به گزارش گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو، روزنامه جوان از خرید بوئینگ انتقاد کرده است: هنوز يك ماه از تمديد تحريمهاي ايران به نام ISA توسط امريكا نگذشته و در حالي كه همچنان اركان مختلف كشور در حال بررسي راهكاري متناسب براي پاسخ به پيمانشكني امريكا هستند خبري عجيب از آغاز يك همكاري تجاري ميان ايران و امريكا در رسانهها منتشر شد؛ خبري كه حكايت از قرار گرفتن امضاي ايران پاي قرارداد خريد 80 فروند بوئينگ امريكايي دارد. اين موضوع را روز گذشته فرهاد پرورش مديرعامل شركت هواپيمايي جمهوري اسلامي ايران در حاشيه امضاي قرارداد شركت هواپيمايي ايران اير(هما) با مديران شركت هواپيماسازي بوئينگ اعلام كرد؛ نشستي كه عباس آخوندي وزير راه و شهرسازي نيز در آن حضور داشت.
براساس این قرارداد 80 فروند هواپیمای بوئینگ در بازه زمانی 10 ساله به ایران تحویل داده میشود که 50 فروند آن از نوع 737 و 30 هواپیمای دیگر مدل 777 خواهد بود. اولین آنها نیز سال 2018 تحویل میشود. اين اقدام مقامات دولتي در حالي صورت گرفت كه طي دو هفته گذشته رسانهها شاهد واكنشهاي مختلف مقامات كشورمان در موضوع نقض يكسويه برجام توسط ايالات متحده بودند...
از اين رو ميتوان انتشار رسمي خبر امضاي خريد 80 فروند هواپيما از ايالاتمتحده را نقض تمامي ادعاهاي دولتمردان در موضوع ارائه واكنشي مناسب به بدعهدي امريكاييها دانست، چراكه نه تنها هيچ واكنش رسمي به نقضعهد امريكاييها توسط دولت صورت نگرفت بلكه با امضاي اين قرارداد بايد در آينده نزديك شاهد سرازير شدن داراييهاي ايران به جيب يكي از كمپانيهاي بحرانزده امريكايي باشيم. تير ماه سال جاري و در حالي كه رسانهها همچنان پيگير سرنوشت اجراي قرارداد ايران و ايرباس بودند، شركت بوئينگ در بيانيهاي اعلام كرد كه قرارداد فروش هواپيما با شركت هواپيمايي ايران (ايران اير) را امضا كرده است. بر اساس اعلام اين شركت قرارداد را با مجوز واشنگتن و پس از آنكه دولت امريكا تأييد كرد كه ايران به تعهدات خود در توافق هستهاي عمل كرده، امضا كرده است. اما پس از آن بوئينگ جزئيات بيشتري را از اين قرارداد فاش نكرد. در همين حال ايراناير پس از آن خبر داد كه قصد خريد نسل جديد بوئينگ 737 و مدلهاي 300ER و 900 بوئينگ 777 را دارد؛ قراردادي كه گويا روز گذشته نهايي شده است.
نكته مهمي كه در پس اين قرارداد وجود دارد، مبهم بودن سرنوشت اجرايي آن است چراكه حدود يك ماه قبل بود كه مجلس نمايندگان امريكا طرحي را تصویب کردند که بر اساس آن فروش هواپيماي مسافربري به ايران را ممنوع ميكند. اين طرح با 243 رأي موافق در برابر 174 رأي مخالف تصويب شد و بر اساس آن قانونگذاران امريكايي وزارت خزانهداري اين كشور را از صدور مجوز به بانكهاي امريكايي براي تأمين مالي خريد هواپيما توسط ايران منع ميكند.
اگرچه پس از آن باراك اوباما در ژستي رسانهاي مدعي شد كه قانون مربوط به لغو قرارداد صادرات هواپيماهاي مسافربري به ايران را وتو خواهد كرد چراكه اين قانون به توافقنامه هستهاي كه از اوايل 2016 اجرايي شده، لطمه خواهد زد اما واقعيت آن است كه باراك اوباما حدود يك ماه ديگر مجبور است كاخ سفيد را به فردي واگذار كند كه به نظر ميرسد به هيچ معاهده و تعامل بينالمللي به ويژه با ايران پايبند نخواهد بود و حتي اگر اوباما بتواند در آخرين لحظات حضور خود در كاخ سفيد اين طرح را وتو كند، اين احتمال وجود دارد كه دونالد ترامپ جمهوريخواه پس از حضور در كاخ سفيد بر اين طرح يا طرحي مشابه مهر تأييد بزند و عملاً قرارداد فروش بوئينگ به ايران را به كنار ساير قراردادهايي بفرستد كه امريكا طي 40 سال گذشته حاضر به اجراي آن نشده است.
نكته مهم ديگر در موضوع عقد اين قرارداد آنجاست كه اگرچه ناوگان هوايي كشورمان دچار فرسودگي بالايي است و نياز به نوسازي اين ناوگان در تمامي طول اين سالها احساس ميشده اما واقعيت اين است كه ايران پيش از اين قراردادي را براي خريد نزديك به 118 هواپيما با ايرباس فرانسه به امضا رسانده و همچنين قراردادهاي ديگري نيز براي خريد هواپيماهاي مسافربري سبك با ايتاليا به امضا رسيده و حتي برخي ديگر از شركتها نيز به دنبال خريد هواپيماي مسافربري از ژاپن و روسيه هستند؛ موضوعي كه ميتواند نيازهاي ايران براي نوسازي ناوگان هوايي خود را جبران كند و اين امكان را در اختيار كشورمان قرار دهد كه حداقل در شرايط فعلي تقابل با امريكا و در حالي كه تمامي مقامات كشور مشغول فكر روي ارائه طرحي براي تأديب امريكا جهت جلوگيري از نقض مجدد برجام توسط اين كشور هستند، نيازهاي خود را مرتفع كند، بنابراين به نظر ميرسد مسئولان كشور به ويژه در حوزه وزارت راه و شهرسازي بايد پاسخي قانعكننده در خصوص اين اقدام خود ارائه دهند.