مطالعه اندک دانشجویان دغدغه‌مند، علت عدم توانایی در تولید اندیشه است

به گزارش خبرنگار خبرگزاری دانشجو از زنجان، آنچه پس از انقلاب های مختلفی که در جوامع گوناگون پدید می آید و موجبات نگرانی و تاسف انقلابیون را فراهم می‌آورد، مسئله ریزش برخی بزرگان و صاحب نظرانی است که انقلاب صورت گرفته به ایشان امیدوار گشته بود. گاها این ریزش ها بسیار دردناک و تاسف بار است و حتی در برخی اوقات زمینه ساز ریزش دیگر اعضای خانواده انقلاب را فراهم می آورد.

اما در کنار این ریزش های دردناک، برخی رویش هایی نیز حاصل می شود که تلخی ریزش ها را جبران کرده و به عنوان دستاوردی برای یک انقلاب محسوب می شود.

وقتی به نسل سوم انقلاب اسلامی ایران می نگریم، جوانانی را مشاهده می کنیم که هر یک به واسطه یک استعداد شگرف، خودنمایی کرده و نشانه ای متقن از یک رویش عظیم در خانواده انقلاب اسلامی می دهند.

با واکاوی مشکلات پدید آمده در انقلاب اسلامی، خلا آینده سازان خوش فکر و اهل مطالعه احساس می شود که این خلا اگر به طور صحیح مورد واکاوی قرار نگیرد و برایش راهکاری به جا و کارآمد ارائه نگردد، خدای ناکرده انقلاب را در آینده دچار مشکلات عدیده ای خواهد کرد.

یکی از مشکلات پیش رو نبود مطالعه صحیح و کافی در بین جوانان نسل سوم انقلاب است که متاسفانه چون آفتی کل جامعه را در برگرفته است.

شوربختانه مسئله کمبود سرانه مطالعه در کشور جزو مشکلاتی است که جامعه را دچار سردرگمی کرده و همین عامل موجب شده است تا نگرانی ها از شکل نگرفتن جامعه ای مطلع و دانا، روز به روز افزایش یابد.

برخی از سرانه مطالعه دو دقیقه در شبانه روز اطلاع می‌دهند و برخی هفت دقیقه در شبانه روز. البته اینها ارقامی است که از سوی معاون فرهنگی وزیر ارشاد بارها تکذیب شده است. رئیس وقت سازمان کتابخانه ملی ایران، در اردیبهشت 87 گفته است: هر شهروند ایرانی در شبانه‌روز تنها دو دقیقه از وقت خود را به خواندن کتاب اختصاص می‌دهد که این میزان در مقایسه با کشورهای توسعه یافته همانند ژاپن و یا انگلیس که سرانه مطالعه در حدود 90 دقیقه در روز است و یا در مقایسه با کشورهای در حال توسعه ای همانند ترکیه یا مالزی که این عدد نزدیک به 55 دقیقه در روز است، یک فاجعه است.

این که چرا کتاب نمی خوانیم را هنوز نمی دانیم. نه فقط ما بلکه حتی کارشناسان امر هم نمی توانند با قاطعیت بگویند که چرا مطالعه ای که جز فایده برای ما ندارد، به چه دلیل از لیست فعالیت های روزمره ما رخت بربسته است؟

اگر کسی بخواهد بگوید نبود فرصت و مشغله های فراوان زندگی، عامل کنار گذاشتن کتاب توسط اوست، یقینا کلاهی گشاد بر سر خود نهاده و هدفش چه بداند و چه نداند توجیه اشتباه مطالعه نکردنش است. زیرا در این زندگی روزمره ما برای هر چیزی زمان داریم الا کتاب...

یکی از جوانان با استعداد زنجانی که روزگاری به عنوان یک فعال دانشجویی به جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی کمک رساند و امروزه هم به عنوان یک نویسنده خوش فکر، خود را به عنوان یکی از رویش های انقلاب مطرح ساخته است.

