حیدری: نیمی از جمعیت دنیا در سال ۲۰۵۰ از انرژی بی‌بهره خواهند بود

به گزارش خبرنگار خبرگزاری دانشجو از ایلام، شاهین حیدری، رئیس دانشکده معماری دانشگاه تهران در کارگاه معماری پایدار که در دانشگاه پارسیان ایلام برگزار شد، موضوع جمعیت را اولین مشکل بر سر راه حل بحران جهانی انرژی دانست و گفت: رشد بالای جمعیت در دنیا از لحاظ مبحث انرژی تا زمانی اختلال به حساب می آید که زیرساخت های لازم برای تأمین انرژی مورد نیاز این جمعیت معین شده باشد.

وی با اشاره به وجود سه نگره پیش بینی جمعیتی در سال ۲۰۵۰ میلادی ادامه داد: نگره نخست که البته بسیار خوشبینانه به نظر می رسد، معتقد است تعالیم، تبلیغات و آموزش های لازم کمک می کند که خانواده ها میزان فرزندآوری را پایین نگه دارند، این نگره بر این باور است که جمعیت دنیا در سال ۲۰۵۰ چیزی در حدود ۷.۳ میلیارد نفر خواهد بود که با وجود منابع حاضر و تکنولوژی، بدون هیچ مشکلی می توان این جمعیت را مدیریت کرد.

رئیس دانشکده معماری دانشگاه تهران در تشریح نگره دوم گفت: این نگره آموزش های کنترل جمعیت را در قسمتی از دنیا کارا و در قسمتی دیگر ناکارا قلمداد می کند، در پیش بینی این نگره، جمعیت دنیا در سال ۲۰۵۰ در حداقل خود نمی ماند و در یک حد وسط قرار می گیرد یعنی چیزی در حدود ۸.۹ میلیارد نفر. افراد معتقد به این نگره بر این باورند که در صورت خروج تکنولوژی از حالت خودکامگی و رقابت اقتصادی، منابع دنیا قادر به رفع نیازهای جمعیت مذکور خواهد بود.

حیدری خطر اصلی را به وقوع پیوستن پیش بینی نگره سوم دانست و خاطر نشان کرد: این نگره معتقد است که امروزه بینش های موجود بسیار متفاوت با بینش های گذشته هستند و از حالت متراکم به حالت باز تغییر ماهیت داده اند، اساسا این نگره جمعیت را نیروی مولد و یک ثروت تلقی می کند. از آن جایی که این تفکر در دنیای کنونی (چه در دنیای مدرن و چه در دنیای دور از تعالیم) حاکم می باشد، بنابرین پیش بینی می شود کره زمین در سال ۲۰۵۰ جمعیتی معادل ۱۱ میلیارد نفر را در خود جای دهد.

وی تصریح کرد: با وجود گسترش تکنولوژی، منابع موجود (حداقل در زمینه انرژی) به هیچ عنوان نمی تواند پاسخگوی نیازهای ۱۱ میلیارد انسان در سال ۲۰۵۰ باشند.

رئیس دانشکده معماری دانشگاه تهران دومین مشکل اصلی در خصوص حل بحران انرژی را «کاهش نزولات آسمانی» برشمرد و گفت: متأسفانه در نتیجه این کاهش، کانه رُبع مسکون کره زمین در حال تبدیل به خُمس مسکون یا کم تر از آن می باشد.

حیدری در ادامه به معضل «شهرنشینی» اشاره کرد و گفت: امروزه برخی روستانشینان کشاورزی و کارهای تولیدی خود را رها کرده و با مهاجرت به شهرها به کارهای خدماتی می پردازند. در سال اول پرداخت یارانه ها، طبق آمار ارائه شده، ضربه بسیار بدی به بخش کشاورزی و مخصوصا باغات کشور وارد آمد؛ چرا که برخی کشاورزان یارانه ها را منبع درآمد مناسبی برای خود تلقی کردند و به ترک کار زراعت پرداختند. باید دانست که امر شهرنشینی مساوی است با کار تولیدی کم تر و مصرف امکانات بیش تر.

وی ضمن تشریح روند مهاجرت در خارج از کشور افزود: در سایر کشورها، روند مهاجرت در ابتدا از روستا به سمت شهر و اکنون از شهر به طرف روستاست.

رئیس دانشکده معماری دانشگاه تهران انرژی بر شدن تکنولوژی، تجهیزات و عدم توازن قیمت انرژی با نیروی کار را سایر مشکلات موجود در زمینه بحران انرژی خواند و گفت: در سطح دنیا «کار» براساس انرژی تعریف می شود و بر همین اساس اگر دستمزد افراد نیز متناسب با انرژی تعریف شود؛ اما به علت قیمت نامتوازن انرژی، مصرف انرژی امری آسان می باشد بنابراین برای اصلاح مصرف انرژی ناگزیر به ایجاد این توازن هستیم.

