به گزارش گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، به نقل از مجمع عالی علوم انسانی اسلامی، حجت الاسلام والمسلمین سعیدرضا عاملی در افتتاحیه کنفرانس سیاست گذاری عمومی و حکمرانی اسلامی، گفت: مساله اصلی ما استقرار جامعه اسلامی و حکمرانی اسلامی است که هر دو بر همدیگر تاثیر میگذارند و مهم این است الگوی مطلوب جامعه اسلامی را ارائه کنیم.
وی افزود: نظامهای پیشرفته دنیا حداقل در ارائه خدمات عمومی و تامین اجتماعی موفقیتهایی داشتند. عدهای از مردم اشاره میکنند که در این نظامها به بیکاری و تامین شغل و… توجه شده است و جنبههای دیگر توسعه را در نظر نمیگیرند، در حالی که توسعه یک زنجیره به هم پیوسته است.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی گفت: ما به عنوان جامعه اسلامی آیا الگوی مطلوب را تامین کردهایم و اگر بخواهیم این کار را انجام دهیم، پاشنه آشیل آن چیست و چه اقداماتی میتوان انجام داد.
عاملی با طرح این پرسش که منظور از حکمرانی فرهنگی چیست و چه تفاوتی بین حکمرانی فرهنگی و حکومت فرهنگی وجود دارد، گفت: حکمرانی فرهنگی ناظر بر یک نقش یکپارچه و نظاممند است. در نظام حکمرانی مجموعهای از نظام سیاستگذاری، برنامه ریزی و اقدامات اجرایی در حوزه فرهنگ در دولت و غیر دولت، حرکت مردمی جبهه انقلاب و سایر امکاناتی وجود دارد که مجموعه نظام حکمرانی را برای استقرار یک فرهنگ اسلامی در بر میگیرد.
وی ادامه داد: حکمرانی فرهنگی حوزه بایستههای فرهنگی دارد که از ناحیه حکومت دنبال میشود. حکومت باید اقداماتی را انجام دهد که در سند مهندسی فرهنگی به این بایدها اشاره شده است. به تعبیر مقام معظم رهبری باید به هندسه و تمام اجزا و عناصر حوزه فرهنگ توجه شود که با یک رویکرد دانش یکپارچه یک زنجیره را دنبال کند که هم ابعاد فرهنگ در حوزه فرهنگ دینی تامین شود و هم بتواند هدفی را که در جهان بینی اسلامی و ارزشهای اسلامی در رابطه با فرهنگ وجود دارد، تأمین کند.
عاملی یادآور شد: بین حکمرانی فرهنگی یا داشتن حکومت فرهنگ، تفاوتهایی وجود دارد. حکمرانی فرهنگی به ابعاد انگیزهای در مردم توجه میکند. اینکه مردم خودشان احساس مسئولیت، علاقمندی و گمشده خود را در یک الگوی اسلامی زندگی و سبک زندگی اسلامی دنبال کنند، یک مساله است؛ اما اگر ما بخواهیم با یک حکمرانی عمودی اقدام کنیم، امکانپذیر نیست.
وی گفت: در اوایل انقلاب اسلامی نظام سلطنت سالها جامعه را از مسیر الهی منحرف کرده بود؛ اما به ناگهان انگیزه اجتماعی در جامعه به وجود آمد که همه برای حرکت به سمت اسلام و ارزشهای اسلامی اوج گرفتند.
عاملی با بیان اینکه حکومت فرهنگی یک حکمرانی عمودی و سلسله مراتبی است، گفت: حکمرانی فرهنگی دقیقا روی ارادهها، شناخت، دانش، سواد، تخصص، علاقه، انگیزه و احساس مسئولیت اجتماعی متمرکز میشود و هر اقدامی که بخواهد انجام دهد، به رکن اساسی جامعه توجه میکند.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی ادامه داد: جامعه ما امروز تحت تاثیر رسانههای جدید و فناوریهای نوین فرهنگ، تغییرات اساسی داشته است، اما عرصه نوآوریهای فرهنگی یکدست نیست. بعضیها زندگی را جهنم میکنند که عاقبتی ندارد و نوآوریهایی نیز وجود دارد که مبنای مناسب ارزشمند برای زندگی کردن است؛ لذا توسعه دامنه انتخابگری افزایش پیدا کرده است.