با جناب آقای محمد رضا امینی، سردبیر سایت تاریخ انقلاب اسلامی و نویسنده کتاب سراب سیاست به گفت و گو نشستیم و با این فعال فرهنگی پیرامون مقوله کتابخوانی و چرایی وجود کمبود و ضعف در این حوزه مهم و تاثیر گذار صحبت کردیم.ینده

جناب آقای امینی از خودتان و انگیزه  ورود به عرصه کتابخوانی بفرمایید

 بنده 17 ساله بودم که وارد فضای بچه حزب اللهی ها در مسجد قبا شدم. بیشتر، کارهای فرهنگی انجام می دادند. درآن زمان اندیشه بچه ها در راستای مباحث علمی و فرهنگی بود و مباحث سیاسی آن چنان مورد استقبال قرار نمی گرفت.

با روی کار آمدن دولت اصلاحات، فضای سیاسی کشور متشنج شد و در این بین مطبوعات تاثیر زیادی بر این فضا داشتند، مسائل زیادی زیر سئوال می رفت، تا جایی که حتی اساس اسلام و انقلاب هم در حال زیر سوال رفتن بود. در آن زمان یکی از مکان هایی که این موج فکری در حال شکل گرفتن بود دانشگاه ها بودند. به موازات آن هم بچه حزب اللهی ها احساس نگرانی زیادی نسبت به آرمان ها و اهداف انقلاب اسلامی داشتند.

در آن برهه یک جنگ فرهنگی سیاسی رخ داد که تا به آن زمان سابقه نداشت و متاسفانه از قبل هم آمادگی کامل برای مقابله با این گونه تفکرات وجود نداشت، اما دوستان همگی به دنبال این بودند که اندیشه های ناب انقلاب را پیاده سازی کنند، ولی از پشتوانه های فکری و ایدئولوژیک مناسبی برخوردار نبودند، به همین علت به دنبال اساتیدی در این زمینه ها همچون آیت الله مصباح یزدی، علامه جوادی آملی، استاد محمدرضا حکیمی، استاد رحیم پور، حجت الاسلام خسروپناه و... رفتند و یک نگرش های جدیدی بین بچه حزب اللهی ها گسترش یافت و کم کم به سمت مطالعه کتب مختلف رفتند این کار جزء اساسی ترین فعالیت ها به شمار رفت.

ما در برهه و بستری وارد فضای مطالعه شدیم که به آن نیاز داشتیم، چون چاره ای جز مطالعه نداشتیم و برای این که در این فضا باقی بمانیم احساس نیازمندی به کتاب همیشه در وجودمان نهادینه شده بود. هر چند روز یکبار بحران جدیدی در کشور رخ می داد و ما نمی‌توانستیم بی توجه به این مباحث باشیم. شاید باورش برایتان سخت باشد ولی ما شبی را بدون مطالعه سپری نمی کردیم، چون نگـران انقلاب بودیـم.

فعالیت های فرهنگی شما در آن دوران، پیرامون چه مواردی بود؟

 در همان سال‌ها بود که بنده مسئولیت کتابخانه مسجد قبا را برعهده گرفتم که همین قضیه باعث علاقه و ورود بنده به عرصه کتاب و کتابخوانی شد و آثار شهید مطهری و آوینی و ... را به صورت جدی می خواندم. تا اینکه بنده وارد دانشگاه شدم و با توجه به فضایی که مشاهده کردم فهمیدم که کم کاری هایی صورت گرفته است .با توجه به اینکه رشته بنده در ابتدا مهندسی بود و در این مباحث فرصتی برای مباحث اساسی انسانی نبود؛ اما علاقه شدیدی به مباحث سیاسی و جامعه شناسی در من وجود داشت که همین باعث حضور من در کلاسهای مربوط با این مباحث شد.

آن زمان در بین بچه حزب اللهی ها در دانشگاه ها و مساجد مناظره و مباحثه پیرامون سخنرانی های رهبر معظم انقلاب و تفسیر نهج البلاغه و پیگیری جریان های سیاسی وجود داشت و نیاز می دیدیم. هر چقدر هم که جلوتر می رفتیم گرایش ما به این مباحث بیشتر می شد، مثل تیری که در چله نشسته بود کشیده شده و در یک آن پرتاب شدیم.

نکته ای که حائز اهمیت است، اشخاصی که دغدغه انقلاب دارند چون مطالعه آنها کم واندک است در نتیجه توانایی تولید اندیشه در آنها وجود ندارد با فکر خالی که نمی شود تولید اندیشه کرد و برای اینکه در ما توانایی حل مسائل در تمامی ابعاد ایجاد شود می بایست مطالعه انبوهی در اکثر زمینه ها داشته باشیم.