حیدری دیگر مشکل موجود بر سر راه رفع بحران انرژی را «عادت به تجمل گرایی» عنوان کرد و افزود: به طور مثال، یکی از نمودهای تجمل گرایی در حال حاضر می توان اقدام به خرید کالاهای غیر ضروری به بهانه نزدیک شدن ایام عید دانست. متأسفانه در بین مدیران کشور توجه شایسته به این مشکل تجمل گرایی مشاهده نمی شود و در صدا و سیما تبلیغات لازم در این خصوص صورت نمی گیرد. البته ذکر این نکته نیز ضروری به نظر می رسد که رفاه و آسایش امر مثبتی می باشد ولی باید توجه داشت که رفاه و آسایشی مطلوب است که واقعی باشد.

وی تولید گاز دی اکسید کربن را اولین مشکل حاصل از عدم مصرف درست انرژی قلمداد کرد و بیان داشت: در صورتی که مصرف انرژی به همین منوال ادامه پیدا کند، میزان تولید گاز دی اکسید کربن در سال ۲۱۰۰ به ۲۰ میلیون تُن در سال خواهد رسید. کشورهای پیشرفته، تراز تولید گاز دی اکسید کربن را ثابت نگه داشته اند و این در حالی است که در کشورهای در حال توسعه مانند ایران میزان تولید این گاز در حال افزایش است.

این استاد دانشگاه در ادامه با ارائه آمارهای مهمی در خصوص خط تقاضا انرژی و خط تولید انرژی افزود: طبق آمارهای منتشر شده، از سال ۲۰۰۰ تا ۲۰۵۰ میزان تقاضای جهانی انرژی با در نظر گرفتن نگره دوم، هفت هزار میلیون متر مکعب انرژی برابر با ذغال سنگ است(این عدد با فرض مصرف معقول انرژی است که در غیر این صورت این رقم تا ۱۴ هزار میلیون متر مکعب افزایش خواهد یافت) در حالی که در سال ۲۰۵۰ میزان کل منابع انرژی شناخته شده و شناخته نشده با پیش بینی معقول چیزی در حدود ۳۵۰۰ میلیون متر مکعب است؛ یعنی نیمی از جمعیت دنیا در سال ۲۰۵۰ از انرژی بی بهره خواهند بود.

حیدری با بیان اینکه مصرف انرژی در کشورمان بیش از متوسط جهانی است، اظهار داشت: براساس آخرین ترازنامه انرژی منتشر شده توسط وزارت نیرو از سال ۱۳۷۹ تا ۱۳۸۹ مصرف انرژی در کشورمان با شیب قابل توجهی در حال رشد می باشد.

وی گفت: اوج گیری مصرف انرژی در کشور به علت سودجویی، تک نگری، خودکامگی، تبلیغات نادرست، تئوری های غلط و مدیریت های ناشایست بوده است.
رئیس دانشکده معماری دانشگاه تهران در رابطه معماری- شهرسازی با «مصرف انرژی» را مهم ارزیابی کرد و ادامه داد: ۵۱ درصد انرژی مصرفی و ۵۵ درصد تولید گازهای گلخانه ای مربوط به بخش معماری و شهرسازی است یعنی علاوه بر مصرف بیش از اندازه انرژی در این بخش، اسراف گرا و بدمصرف نیز هستیم.

حیدری تأکید کرد: با وجود اینکه در گذشته پرداخت یارانه ها به عنوان راه حلی برای کاهش مصرف انرژی مطرح شد؛ اما آمارها نشان می دهد که پرداخت یارانه ها بر میزان مصرف انرژی اثر منفی داشته است. داروی این درد همانطور که اشاره شد توازن قیمت انرژی با نیروی کار می باشد.

وی با بیان اینکه جایگزینی منابع فسیلی با منابع تجدید پذیر و کنترل مصرف دو سناریوی مطرح در زمینه حل معضل انرژی هستند خاطرنشان کرد: اینجانب هیچ اعتقادی به سناریوی اول ندارم و راه این معضل را منحصر در کنترل مصرف می دانم. اگر دولت بتواند با بکارگیری تجهیزات لازم گام های مساعدی را در جهت کنترل مصرف انرژی بردارد مشکل مصرف بالای انرژی حل خواهد شد  در غیر این صورت مشکل کماکان باقی خواهد ماند.

حیدری موضوعاتی نظیر set point، پوسته ساختمان و اجرایی شدن مبحث ۱۹ در امر کاهش مصرف انرژی مهم دانست و گفت: در حال حاضر زمینه های اجرایی کردن مبحث ۱۹ در ایلام وجود ندارد. اگر بتوانیم در اسرع وقت اقدامات لازم در جهت به اجرا درآوردن مبحث ۱۹ به عمل آوریم، می توانیم به مراتب وضعیت مطلوب تری داشته باشیم.