دانشیار دانشگاه تربیت مدرس درباره موانع پذیرش نوآوری در برنامههای درسی توضیح داد و گفت: وجود دانشگاههای متعدد یک فرصت و درعین حال یک تهدید است.
به گزارش خبرنگار دانشگاه خبرگزاری دانشجو، حمیدرضا صارمی، دانشیار گروه شهرسازی دانشگاه تربیت مدرس در برنامه رادیویی «گفتگوی علمی» درباره موانع پذیرش نوآوری در برنامههای درسی گفت: ما در کشورمان شاهد اختراعات و ابتکارات علمی متعددی هستیم، اما قدرت به کارگیری این اختراعات را نداریم که بخشی از علت این ناتوانی ما به مسائل فرهنگی و اجتماعی برمی گردد.
وی چالشهای ساختاری، نهادی و مدیریتی را سه چالش اصلی برای پذیرش نوآوری در برنامههای درسی برشمرد و افزود: پیدایش دانشگاه ها در ایران براساس توسعه درون زا نبوده و رشته ها و اساتید و بسیاری از منابع مورد نیاز خود را از غرب گرفته است.
دانشیار گروه شهرسازی دانشگاه تربیت مدرس، وجود دانشگاههای متعدد در ایران را یک فرصت و در عین حال یک تهدید نیز دانست و گفت: با توجه به سرعت تغییرات و رشد علم، امکان به روزرسانی سریع علوم و برنامه های درسی در بسیاری موارد وجود ندارد.
مصداق بارز این موضوع، سرفصل دروس دکتری رشته معماری است که مربوط به 30 سال قبل بوده و هیچ تغییری نکرده و این درحالیست که نوآوریها و تغییرات بسیار زیادی در این رشته طی این سالها ایجاد شده است.
صارمی عدم استقلال دانشگاهها، وابستگی به بودجه و برنامهریزی از بالا به پایین را از نمونه چالشهای ساختاری دانست و افزود: این موضوع یکی از موانع پذیرش نوآوری در برنامه های درسی است.
وی با تأکید بر لزوم رتبه بندی دانشگاه ها بر اساس کارآفرینی گفت: سرفصل های دانشگاهی ما در ظاهر زیبا هستند اما در عمل کارایی ندارند و بیشتر فقط مدرک داده شده است.
دانشیار گروه شهرسازی دانشگاه تربیت مدرس سیاست زدگی دانشگاه ها را به شدت مضر دانست و تصریح کرد: متأسفانه دانشگاه های ما موفق به مسئله شناسی نشدند درصورتیکه اگر استاد محور شوند این مشکل حل خواهدشد.
سیاست گذاران آموزش عالی نسبت به مقوله تغییرات بیگانهاند
در ادامه،محمدرضا جمالی دکترای مدیریت آموزش عالی گفت: سیاست گذاران آموزش عالی نسبت به مقوله تغییرات بیگانه اند یعنی درک سیاست گذاران آموزش عالی کشور مانند سیاست گذاران فرهنگی از تغییرات اجتماعی بسیار ضعیف است.
وی افزود: مثال واضح این بیگانگی مسئولان با تغییرات، رشته بسیار پرمخاطب روابط عمومی در دانشگاه های علمی کاربردی و مهارتی است که هنوز سرفصلی به عنوان فضای مجازی و اتفاقات آن ندارد.
جمالی خاطرنشان کرد: یکی از ویژگی های مثبت نظام حوزوی نسبت به دانشگاهها این بود که استاد اجازه داشت سرفصل و کتاب های مورد نظرش را معرفی کند اما دانشگاه های پیام نور، آزاد و فنی حرفه ای سرفصل های متمرکز دارند و باید طبق سرفصل آموزشی برنامه ریزی کنند.
دکترای مدیریت آموزش عالی یکی از موانع پذیرش نوآوری در برنامه های درسی را موانع فرهنگی و نگاه های سنتی دانست و گفت: ما دانشگاه را پولی و تجاری کردیم درحالیکه اگر ارائه دروس به دانشجویان را هدفمند کنیم بخشی از مشکلمان حل خواهدشد.
وی موقعیت اجتماعی ناهمسان دانشگاه ها، مسائل قدرتی، محافظه کاری و ترس اساتید از کاهش اقتدار را هم از موانع این موضوع برشمرد و افزود: برخی اساتید در چند دانشگاه عضو شورای برنامه ریزی بوده و در وزارت علوم هم افراد موثری هستند لذا اجازه نفس کشیدن به گروه های دیگر و آزاداندیشی را نمی دهند.
صارمی با اشاره به کمبود امکانات و عدم ارتباط میان گروهی در دانشگاه های مختلف افزود: ساختار متمرکزِ الزامی، عدم استفاده از رهبری تحول آفرین در نظام آموزشی عالی ایران و موانع سازمانی و فراسازمانی نیز از دیگر چالشهای این حوزه به شمار می روند.