امکان نصب ۱۲۰۰ مگاوات نیروگاه خورشیدی روی سقف صنایع کشور/پیشنهاداتی برای پیک‌زدایی در فصول گرم

به گزارش گروه فناوری خبرگزاری دانشجو، علیرضا داد با اشاره به میزان پتانسیل شهرک‌های صنعتی برای نصب نیروگاه‌های خورشیدی روی سقف سوله‌ها، افزود: طبق آمار سازمان صنایع کوچک و شهرک‌های صنعتی ایران، تا کنون ۸۲۲ شهرک و ناحیه صنعتی در کشور به بهره برداری رسیده و تعداد ۸۵ هزار قرارداد برای ایجاد واحدهای صنعتی منعقد شده است که مساحت این واحدها حدود ۴۰ هزار هکتار است. از این ۸۵ هزار قرارداد، نزدیک به ۴۶ هزار قرارداد به احداث واحد صنعتی منجر شده و در حال بهره برداری است که مساحت حدود ۱۲ هزار هکتار را شامل می‌شود.

وی ادامه داد: با در نظر گرفتن همین واحدهای به بهره برداری رسیده و در نظر گرفتن بعضی مفروضات، ما دارای ۱۲ هزار هکتار (۱۲۰ میلیون متر مربع) سوله در این شهرک‌ها و نواحی صنعتی هستیم که با فرض نیاز به ۱۰ مترمربع به ازای نصب هر کیلووات نیروگاه خورشیدی به عدد ۱۲ هزار مگاوات (۱۲ گیگاوات) نیروگاه خورشیدی می‌رسیم.

داد با تاکید بر اینکه البته محدودیت‌های فنی نظیر ظرفیت انشعاب این واحدها، ظرفیت فیدرها در شهرک‌های صنعتی، و زوایای قرارگیری سوله‌ها (۵۰ درصد) را باید در نظر گرفته شود، اظهار کرد: با فرض ضریب ۱۰ درصد برای محدودیت‌های فنی، ۱۲۰۰ مگاوات ظرفیت قابل نصب فنی در سوله‌های صنعتی کشور برآورد می‌شود که عدد قابل توجهی است. البته این اعداد در کارگروه شهرک‌های صنعتی انجمن در حال بررسی دقیق‌تر هستند.

مدیر کارگروه "نیروگاه‌های خورشیدی در شهرک‌های صنعتی" انجمن سازندگان و تامین کنندگان کالا و خدمات انرژی‌های تجدیدپذیر، با بیان اینکه این انجمن همچنین جمع آوری آمارهای مربوط به نصب نیروگاه‌های خورشیدی روی سقف واحدهای صنعتی را در دستور کار دارد، خاطر نشان کرد: شواهد نشان می‌دهد که این آمار بسیار کم است. برای مثال در استان یزد تاکنون حدود ۱۰ نیروگاه خورشیدی روی سقف صنایع نصب شده است که با توجه به وجود صنایع متعدد در این استان و پتانسیل تابش، این عدد بسیار پایین است.

وی نصب نیروگاه‌های خورشیدی کوچک مقیاس روی سقف واحدهای صنعتی را بازی "برد-برد-برد" توصیف کرد و گفت:اولا برای واحد صنعتی مفید است چون  سقف سوله‌های صنعتی بلااستفاده و از طرف دیگر از استحکام کافی برخوردار است، همچنین صاحب کارخانه مالکیت سوله را در اختیار دارد و انشعاب برق نیز از قبل فراهم است. بنابراین مالک واحد صنعتی در کنار تولیدات خود می‌تواند از امکانات موجود واحد برای احداث یک خط تولید جدید به نام تولید برق پاک نیز استفاده کند. ثانیا برای وزارت نیرو نیز "برد" است، چون مقداری از تامین برق مصرفی صنایع در همان محل واحد صنعتی صورت می‌گیرد و شاهد سرمایه گذارانی هستیم که وارد عرصه تولید برق می‌شوند و دقیقا در همان محل مصرف، برق تولید خواهد شد؛ به خصوص که پیک تولید برق خورشیدی همزمان با پیک مصرف صنایع در ماه‌های گرم سال است و می‌توانند کمک شایانی به "پیک‌زدایی" کنند.

ثالثا برای کسب و کار فعالین عرصه انرژی خورشیدی نیز بسیار جذاب است و یک مسیر جدید برای توسعه کسب و کار و تولید تجهیزات و فعالیت‌های پیمانکاری و نگهداری و تعمیرات و ... گشوده می‌شود.

این فعال حوزه انرژی‌های تجدیدپذیر به دلایل بالفعل شدن پتانسیل نصب نیروگاه‌های خورشیدی در واحدهای صنعتی، اظهار کرد: در کارگروه شهرک‌های صنعتی عوامل توسعه نیافتن نیروگاه خورشیدی در محل واحدهای صنعتی را بررسی کردیم و نخستین عاملی که به آن رسیدیم، موضوع "توجیه پذیری اقتصادی" است. به این ترتیب که احداث نیروگاه‌های خورشیدی همراه با خرید تضمینی انجام می‌شود که نرخ‌های خرید برق را ساتبا (سازمان انرژی‌های تجدیدپذیر و بهره‌وری انرژی برق) و وزارت نیرو تعیین می‌کنند.

