چرا «زهرمار» فیلم خوبی نیست؟/ وقتی جواد رضویان، مسعود ده‌نمکی می‌شود!

گروه فرهنگی خبرگزاری دانشجو- محمد شاهرودی؛ جواد رضویان می‌خواهد در مقام کارگردان سینما، جدی باشد و جدی گرفته‌شود. این، از پلان‌به‌پلانِ اولین فیلم سینمایی‌اش پیداست. «زهرمار» بر خلاف انتظار یک فیلم کمدی نیست. حتی به جز یکی-دو سکانس، طنز هم نیست و بنا ندارد لبخند به لب مخاطب بنشاند. ادعای رضویان این است که یک نقد اجتماعی ساخته. ادعایی که پس از تماشای فیلم، مخاطب آن را می‌پذیرد اما درباره کیفیتش، پرسش‌های فراوانی خواهد داشت.

ماجرای زهرمار این است: حاج حشمت تهرانی، مداح مشهوری است که برای عضویت در شورای شهر تهران نامزد شده و ستاد انتخاباتی تشکیل داده. اما مواجهه‌اش با یک زن، اتفاقاتی غیرمنتظره و عجیب را برای او رقم می‌زند. اتفاقاتی که او را به دل شهر برده و پرده از واقعیات تلخ زیر پوست شهر بر می‌دارد.

از همین خلاصه داستان مشخص است که زهرمار می‌خواهد حرف‌های بزرگی بزند. رضویان فیلمش را با دست انداختنِ مجالس مذهبی آغاز می‌کند. بعد به چند تیپ مذهبی‌ متلک می‌گوید و در ادامه فیلم، «ده‌نمکی» می‌شود و از اختلاف طبقاتی و فقر و رنج مردم و اعتیاد و فساد  حرف می‌زند. حرف‌هایی کلیشه‌شده، شعاری و سطحی.  واقعیت این است که «زهرمار» هیچ حرف تازه‌ای ندارد و در گفتن حرف‌های تکراری هم فاقد خلاقیت است. صریحش اینکه تماشای زهرمار هیچ چیز خاصی به مخاطب اضافه نمی‌کند، جز یک حس گذرای سطحیِ ترحّم.

تیم بازیگران «زهرمار» تیم قدرتمند و پرآوازه‌ای است. تیمی که البته هیچ‌کدام- جز شبنم مقدمی- در حد و اندازه نام‌هایشان ظاهر نشده‌اند. سیامک صفری خودش را تکرار کرده و سیامک انصاری گرفتار نقشی شده که هیچ شباهتی به او ندارد و خودش هم تلاشی برای شبیه شدن به نقش نمی‌کند. نتیجه چنین موقعیتی، ساخته شدن تیپی از یک مداح است که کارگردان می‎‌خواهد او را سطحی، متعصب و جاهل نشان دهد؛ اما بازی باکلاس و شیکِ انصاری در نهایت شخصیت متناقضی را ساخته که دایره واژگانش هیچ شباهتی به شخصیتش ندارد! شقایق فراهانی هم در یکی از ضعیف‌ترین بازی‌هایش، باید تیپِ «زنان چادریِ افاده‌ای» را به نمایش بگذارد که اغراق بیش از حد، باعث شده حتی چنین تیپی هم باورپذیر از کار در نیاید.

«زهرمار» علاوه بر همه اینها، اشتباهات ریز و درشت فراوانی دارد. رضویان در بازسازی یک مجلس مولودیِ مذهبی، بسیار ناشیانه عمل کرده. طوری که مخاطب اگر فقط یک بار به یک مجلس مولودی رفته باشد، متوجه اشتباهات فراوان رضویان در این بازسازی می‌شود. علاوه بر این، به نظر می‌رسد کارگردان حتی به خودش زحمت نداده تا چند پوستر انتخاباتی را نگاه کند و به این نکته ساده پی ببرد که بدیهتاً تمام نامزدهای انتخابات، تایید صلاحیت‌شده هستند و کسی روی پوسترش نمی‌نویسد:« کاندیدای تاییدصلاحیت‌شده». فیلم اول جواد رضویان، مشکلات این چنینی کم ندارد.

جواد رضویان، پس از سال‌ها فعالیت در تلویزیون، حالا می‌خواهد راهی را آغاز کند که رضا عطاران، سعید آقاخانی و اخیراً مجید صالحی آغازش کرده‌اند. سینما اما برای کارگردانی که آثار تلویزیونی‌اش هم به میان‌مایگی رسیده‌بودند، میدان بزرگی است. میدانی که اولین مبارزه‌اش، برای رضویان موفقیتی به ارمغان نیاورده.