به گزارش گروه استان‌های خبرگزاری دانشجو، پیمان صالحی، معاون پژوهشی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری پنجشنبه در اجلاس رؤسای دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی، پژوهشی و فناوری، با اشاره به آمار قرارداد‌های ارتباط با صنعت دانشگاه‌ها در سال ۱۴۰۱ گفت: تاکنون ۱۰ هزار و ۸۰۰ قرارداد ارتباط با صنعت داشتیم و مبلغ این قرارداد‌ها ۴ هزار و ۷۰۰ میلیارد تومان بوده است. با توجه به ظرفیت اعضای هیات علمی، این وضعیت خوب و قابل دفاعی نیست. از کل ۲۷ هزار نفر اعضای هیات علمی، تنها ۶ هزار و ۳۰۰ نفر قرارداد ارتباط با صنعت بسته‌اند.
صالحی به سهم تحقیق و توسعه از تولید ناخالص داخلی در کشور‌های مختلف، اشاره کرد و افزود: کره جنوبی به تولید ناخالص داخلی ۱.۶ تریلیون دلار رسیده است و بیشترین هزینه را در این حوزه انجام می‌دهد. کشور‌های مختلف خیرات و برکات تحقیق و توسعه را درک کرده‌اند و به همین دلیل این هزینه را انجام می‌دهند.
معاون پژوهشی وزارت علوم با بیان اینکه وضعیت سهم تحقیق و توسعه در تولید ناخالص کشور ما در سال‌های گذشته مشخص است، افزود: در برنامه ششم توسعه، سهم تحقیق و توسعه از تولید ناخالص داخلی چهار درصد هدف‌گذاری شده بود که دو درصد آن سهم دولت و دو درصد سهم بخش خصوصی بود. ۲۷ سال در حوزه پژوهش و فناوری مسئولیت اجرایی داشتم. به یاد ندارم در این ۲۷ سال، بودجه مناسب دولتی به تحقیق و توسعه اختصاص داده شده باشد.
وی در ادامه، به گزارش بانک جهانی درباره بودجه تحقیق و توسعه کشور‌ها اشاره کرد و افزود: در همه کشور‌های جهان سهم تحقیق و توسعه از تولید ناخالص داخلی در حال افزایش است در حالی که ما در پایین نمودار قرار داریم.
صالحی با اشاره به رتبه علمی کشور، گفت: اینکه در ۲۵ سال، از رتبه ۵۸ تولید علم جهان به رتبه ۱۵ رسیده‌ایم، نتیجه این است که ضریب تبدیل محصول به سرمایه اولیه در هیچ کشوری مثل ایران نبوده، نیست و نخواهد بود. در ایران ۰.۵ درصد تولید ناخالص داخلی برای تحقیق و توسعه سرمایه‌گذاری شده است و با این حال تعداد مقالات از ۸۵۰ به ۷۸ هزار رسیده است؛ چنین کاری فقط به دست ایرانیان محقق می‌شود.
وی با اشاره به نامگذاری سال ۱۴۰۱ به عنوان «تولید، دانش‌بنیان و اشتغال آفرین» هشدار داد: اگر در زمینه اقتصاد دانش‌بنیان به سرمایه‌گذاری توجه نداشته باشیم، به نتیجه نخواهیم رسید.
عربستان تا ۳ سال آینده در تولید علم از ما جلو می‌زند
صالحی با بیان اینکه گزارش کامل وضعیت پژوهشی کشور به مقامات ارائه شده است، خاطرنشان کرد: در تولید علم، از ترکیه عقب بودیم که در شش، هفت سال گذشته موفق شدیم، به رتبه ترکیه برسیم؛ ولی این کشور دوباره به ما رسید و در سال ۲۰۲۱، دوباره در تولید علم با ترکیه تلاقی پیدا کردیم.
معاون پژوهشی وزیر علوم درخصوص شیب رشد علمی عربستان اظهار داشت: اگر این کشور با همین شیب ادامه دهد، سه سال دیگر در تولید علم، به‌راحتی از ما پیشی خواهد گرفت. عربستان سرمایه‌گذاری زیادی در این حوزه انجام داده است. عده‌ای معتقدند که آن‌ها مقاله و پژوهشگر می‌خرند؛ در هر صورت در حال پیش‌روی هستند و باید به این موضوع توجه داشته باشیم.
تا ۵ سال آینده همه نشریات درجه یک دنیا پولی خواهند شد
صالحی در ادامه گفت: تا ۵ سال آینده همه مجله‌های درجه‌یک دنیا پولی خواهند شد؛ این توافقی است که ناشران بین‌المللی با هم انجام داده‌اند. باید دسترسی آزاد به مقالات پیدا کنیم و اگر می‌خواهیم تعداد مقالات ما به ۱۰۰ هزار و ۱۲۰ هزار در سال برسد، باید برای هر مقاله بین ۵۰۰ تا هزار دلار پرداخت کنیم و این نیاز به پیش‌بینی دارد.
معاون پژوهشی وزارت علوم افزود: از نظر دسترسی آزاد به مقاله‌ها، از کشور‌های دیگر عقب‌تر هستیم؛ زیرا نمی‌توانیم ۵۰۰ تا هزار دلار برای هر مقاله پرداخت کنیم. امیدوارم تا پایان سال، با اذن رهبر معظم انقلاب، بتوانیم درباره بودجه پژوهشی خبر خوبی بدهیم.
در استفاده از ظرفیت وقف در آموزش عالی در حد صفر هستیم
صالحی در ادامه به موضوع «وقف» در آموزش عالی اشاره کرد و گفت: در استفاده از ظرفیت وقف در آموزش عالی در حد صفر هستیم. در سال ۲۰۲۱، دانشگاه هاروارد ۵۳ میلیارد دلار از طریق کمک اهدایی به دست آورده است.
وی افزود: خیریه‌ها و سازمان اوقاف، دانشگاه‌ها را نمی‌شناسند. مردم ما از نظر عقیدتی به وقف اعتقاد دارند؛ ولی نمی‌دانند که می‌توانند در این حوزه وقف انجام دهند. باید درخصوص این موضوع فرهنگ‌سازی انجام و از ظرفیت قانونی و فتوا در این حوزه استفاده شود. باید توجه داشته باشیم که بودجه دولتی اجازه نمی‌دهد از یک سطح، بالاتر پرواز کنیم.
مجوز استفاده دانشگاه‌ها از شبکه‌های مجازی داده شود
صالحی با اشاره به اهمیت حضور در شبکه‌های اجتماعی به منظور افزایش رویت‌پذیری، افزود: استفاده از یوتیوب در ایران ممنوع است؛ ولی دانشگاه‌های ما نباید از حضور در یوتیوب و سایر پلتفرم‌ها ممنوع شوند. مقامات ما در این پلتفرم‌ها حضور دارند؛ پس دانشگاه‌ها و پژوهشگاه‌های ما نیز باید حضور داشته باشند. باید مجوز‌های لازم برای این موضوع را کسب کنیم؛ زیرا کسی که رویت‌پذیر نیست، وجود ندارد.
معاون پژوهش وزیر علوم در ادامه به اهمیت رویت‌پذیری در حوزه علم و فناوری اشاره کرد و گفت: رویت‌پذیری یعنی کاری کنیم در جامعه، عده‌ای از افراد، مراکز و مقاله‌ها شناخته و دیده شوند. موضوع شناخت مردم داخل کشور از دانشمندان و پژوهشگران همچنین شناخته شدن این افراد در خارج از کشور، در حوزه رویت‌پذیری قرار می‌گیرد.
