چه کسی در کار دانشگاه‌ها دخالت می‌کند؟/ جنگ روانی!

گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، «نهادهای غیر مرتبط در دانشگاه دخالت نکنند!» خطی که بیش از 1 سال پیش روحانی داد تا مسئولان وزرات‌خانه و دوستانش از آن برای پیشبرد اهداف سیاسی‌شان کمک بگیرند. آنها می‌گویند دخالت نهادها غیر مرتبط برای دانشگاه‌ها مشکل ایجاد کرده است اما به راستی کدام نهادها در کار دانشگاه‌ها دخالت می‌کنند؟ ماجرای تلاش مسئولان سیاسی خوزستان برای اثرگذاری بر معادلات دانشگاه‌های این استان چیست؟ عاقبت نگاه کاسب‌کارانه دولت به فضای سیاسی دانشگاه‌ها چه خواهد شد؟

پروژه «دخالت»

اردیبهشت 94 بود که روحانی پروژه دخالت نهادهای غیر مرتبط در دانشگاه‌ها را کلید زد. او در جمع اساتید و کارکنان دانشگاه آزاد گفت: «دخالت در دانشگاه ها باید به حداقل لازم برسد و این واقعیت را باور کنیم که ایران متعلق به همه ایرانیان جهان است.» چند ماه بعد مسئولان وزرات علوم هم خط آقای رئیس را ادامه دادند. سیدضیاء هاشمی، معاون فرهنگی وزارت علوم  هم چند ماه بعد می‌گوید: «دانشگاه ها در همه جای دنیا و در کشور ما یک نهاد مستقل هستند و نهادهای بیرون نباید در دانشگاه دخالت کنند.»

92 تشکل دولت ساخته هم چندی پیش پس از ناتوانی در دریافت مجوز قانونی برای تشکیل اتحادیه در نامه‌ای به رئیس جمهور دخالت نهادهای خارج دانشگاهی را عامل مشکلات این نهاد عنوان می‌کنند و در درخواستی شبهه برانگیز می‌خواهند دولت جلوی دخالت‌ها را بگیرد.

دولت‌ها در رأس مداخله در دانشگاه

حال باید پرسید کدام نهاد غیرمرتبط در امور دانشگاه‌ها دخالت می‌کنند؟ دیدار اخیر استاندار خوزستان با برخی به اصطلاح فعالان دانشجویی یکی از نمونه‌های این دخالت‌ها است. جلسه‌ای که در آن تنها طیف خاصی از دانشجویان اجازه حضور داشتند. از جمله افراد حاضر در این جلسه تعدادی از دانشجویان مسئله‌دار دانشگاه صنعت نفت آبادان که موفق به مجوز گرفتن نشده‌اند حضور داشتند. غیر از ترکیب نامتعارف، موضوعات مطرح شده در این جلسه نیز نشان از دخالت استانداری در امور دانشگاه‌ها است. پرداختن به دلایل عدم صدور مجوز برای تشکل‌های جدید(تشکل‌های دولت ساخته) و موضوعات درون دانشگاهی دیگر به خوبی ماهیت این جلسات را نشان می‌دهد.

دانشجویان فعال تشکل‌های قانونی دانشگاه‌های خوزستان دخالت استانداری در مسائل دانشگاهی را محدود به فشارهای وارده برای تأسیس تشکل جدید نمی‌داند. یکی از فعالان دانشجویی دانشگاه صنعت نفت آبادان می‌گوید: «در برخی موارد فرمانداری آبادان با دخالت در مسائل دانشگاه صنعت نفت و امر و نهی به ریاست این دانشگاه، سایه سنگین خود را بر سر تشکل های دانشجویی حفظ کرده است. این در حالی است که در همین دانشگاه صنعت نفت، اطلاع پیدا کرده ایم که برای تسریع در تاسیس انجمن اسلامی دانشجویان، از وزارت نفت و معاونت فرهنگی وزارت علوم به هیئت نظارت این دانشگاه ، تذکرات جدی داده شده است؛. حتی از سوی فرمانداری آبادان، چنین مسئله ای پیگیری شده است. علاوه بر اینها فرمانداری آبادان بارها تلاش کرده تا مانع برگزاری مراسم‌های حساس در دانشگاه شود.»

