۴۶ درصد پذیرفتهشدگان دانشگاه امسال انتخاب رشته نکردند به امید اینکه در سال آینده رتبه بهتری به دست آورند؛ در حالی که آمارها نشان میدهد تنها برای ۱۰ درصد امکان کسب رتبه بهتر وجود دارد.
گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو؛ کنکور سراسری امسال اعداد و ارقام جالبی را به نمایش گذاشت. این آمار میتواند کمکهای بزرگی برای تحلیل یک اتفاق اجتماعی، به نام کنکور در کشور ما باشد و نظریههای اجتماعی درباره عدالت آموزشی یا رویکرد جامعه در پرورش نخبگان را نشان دهد.
در کنکور امسال، مدارس عادی عملا نقش خاصی نداشتند؛ رتبههای تک رقمی وابستگان مدارس خاص و البته با صرف هزینههای گزاف بودند؛ دستان مافیای کنکور بیش از گذشته نمایش داده شد. همه این موضوعات در سالهای گذشته نیز پررنگ دیده میشد، اما امسال پدیدهای در کنکور خود را نشان داد که نسبت به سالهای گذشته، کمتر دیده میشد. «تنها ۵۴ درصد داوطلبان فرم انتخاب رشته را پر کردند.»
فشار روانی جامعه بر داوطلبان برای انتخاب رشتههای خاص
امیرمهدی عضدی، کارشناس مشاوره تحصیلی در گفتگو با خبرنگار دانشگاه خبرگزاری دانشجو، به تحلیل این پدیده میپردازد و میگوید: چنین موضوعی بسیار مهم است و میتوان آن را از چند جنبه مورد بررسی قرار داد. متأسفانه عرف جامعه در انتخاب رشته کنکور به سمتی رفته که به خانوادهها و داوطلبان، قبول شدن در چند رشته خاص را القا میکند.
این کارشناس مشاوره تحصیلی با بیان اینکه این موضوع در میان داوطلبان رشته تجربی بیشتر دیده میشود، ادامه داد: به داوطلبان اینطور القا میشود که اگر در سه یا چهار رشته خاص قبول شوند، به موفقیت دست یافته اند و به این ترتیب دانش آموز عملا با بی میلی دست به انتخاب رشته میزند.
وی افزود: این دید جامعه و اطرافیان باعث ایجاد فشار روانی برای دانش آموز میشود؛ در حالی که ممکن است با رتبه خود بتواند در رشتههای دیگر دانشگاه تحصیل کند، از انتخاب رشته منصرف میشود.
عضدی به تصورات خود داوطلبان در این زمینه نیز اشاره کرد و گفت: گاهی خود داوطلب هم تصور میکند که اگر یک سال دیگر صبر کند، میتواند نتیجهای بهتر در کنکور به دست آورد، اما در حقیقت این تصوری کاملا اشتباه است.
این کارشناس مشاوره تحصیلی تصریح کرد: دانش آموز با خود میگوید اگر یکسال پشت کنکور باشد، تنها یکسال از عمر خود را از دست داده و پس از آن میتواند ۴۰ سال راحت باشد و آینده خود را تضمین شده تصور میکند، اما آمارهای انتخاب رشته نشان میدهد که بیش از ۵۰ درصد داوطلبان در سالهای بعد به این نتیجه میرسند که همان سال اول شرایط بهتری برای انتخاب داشتند.
کاهش چشمگیر رتبه کنکور در سال دوم
عضدی به آمارهایی نیز در این زمینه اشاره و اظهار کرد: بیشتر از ۷۵ درصد کسانی که پشت کنکور سراسری میمانند، نتیجه بدتر یا بسیار بدتری نسبت به سال اول میگیرند و رتبه حدود ۱۰ تا ۱۲ درصد آنان مانند رتبه سال قبل میشود و فقط ۱۵ درصد از داوطلبان هستند که به رتبه بهتری نسبت به سال قبل خود دست مییابند و تنها هفت درصد داوطلبان به نتیجه دلخواه خود میرسند.
وی ادامه داد: امسال داوطلبان بسیاری بودند که با توجه به اینکه تجربه یک کنکور را داشتند، به سوالات زیادی پاسخ دادند و به همین دلیل نتوانستند رتبه خوب موردنظر خود را بیاورند از طرفی امسال رقابت در کنکور سراسری هم سختتر شده بود.
دست دراز مافیا بر انتخاب رشته داوطلبان
عضدی در ادامه به نقش مافیای کنکور در این موضوع اشاره کرد و گفت: برخی موسسات کنکور یا افرادی که از کنکور درآمد دارند به دانش آموز القا میکنند که در کنار او هستند و به او کمک خواهند کرد تا رتبه بهتری را به دست آورد. به دانش آموزان وعده میدهند که میتواند با یکسال پشت کنکور ماندن، به رشتههای خاص دانشگاه مانند پزشکی، دندانپزشکی یا داروسازی دست یابد.
وی افزود: این مافیا به دانش آموزان اینطور میگویند که چون در درس خواندن یا تست زدن کم کاری کرده، رتبه دلخواه را به دست نیاورده است، دانش آموز هم از همه جا بی خبر، باور میکند و در نهایت فقط یکسال از عمرش تلف شده است.
این کارشناس مشاوره تحصیلی بیان کرد: بسیاری از داوطلبان و دانش آموزان یک یا چند سال پشت کنکور ماندند و به نتیجه نرسیدند و بعضی هم به نتیجه دلخواه خود رسیدند، اما در این میان نقش مافیای کنکور، فشار خانواده و جامعه برای تحصیل در رشتههای خاص را نباید نادیده گرفت.
وی اظهار داشت: در فرآیند ۱۰ روزه انتخاب رشته که استرس زیادی به داوطلب و خانواده او وارد میشود، گاهی داوطلبان تصمیم به ماندن پشت کنکور میگیرند، اما فرآیند یک ساله بعد از آن و سختی هایش را درنظر نمیگیرند. در این شرایط خانوادهها نیاز دارند که مشورت درست و اصولی به دور از هیجانات به دانش آموز و خانواده اش ارائه شود که البته امکان آن در بازه ۱۰ روزه انتخاب رشته، بسیار کم است.