فضای مطالعه را چگونه می توان در بین مردم نهادینه ساخت؟

تا ما جامعه را آماده پذیرش نکنیم، جامعه از فضای انقلابی دور خواهد شد و فضای مطالعه در بین مردم نهادینه نخواهد شد.

یادم می آید به دعوت نهاد کتابخانه های عمومی، سفری به شیراز داشتم، نکته جالبی که در یکی از کتابخانه های آنجا مشاهده کردم، این بود که در قسمتی کتاب های عودتی را جمع کرده بودند که  با سه نوع کتاب مواجه شدم؛ اولی کتاب هایی بودن در رابطه با مباحث علمی و معرفتی بود که اصلا خوانده نشده بود. دومی کتاب های کنکور و تست و سومی رمان های عاشقانه پوچ و بی محتوا بود. و این برای یک جامعه ای که میل به پیشرفت دارد اصلا چیز خوبی نیست.

انسانی که هیج نگرانی نسبت به انسانیت خویش و افراد جامعه ندارد به دنبال مطالعه نخواهد رفت، برای ایجاد فضای مطالعه باید جهادگونه و انقلابی وارد عرصه شد.

اگر کمی به گذشته برگردیم می بینیم، رهبر انقلاب در شرایطی که جامعه دستخوش اتفاقات حاشیه ای بود، در زمانی که دولت سازندگی به دنبال ایجاد تبعیض در سطوح مختلف جامعه بود و دولت اصلاحات با سیاست تنش زدایی، گفتگوی تمدن ها و آزادی بیان روی کارآمده بود، ایشان  با ایجاد فضای عدالت خواهی، آرمان گرایی و ساده زیستی مقابل چنین اندیشه هایی ایستادند.

رهبر معظم انقلاب در جامعه موجی سازنده برای گذر از این فضا به راه انداختند و این موج موجب آمدن جامعه به فضای مطالعه شد و شما می بینید که آثار برتری در این دوران در زمینه های مختلف سینما و مطبوعات صورت گرفت.

پیام ششم آبان سال ۸۱ رهبری دست به دست بین بچه های حزب اللهی می گشت و فضایی ایجاد شد که لاجرم جوان ها به سمت مطالعه و کتابخوانی آمدند.

کار ویژه ای که امام در این مملکت انجام دادند که اساس فکر ایشان را تشکیل می دهد، سوق دادن مردم نه تنها ایران بلکه مردم جهان به تعالی و پیشرفت و فراهم کردن زمینه های رشد بود.

امام در مقابل طاغوتی که بر سر مردم که آمریکا ]امپریالیسم[ بود ایستاد، کار امام مبارزه با بلوک شرق و غرب بود به ویژه غرب که برای اولین بار درجهان در حال رخ دادن بود. برای همین در ابتدای امر، انقلاب ما اولا و بالذات مبارزه با آمریکا بود، شاه هم نوچه آمریکا بود. لذا وقتی سیزده آبان اتفاق افتاد امام فرمودند: انقلابی بزرگتر از انقلاب اول. بعد برای همین است که امام بعد از پیروزی انقلاب فرمودند: این گام اول مبارزه بود و مبارزه اصلی ما با آمریکاست و همچنان هم ادامه دارد. طاغوت به معنای صفحه ای که حایل بین خلق و خداست و باید کنار برود که ایصال الی الحق رخ بدهد.

حال سئوالی که مطرح می شود این است که آیا توانسته ایم انسان هم تراز با معیارهای انقلاب رشد بدهیم؟ چرا تعداد افرادی همچون شهید آوینی در جامعه مان کم است؟ درحالی که انقلاب به دنبال اجرایی کردن این هدف بود.

حالا اینکه بعد از مدت ها ممکن هست ما خودمان در مسیر رشد و تعالی جامعه و حرکت عظیم انقلاب طاغوت هایی درست کنیم، همانند مطبوعات، سینما، تلویزیون، و...

شعار تعامل سازنده که بدترین فحش برای انقلاب هست و با این حرف ها جامعه از رشد و تعالی و آرمان خواهی جدا شده و باعث شده که مردم نیز از فضای انقلابی دور شوند.

وقتی شعارهای انقلابی از جامعه جمع شود، مردم دیگر سمت مطالعات نخواهند رفت. رفاه طلبی دغدغه اصلی مردم خواهد شد.