وی اضافه کرد: برجسته شدن عرصههای کیفی عنصری است و بیانگر این است که کیفیت برتر انتخاب میشود. اگر ما بتوانیم اسلام و ارزشهای الهی را در یک کیفیت بالا و برجسته که در قالب هنرهای اسلامی نشان داده شود، ارائه کنیم، انتخاب میشویم. در میان همه جاذبههای مادی و شیطانی که وجود دارد اگر یک کیفیت برتر ارزشمند الهی که این برجستگی را داشته باشد، ارائه شود با قانون طبیعت ما سازگار میشود.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی خاطر نشان کرد: پررنگ شدن استقلال افراد نکته دیگری است. وقتی مخاطب به کاربر تبدیل میشود، طبیعتا حس استقلال گرایی در او به وجود میآید؛ چون خودش ایجاد عمل میکند و وارد میدان عمل شده است. اگر قبلا فقط تلویزیون میدید و مصرف کننده بود، امروز تولیدکننده و بازنشر دهنده است و، چون عمل میکند حسی که در دانشمندان وجود دارد در مجریان اجرایی حکومت نیز وجود دارد. یکی از مشکلات همین تجربه انباشته نیز هست که باعث میشود نسبت به کار خود تعصب داشته باشند و به حرفهای جدید چشم شان باز نیست.
وی ادامه داد: استقلالگرایی، فرد را به یک واحد عمل اجتماعی تبدیل میکند و کار کردن با این فرد با یک کاربری که در یک دوره اولیه رسانه با یک رسانه تودهای و جامعه توده وار بوده است، متفاوت است.
عاملی تاکید کرد: فرهنگ از حالت محلی به قلمر و فرا محلی و ملی کشیده شده است. اگر در جغرافیا مرز داریم در فرهنگ مرز نداریم.
وی ادامه داد: پرستیژ اجتماعی امر مهمی است و اینکه امروز چهرهها و سلبریتیها مطرح میشوند از باب این است که یک مفروض اعتبار برای افراد ایجاد میکند و فرد در آن حوزه احساس برتر بودن میکند.
عاملی گفت: فرهنگ اسلامی باید در فاخرترین حد عرضه شود. فرهنگ سطح پایین نمیتواند جاذبههای لازم را برای زندگی فراهم کند.
وی گفت: دو قلمرو مهم برای فرهنگ را باید متمایز کنیم که به سیاست عمومی برسیم. وقتی از فرهنگ صحبت میکنیم بخشی از فرهنگ در حوزه بازنمایی هنری و رسانهای مطرح میشود. برای معرفی مولفههای فرهنگی، کتاب، داستان، شعر، ادبیات، سینما، رادیو، تلویزیون و هنرهای تجسمی و نمایشی مطرح میشود که آنجا عرصه فرهنگی است. حوزه دیگری در فرهنگ بازنمایی فرهنگی رسانه است که بسیار مهم است و اگر ما در آنجا موفق نباشیم نمیتوانیم یک فرهنگ اسلامی را ایجاد کنیم.
عاملی با بیان این که معضلاتی از جمله اعتیاد به مواد مخدر، مصرف الکل و رابطه جنسی ناسالم افزایش پیدا کرده است، خاطر نشان کرد: باید به عرصه عمومی فرهنگ توجه شود. باید به فکر سلامت و آموزش افراد باشیم. فرهنگ اگر مرتبط با عرصه عمومی نباشد نمیتواند در جامعه اسلامی محقق شود. باید در حوزه آسیبهای اجتماعی حکومت اسلامی توجه ویژهای شود. جنگ نرم جامعه ما را مورد هدف قرار میدهد و به دنبال بزنگاههایی است که جامعه را دارای بیتفاوتی و نا امیدی به زندگی و کاهش سرمایه اجتماعی و ضعیف نشان دهد.
عاملی تصریح کرد: یکی از شاخصهای سلامت و پیشرفته شدن برای جامعه توجه به کسانی است که توان کمتری دارند.
وی در پایان سخنانش افزود: سواد دینی بسیار مهم است و میتوان با گفتگو و دوره آموزش و پرورش و تحصیلات دانشآموزان آنها را ایجاد کرد.