وی با تاکید بر اینکه از سال ۹۴ تاکنون که این نرخ‌ها تعیین شده و چندین بار از جمله در سال ۹۵ و ۹۸ بازنگری شده است، ادامه داد: اولا پله نیروگاه‌های خورشیدی ۲۰ تا ۱۰۰ کیلووات وجود داشته است که سایز ۱۰۰ کیلووات برای واحدهای تجاری و صنعتی سایز کمی است، و صنایع تمایل دارند که در ظرفیت‌های بزرگتری سرمایه کنند. بنابراین این کارگروه پیشنهاد داد که ظرفیت ۱۰۰ کیلووات به ۲۰۰ کیلووات گسترش یابد که خوشبختانه ساتبا نیز موافقت کرد. در فاصله ۲۰ تا ۲۰۰ کیلووات، اتصال به شبکه به ولتاژ ۴۰۰ ولت انجام می‌شود و از نظر اتصال به شبکه تفاوتی با فاصله قبلی ۲۰ تا ۱۰۰ کیلووات ندارد و مشکل فنی ایجاد نمی‌شود. ثانیا در سال های گذشته برای سایز ۱۰۰ کیلووات تا ۱ مگاوات که رنج مورد استفاده در واحدهای صنعتی است، نرخ جداگانه ای در نظر گرفته نشده است، و بازه فوق همراه با ظرفیت ۱ الی ۱۰ مگاوات بوده است. در نتیجه نرخهای خرید تضمینی تعیین شده همیشه به ضرر سایز ۱۰۰ کیلووات تا ۱ مگاوات بوده و در نتیجه بازه فوق از توجیه پذیری اقتصادی خارج شده است. بنابراین درخواست کارگروه ایجاد بازه ۲۰۰ کیلووات تا ۱ مگاوات و تعیین نرخ جداگانه خرید برق برای این بازه بوده است.

سه پیشنهاد بخش خصوصی به وزارت نیرو

داد، افزود: ما در انجمن سازندگان و تامین کنندگان کالا و خدمات انرژی‌های تجدیدپذیر کارگروه تعیین نرخ خرید برق تشکیل دادیم که جلساتی در سال گذشته برگزار کردیم و طی آن جزئیات قیمت تمام شده سامانه‌های خورشیدی در سایزهای گوناگون کمتر از یک مگاوات تعیین شد و در نهایت نتایح فوق همراه با نرخ‌های خرید تضمینی در قالب پیشنهاداتی به ساتبا ارسال شد.

وی، "افزایش نرخ خرید تضمینی به میزان مناسب و کافی"، "گسترش بازه ۲۰ الی ۱۰۰ کیلووات تا ۲۰۰ کیلووات" و "ایجاد بازه ۲۰۰ کیلووات الی ۱ مگاوات و تقسیم بازه ۲۰۰ کیلووات تا ۱۰ مگاوات به دو بخش کمتر و بیشتر از یک مگاوات" را از جمله این پیشنهادات عنوان کرد.

مدیر کارگروه "نیروگاه‌های خورشیدی در شهرک‌های صنعتی" انجمن سازندگان و تامین کنندگان کالا و خدمات انرژی‌های تجدیدپذیر، با بیان اینکه نرخ ارز از انتهای سال ۹۸ و همچنین در طول سال ۹۹ بیشتر از دو برابر شده و تورم بسیار بالایی اتفاق افتاده است، خاطر نشان کرد: در نتیجه قیمت تمام شده سامانه‌های خورشیدی نیز بیش از دو برابر افزایش یافته است. برای مثال هزینه احداث یک نیروگاه خورشیدی ۵ کیلوواتی از قیمت ۴۵ میلیون تومان در زمستان ۹۸ به ارقام ۱۰۰ تا ۱۴۰ میلیون تومان در زمستان ۹۹ رسید از این رو با توجه به نظر مثبت ساتبا و وزارت نیرو به توسعه نیروگاه‌های خورشیدی کوچک مقیاس، انتظار ما این است که عدد نرخ خرید تضمیمنی برق به میزان حداقل ۸۰ درصد افزایش یابد.

وی با اشاره به وضعیت شرکت‌های در حوزه انرژی‌های تجدید پذیر در صورت عدم افزایش منطقی نرخ خرید تضمیمی برق، گفت: قطعا شاهد رکود و تعطیلی بیشتر شرکت‌ها، تعدیل نیرو و بیکاری متخصصان، و عدم توسعه نیروگاه‌های خورشیدی در ماه‌های آینده خواهیم بود. به اضافه اینکه به اهداف توسعه‌ای کشور در زمینه تولید برق، حفاظت از محیط زیست و ... نخواهیم رسید.

داد اضافه کرد: در ضمن فراموش نکنیم که تعرفه‌های گمرکی برای واردات تجهیزات در سال گذشته بر مبنای ارز ۴۲۰۰ تومانی بود، ولی برای سال جاری که ابتدای آن هستیم، بر مبنای نرخ ارز بین بانکی (ETS) که قیمت کنونی آن حدود ۲۴ هزار تومان است محاسبه می‌شود (چه برای واردات تجهیزات چه برای واردات مواد اولیه برای شرکت‌های تولید کننده تجهیزات) و این خود موجب افزایش بیشتر در قیمت تمام شده نیروگاه خواهد شد.بنابراین درخواست شرکت‌هایی که در این حوزه فعال هستند، افزایش مناسب نرخ‌های خرید برق خورشیدی و نیز موافقت با ایجاد پله‌های پیشنهادی از جمله گسترش پلکانی ۱۰۰ کیلووات تا ۲۰۰ کیلوواتی نیروگاه‌های خورشیدی و ایجاد پله یک مگاوات است.