ماجرای دخالت دولتی‌ها محدود به خوزستان نیست. اوج دخالت دولت در امور دانشگاهی در 16 آذر 93 رقم خورد. روزی که بسیاری از دانشگاه‌های کشور تحت فشار دولتی‌ها برنامه‌های روز دانشجو را تعطیل کردند. «ودود حیدری» رئیس وقت سازمان بسیج دانشجویی درباره حوادث آن روز می‌گوید: « 16 آذر 93 را باید روز دولت بنامیم نه روز دانشجو، با نگاه امنیتی دولت، سخنرانی افراد ارزشی و منتقدان حذف و به جای آنها منسوبان فتنه مجوز سخنرانی دریافت کردند.»

کار تعطیل کردن برنامه‌هایی دانشجویی به با دخالت دولتی‌ها به جایی کشید که «مصطفی کباکبیان» اصلاح‌طلب و حامی دولت هم لب به اعتراض گشود و گفت: «لغو سخنرانی شریعتمداری کار درستی نبود بالاخره منتقد است و باید صحبت کند. اشکالاتی هم که تشکل‌های دانشجویی به رئیس‌جمهور می‌گیرند را وارد می‌دانم. چه اشکالی داشت که آنها سؤالات و نظرات خود را در حضور آقای روحانی مطرح کنند البته باید این مراسم منظم برگزار شود.»

هدف انتخاباتی!

ایجاد خانه‌ نشریات دانشجویی وزارت علوم هم نماد دیگری از دخالت سیاسی دولت در دانشگاه‌ها است. نهادی خلاف قانون که به ظاهر دانشجویی است اما دولتی‌ها با مهندسی انتخابات آن طیف طرفدار خود را بر کرسی‌هایش نشانده‌اند. ظهور قارچ‌گونه تشکل‌های بی‌نام و نشان که خودشان را حامی دولت می‌نامند هم بی‌شک نمی‌تواند بدون دخالت نهادهای غیر دانشگاهی شکل گرفته باشد.

شنیدن خبرهایی نظیر دیدار استاندار جوان خوزستان با قشر خاصی از دانشجویان و تلاش برای دخالت در امور دانشگاه‌ها دیگر به امری معمول تبدیل شده است. بسیاری معتقدند دولت یازدهم دانشگاه‌ها را منبعی برای رأی‌آوری می‌داند و همه تصمیمات کلان این وزارت‌خانه همراه با یک پیوست سیاسی اجرا می‌شود. حال باید پرسید چرا روحانی و دوستانش علاقه دارند موضوع دخالت نهادهای بیرون دانشگاهی را پیش بکشند؟ شاید پاسخ این سوال را باید در اصل «ساختن دشمن فرضی» در روش‌های جنگ روانی جستجو کرد. درباره این تکنیک عملیات روانی می‌خوانیم : « اين يكي از شيوه‌هاي قديمي سياسيون كهنه‌كار است كه قدرت را دراختيار دارند و براي بقا و ماندگاري در حكومت از آن استفاده مي‌كنند . اين شيوه به مطبوعات نيز رخنه كرده است . در اين شيوه سعي مي‌شود تا ساير رسانه‌ها و مطبوعات يا ساير سياستمداران و يا ساير احزاب را در چشم مخاطبان خود ، به شكل يك دشمن نشان دهند . هميشه داشتن يك دشمن فرضي مي‌تواند اقدامات طرف مقابل را محق و معتبر جلوه دهد و زمينه را براي هر نوع اقدامي فراهم آورد.»

ماجرای ادعای مخالفت روحانی و دوستانش با دخالت نهادهای خارج دانشگاه بیشتر شبیه به همین تاکتیک است. تاکتیکی که سعی می‌کند برای جامعه دانشگاهی کشور دشمن‌تراشی کند تا آقای رئیس جمهور مانند قهرمان داستان بیایند و آنها را نجات دهند. بخش طنز ماجرا آنجایی است که خوده مدعی ید طولایی در این امر دارد.