گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، فاطمه کریمی اعتماد؛ کرونا، قرنطینه، تعطیلی، فاصله‌گذاری اجتماعی، فاصله‌گذاری هوشمند، این‌ها و ده‌ها کلمه مشابه دیگر از جمله واژگانی هستند که در ماه‌های اخیر کشور‌ها را دچار چالش کرده است. شیوع ویروس کرونا تعطیلات اجباری مدارس و آموزش عالی را رقم زد و این مهمان ناخوانده اکنون دانش¬آموزان و دانشجویان را پای آموزش‌های مجازی نشانده است.
شیوع ویروس کرونا از اوایل اسفند ۱۳۹۸ همه عرصه¬های سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جامعه ایران را تحت‌الشعاع قرار داد، نظام آموزشی را نیز که طبق روال عادی در همه جای دنیا غالباً مبتنی بر آموزش حضوری به شکل مستمر است به چالش کشید. آنچه تا حدودی این چالش را برای نظام آموزشی کمرنگ می‌کند گستردگی رسانه‌های مجازی و رسانه ملی برای کمک به نظام آموزشی است. صدا وسیما، فضای مجازی، اپلیکشین‌ها، کلاس‌های مجازی همه ابزار‌هایی هستند که می‌توانند یاریگر مدرسه و دانشگاه در این شرایط باشند.
امّا عمده ترین مسائل در برخورد با این موضوع غیر مترقبه، ناشناخته بودن و گستردگی آن است که همه نهاد آموزش از پیش دبستانی تا دانشگاه را درگیر کرده است. تأثیر عمیق و گسترده روانی بر روی دانشجویان و دانش‌آموزان و همه فعالان عرصه آموزش، محدودیت زمان برای ترم تحصیلی، حجم و محتوای زمان¬بندی شده و اینکه عمده دروس برای فضای حقیقی و حضوری طراحی شده است و ارائه آن در فضای مجازی نیاز به تغییر محتوا یا تبدیل محتوا در فرمت متناسب با فضای مجازی دارد.
اگرچه این شیوه از آموزش روش مناسبی برای دروس نظری محسوب می‌شود، اما از نظر بسیاری دانشجویان و دانش آموزان آموزش آنلاین (مجازی) بدون ایراد و خالی از اشکال نیست که البته شاید بخشی از آن به نبود زیر ساخت‌های مناسب برای اجرای این آموزش بر می‌گردد.
اینترنت با سرعت نامناسب و تولید محتوا‌های آموزشی ضعیف و شیوه تدریس نامتناسب با این روش از آموزش توسط برخی از معلمان و اساتید و ناآشنایی اساتید و بعضاً دانشجویان در زمینه نحوه استفاده از سامانه‌های آموزش مجازی و سایر اپلیکیشن‌های فضای مجازی و ... همگی از عوامل موثر در تعیین میزان کیفیت آموزش آنلاین (مجازی) برای یادگیری بهتر است.
برای استفاده بهینه از امکانات آموزش مجازی باید فرهنگ به‌کارگیری این شیوه ترویج شود و زیرساخت-های سخت‌افزاری و نرم‌افزاری فراهم شود. نیروی انسانی توانمند و تولید محتوای ارزشمند از دیگر عوامل زیرساختی این نوع آموزش است. بحران کرونا می‌تواند فرصتی برای شناسایی ضعف‌ها، کمبود‌ها و نقص‌های زیرساختی در این زمینه و نمایان ساختن عدم توازون در توزیع زیرساخت‌های مورد نیاز در بخش اینترنت و شبکه‌های تلویزیونی به خصوص در مناطق محروم، دور افتاده و مرزی و دور از دسترس و شناسایی این کمبود‌ها و تلاش در جهت برطرف کردن آن ها باشد و این به مثابه رشد و تعالی در این زمینه و جنبه مثبت شرایط به وجود آمده و خود نقطه آغازی برای تدوام در آینده است.
آموزش مجازی یک نظام آموزشی هنرمندانه و راه‌حل جامعی است که برای کشور‌هایی که خواهان حرکت در مسیر فناوری روز و تغییر روش‌ها و محیط‌های آموزشی خود هستند، امکان دستیابی به شیوه‌های نوین آموزشی را فراهم می‌نماید، اما باید بدانیم که هر رویکرد علمی، به شرط آنکه درست طراحی و جاری شود در حد و اندازه خود خروجی و نتایج اثربخش دارد و از این رو انتظار حل همه مسائل آموزشی و قابلیت ایجاد هر نوع تغییراتی در فراگیران، در کوتاه‌مدت، می‌تواند ساده‌انگارانه باشد.
لیکن انتظار می‌رود که برنامه‌ریزان آموزشی نهایت اهتمام و تلاش خود را صرف کاهش آسیب‌های موجود و احتمالی کنند. تا فراگیران با خاطری آسوده و به دور از اضطراب و با حفظ استقلال و اعتماد به نفس، به فعالیت‌های مورد نظر خود بپردازند و محتوای مورد نیاز خود را دریافت کنند.
فاطمه کریمی اعتماد - جانشین خواهران پژوهش و فناوری بسیج دانشجویی ناحیه زنجان
انتشار یادداشت‌های دانشجویی به معنای تأیید تمامی محتوای آن توسط «خبرگزاری دانشجو» نیست و صرفاً منعکس کننده نظرات گروه‌ها و فعالین دانشجویی است.