دولتهای قبلی هم در خصوص اقتصاد چنین می باشد.
این تحلیلگر اقتصادی با بیان اینکه برخی به تئوری فساد سیستماتیک اعتقاد دارند، گفت: عده ای می گویند اگر این تئوری نباشد اقتصاد رشد پیدا نمیکند که این خود مبنای غربی دارد.
عبدالملکی در ادامه گفت: در دولت یازدهم واردات خودروها و کالاهای بی اساس بیشتر شده است.
وی با بیان اینکه در دولت یازدهم روندهای دولت های سابق به شکل بدتری انجام میشود، تصریح کرد: این که تورم ما به 14 درصد رسیده هنر نیست، بین سال های 93 و 94 سه میلیارد واردات رسمی ما بیشتر شده است.
دنیا برای واردات به ایران می آید
این استاد دانشگاه به توافق ژنو اشاره کرد و گفت: در هنگام این توافق آلمان و ایتالیا روابط تجاری خود را با ایران شروع کرده اند و هم اکنون از آلمان خودروهای لوکس و مواد شیمیایی وارد میشود.
وی افزود: نباید خوش بینانه به برداشتن تحریم ها نگاه کنیم چون دنیا برای واردات به ایران می آید.
عبدالملکی بیان کرد: آمریکا با ایران جنگ تمدنی دارد و اینکه عده ای در داخل به آنان در جهت تضعیف اقتصاد ایران کمک میکنند درست است.
با فساد اقتصادی جناحی برخورد میشود!!
لیلازمهر آبادی در ادامه با بیان اینکه آمار واردات در سال 90 در خصوص کالاها 78 میلیارد دلار و هم چنین در خدمات 17 میلیارد دلار بوده است، گفت: واردات خدمات خیلی بدتر از واردات کالاست.
وی افزود: آمار بانک مرکزی قابل اعتمادترین آمار است و آمار غیررسمی در اظهارات من جایگاهی ندارد.
این تحلیلگر اقتصادی در خصوص فساد اقتصادی تصریح کرد: مسئله فساد یکی از مشکلات کشور است که نمیتوان آن را حل کند، به دلیل اینکه به این مسئله به صورت جناحی برخورد میشود. نظام نمی خواهد عناصر اصلی ثروت را رها کند و پول که دست کارمند باشد فساد می آفریند.
لیلازمهر آبادی گفت: برای اینکه با فساد مقابله کنیم باید اقتصاد را آزاد کنیم یعنی اینکه خصوصی سازی شود.
وی علت فساد در دولت قبلی را افزایش قیمت حامل های انرژی دانست و گفت: پتروشیمی در دولت قبلی تقسیم شده است که در دوره رئیس دولت اصلاحات این مشکلات وجود نداشت.
این استاد دانشگاه گفت: من معتقد به انتقاد سازنده و غیرسازنده نیستم و نظرم این است که باید در هر دولتی انتقاد صورت بگیرد. دولت قبلی اقتصاد سالم را به یک اقتصاد فاسد تبدیل کرد.
آزادسازی اقتصاد موجب انحصار میشود
عبدالملکی در ادامه گفت: استارت فساد بعد از جنگ خورد و مقام معظم رهبری هم تاکید داشتند که این مسئله به صورت جدی مطرح شود. فساد در دولت دهم رشد بیشتری کرد؛ اما در دولت یازدهم امیدواریم که بهتر شود.
وی در خصوص آزادسازی اقتصادی گفت: کسانی که این سخن را بیان میکنند درک درستی از اقتصاد نوع کلاسیک ندارند.
این استاد دانشگاه افزود: برای آزادسازی اقتصاد باید اطلاعات کاملی داشته باشیم که عملا این در دنیا امکان پذیر نیست، آزادسازی اقتصاد موجب انحصار میشود و ما این اتفاق را در آمریکا شاهد هستیم.
وی افزود: در اقتصاد ایران همه چیز بدتر می شود و این به این معنی است که ما بر یک کنترل دقیق و مبتنی بر برنامه نیاز داریم.
عبدالملکی افزود: برای جلوگیری از فساد اقتصادی باید سیستم اطلاعاتی اقتصادی داشته باشیم و هم چنین روحیه فسادستیزی باید در مسئولان باشد که متاسفانه امروز شاهد چنین روحیه ای در مسئولان نیستیم.
وی در خصوص تورم گفت: این که دولت یازدهم تورم را به 14 رسانده تورم مانند کشی میماند که تا یک حدی کش می آورد و بعد از آن تبدیل به نخ میشود.
برجام موتور محرکه اقتصاد نیست
لیلازمهر آبادی گفت: آمارهای رسمی، نرخ رشد سرمایه گذاری مثبت را نشان میدهد و کاهش تورم که با هنرمندی دولت این اتفاق صورت گرفته است.
وی در خصوص وضعیت اقتصادی ایران بعد از تحریم ها، گفت: در اقتصاد ایران بعد از تحریم ها اتفاقی نمیافتد و به این دلیل مذاکره کردیم که شرایط اقتصادی بدی که در گذشته پیش آمد را بهبود بخشیم.
این استاد دانشگاه افزود: دولت سابق برنامه چهارم توسعه را اجرایی نکرد و آن را کنار گذاشت و مجلس هم در این خصوص سکوت کرد.
وی بیان داشت: توافق برجام یک مانع بزرگ اقتصادی ایران را برمی دارد؛ اما موتور محرکه اقتصاد نیست.
لیلازمهر آبادی در خصوص اقتصاد مقاومتی گفت: اقتصاد مقاومتی از نظر من همان اقتصاد آزادی است که ما امیدوار شدیم، زمانی که دیدیم عالی ترین مقام کشور در بحث آزادسازی اقتصاد به اجماع رسیده است.
وی افزود: اقتصاد کشور نیاز به یک نظام اجتماعی نیرومند دارد که دولت فعلی مقداری از آن را شروع کرده است.
این استاد دانشگاه در خصوص نامه سران فتنه در تشدید تحریم ها تصریح کرد: این نامه معتبر نیست چون فاقد امضاست. من موسوی را از سران فتنه نمی دانم و معتقدم سران فتنه کسانی هستند که عمدا ساختار سیاسی کشور را برهم زدند. هدف آنان این بود که کشور یک کاسه شود تا شروع به خوردنش کنند.
دانستن اقتصاد مقاومتی معادل اقتصاد آزاد یک انحراف است
عبدالملکی در انتقاد این نظریه لیلاز گفت: اقتصاد مقاومتی اصلا به سمت لیبرال دموکراسی نیست مشکل دولت فعلی ما این است که اقتصاد مقاومتی را معادل اقتصاد آزاد گرفته و این یک انحراف است.
وی در انتقاد به سخن لیلاز مهر آبادی در خصوص سران فتنه، گفت: سران فتنه، فتنه گری سیاسی و اقتصادی کردند. فتنه 88 باعث شد تا غرب این تحریم ها را علیه ایران اعمال کند؛ اگر این تحریم ها تاثیر زیادی نداشت به خاطر محاسبات غلط آنان بود.
عبدالملکی اقتصاد مقاومتی را الگویی برگرفته از مکتب اقتصاد اسلامی دانست که متناسب با شرایط کشور، برای چند دهه تنظیم شده است.