باشگاه دانشجویان/
اخبار دانشگاهی را از «کانال اخبار دانشگاهی SNN.ir» دنبال کنید
گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، یادداشت دانشجویی؛* از همان ساعات ابتدایی واقعه تروریستی تهران, بحث درباره ملیت تروریست ها آغاز شد و در ان ابتدا کمتر کسی تصور می کرد عاملان جنایت ایرانی باشند؛ اما با فیلم های منتشره از کانال مجازی «اعماق» متعلق به داعش مشخص گردید که این افراد از اکراد ایرانی هستند.
۲. هرچند آمار دقیقی از افراد ایرانی ای که به داعش پیوسته اند وجود ندارد, اما اخباری از عضویت تعدادی از شهروندان بلوچ, تالش, کرد و ... به این گروه منتشر می شد. داعش و فتح الشام نیز تشکیل کتایب ایرانی خود را اعلام می کردند. اینکه داعش ایرانی از سرزمین کردی برخاسته است, البته با توجه به فرهنگ متسامح, گرایشات مذهبی شافعی و علایق قومی ایشان تا حدی غریب می نمود.
۳. اینکه چرا گرایش جهادی تکفیری در ایران از منطقه کردی (عمدتا حوزه پاوه) برخاست یک دلیل نظری و یک سابقه عینی تاریخی دارد.
۴. اصولا داعش در ادامه و در سیر تطورات القاعده به وجود آمد. مراجعه به ریشه های برخاستن القاعده هم نشان می دهد این جریان بیش از آنکه یک حرکت مذهبی_وهابی باشد یک اندیشه اخوانی_جهادی بوده و ریشه در اندیشه های "سیدقطب" دارد که، البته به واسطه چهره هایی چون "عبداله عزام" با وهابیت تلفیق شد و نهایتا در جهاد افغانستان با سنت سلفی "دیوبندی" شبه قاره هم پیوند یافت.
این مسئله از آن جهت اهمیت دارد که بدانیم تفکر تکفیری_جهادی اصولا حاصل انحراف در پروژه "روشنفکری دینی" اخوان است, نه وهابیت و یا دیوبندیه!
ارتباط این موضوع با گرایش تکفیری جهادی در ایران به آنجا باز می گردد که اهل سنت شرق و جنوب عمدتا متاثر از تفکر دیوبندی و وهابی بوده و لذا "اسلامی سنتی -تبلیغی بر پایه اطاعت از اولی الامر" را ترویج می کنند. اما در حوزه کردی , در کنار جریان سنتی شافعی, تفکر اخوانی از دهه ها پیش با "مکتب قرآن" سنندج پایه گذاری شد.
هرچند هم اینک گرایش اخوانی در برادران اهل سنت کرد دارای ابعاد مسالمت آمیز, تبلیغی, اصلاحی و وحدت گرا بوده و اکثریت غالب را تشکیل می دهد, اما به همان علتی که القاعده حاصل برداشت های تند درون اخوانی ها بود, این خطر در اخوان ایرانی نیز وجود دارد. بنابراین داعش ایرانی در جایی امکان رشد یافت که بستر فکری آن مهیاتر بود. یعنی تکرار انحراف عقیدتی در اخوان, مانند آنچه در مصر دهه ۱۹۷۰ م روی داد.
۵. سابقه تاریخی هم کاملا با استدلال نظری فوق همخوانی دارد. "ملا کریکار" از چهره های سلفی حلبچه از کسانی بود که در جهاد افغانستان دوشادوش بن لادن شرکت کرد. او پس از بازگشت مروج اسلام سلفی جهادی در کردستان عراق گردید و گروه "انصارالاسلام" را تاسیس کرد که همزمان هم با رژیم صدام و هم طالبانی-بارزانی درگیر بود. پس از سال ۲۰۰۳ نیز به جهاد علیه آمریکا پرداخت. جالب اینکه "ابومصعب الزرقاوی" هنگامی که پس از بیعت با بن لادن از افغانستان به عراق آمد تا جهاد خود را آغاز کند, ابتدا به گروه انصاراسلام پناه برد.
زرقاوی پس از مدتی با عملیات تروریستی نجف و شهادت "ایت اله حکیم" , گروه خود "تنظیم الجهاد فی بلاد الرافدین" یعنی شاخه القاعده عراق را تاسیس کرد که نهایتا تبدیل به داعش شد؛ لذا گروه انصارالاسلام را باید به عنوان یک محرک قوی تکفیری جهادی نه فقط در حوزه کردی بلمه در سراسر عراق مدنظر داشت.
لذا انصارالاسلام و به طور کلی حوزه سلفی حلبچه تاثیر فزاینده ای بر کردهای ایرانی نهاده که منجر به تاسیس گروه "توحید و جهاد" شد. این گروه با ترورهایی از اوایل دهه ۱۳۹۰ خود را مطرح کردند و اینک بسیاری از اعضای آن در زندان رجایی شهر کرج محبوس هستند. این گروه و این تفکر اصلی ترین جریان در ایران هستند که با ظهور داعش مروج افکار آن شدند و بسیاری نیز به داعش پیوستند. البته جناحی نیز تمایل به فتح الشام داشتند.
۶. تقریبا تمامی آثار فارسی منتشر توسط داعش و فتح الشام به ویژه ترجمه کتب شیوخ سلفی افراطی به فارسی, توسط همین اکراد ایرانی صورت می گیرد. به گونه ای که حتی رقابتی میان طرفداران ایرانی داعش و النصره (فتح الشام) در این زمینه در جریان است.
در اخرین مورد پس از حملات تهران, گاهنامه "نهاوند" به سبک سایر مجلات داعش نظیر "رومیه"(که به زبان های عربی فارسی انگلیسی منتشر میشود) توسط حامیان ایرانی این گروه منتشر شده است.
عبداله مرادی- دبیر اسبق جامعه اسلامی دانشجویان دانشگاه بوعلی سینا
ارسال نظرات