موفقیت، تنها انتقامی که می‌توان از شکست گرفت/ استفاده از قدرت نامحدود ذهن در ایده‌پردازی و تخیل، کلید کامیابی است

گروه فناوری خبرگزاری دانشجو، فاطمه صائبی صفت- همین امسال بود که خبر و ویدئویی در فضای مجازی درباره یک مخترع پلدختریدست به دست شد  که در خارج از کشور موفق به ساخت یک لنز هوشمند با قابلیت بینایی بخشی شده و تحولی را در دنیای پزشکی به وجود آورده است.

نام این مخترع جوان ایرانی احسان کامرانی است. او متولد بهمن ۱۳۵۸ در پلدختر یکی از شهرستان‌های استان لرستان بوده و تا دبیرستان نیز در همین شهر تحصیل کرده است. برای دوره لیسانس رشته مهندسی پزشکی در دانشکده علوم پزشکی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی قبول شد و در واقع سری دوم دانشجویان رشته مهندسی پزشکی در ایران بود. در این دوره روی پردازش تصویر و سیگنال‌های پزشکی تحقیق کرد و همزمان با چند شرکت برای انجام کار‌های فنی و با بیمارستان‌ها برای انجام پروژه‌های تحقیقاتی به همراه دانشجو‌های دکتری فعالیت کرد.
 
در قسمت اول گفتگو با احسان کامرانی درجریان جزئیاتی از زندگی تحصیلی و انگیزه‌اش برای طراحی و ساخت لنز هوشمند با قابلیت بینایی بخشی قرار گرفتیم که می‌توانید از اینجا با عنوان «طراحی لنز هوشمند با قابلیت بینایی‌بخشی از سوی نخبه ایرانی برای اولین بار در دنیا / از پلدختر تا هاروارد» آن را بخوانید، حال برای قسمت دوم این گفتگوی جذاب و هیجان انگیز با ما همراه باشید.

 

البته پیشرفت‌های جدید علمی و خصوصا تکنولوژی‌های نوین تشخیصی و درمانی با تشخیص درست و به‌موقع و همچنین درمان موثر بیماری‌ها به افزایش طول عمر و امید به زندگی بشر کمک فراوانی کرده است. ولی چیزی که بیشتر قابل توجه است این است که فناوری‌ها غالبا باعث بالا بردن کیفیت زندگی انسان‌ها می‌شوند یا با این هدف شکل می‌گیرند و این الزاما به معنی طولانی کردن زندگی نیست. به نظر من بهبود کیفیت زندگی از هر چه دیگر مهم‌تر است و فناوری‌ها با روش‌های موثرتر، سریع‌تر و راحت‌تر تشخیص و درمان بیماری این کار را انجام می‌دهند.

شرایط تحقیقات و پروژه‌های علمی را در ایران چگونه می‌بینید؟
از نظر تعداد پروژه‌ها و کمیت کار‌های تحقیقاتی و همچنین سطح علمی و پژوهشی کشور، شاید جزو بهترین‌های منطقه باشیم، ولی از نظر شاخص‌های اولویت‌بندی، تناسب با نیاز‌های جامعه، هدفمندی تحقیقات و میزان نقش و تاثیر و اثربخشی تحقیقات در پیشرفت‌های صنعتی و حل مسائل روز به‌خصوص در حوزه پزشکی، هنوز کاستی‌هایی وجود دارد. دومین دلیل شاید این باشد که سطح اثربخشی و و عناوین تحقیقات و پروژه‌های علمی ما با علم و دانش روز جهان کمی فاصله دارد، اما موضوع اینجاست که می‌توانست وجود نداشته باشد.

 

واقعیت جامعه امروز ما و پیشرفت فناوری این است که دیگر مثل گذشته نیست که انجام دادن تحقیقات مستلزم مکانی خاص یا دسترسی به منابع علمی مشکل باشد. هرفردی تنها با یک لپ‌تاپ می‌تواند از خانه‌اش به بهترین منابع و مقالات روز دنیا دسترسی داشته باشد و حتی در کلاس‌های درسی دانشگاه‌های معتبر جهان نیز از درون خانه‌اش شرکت کند.

یکی از عوامل موثر در تحقیقات علمی ارتباطات فعالانه و موثر با محققان مختلف است که این نیز با کمک ابزار‌های ارتباطاتی موجود کاملا میسر است و بستگی زیادی به مهارت ارتباطی و فعال بودن خود دانشجو یا محقق دارد و محقق می‌تواند با ابزار‌هایی مثل ایمیل، تلفن و اسکایپ به محققان رده یک دنیا دسترسی پیدا کند.

پس می‌توان گفت که همه عوامل مهم و لازم جهت انجام کار‌های تحقیقاتی و علمی کاملا در دسترس محققان ایرانی است. مورد دیگر تجهیزات فیزیکی یا سخت‌افزاری است که البته امکانات در حد قابل قبولی وجود دارد، ولی در مواردی ممکن است دسترسی به آن‌ها کمی مشکل یا زمانبر باشد. با این حال، این موضوع کار تحقیقاتی را سخت‌تر می‌کند، اما غیرممکن نمی‌کند.

 

 

شما با دانشجویان ایرانی بسیاری سروکار دارید که به دلیل ادامه تحصیل به خارج از کشور مهاجرت کرده‌اند. به نظر شما وجه تمایز این دانشجویان با دانشجویان خارجی چیست؟
خیلی‌ها می‌گویند که ایرانی‌ها باهوشند. ولی از نظر من مهم‌ترین ویژگی دانشجویان ایرانی‌ها سخت‌کوشی آنهاست و نه صرفا هوش‌شان که البته اگر همراه با انگیزه و شوق و علاقمندی باشد بسیار بیشتر نتیجه بخش و حتی باعث موفقیت بیش از پیش هم خواهد بود.

چه توصیه‌ای به جوانان ایرانی دارید؟
توصیه‌ای که من دارم این است که اولا نیاز‌های واقعی خودشان را بشناسند و ببینند که دنبال چه هستند و می‌خواهند در آینده چه کاره شوند. بعد باید تعریفی از موفقیت از خود داشته باشند، زیرا موفقیت از نظر هر کسی تعریف خاص خود را دارد. گاهی برخی افراد موفقیت را در پول می‌دانند و برخی افراد در تحصیلات یا خوشحال کردن مردم.

خیلی تحت تاثیر جو و اطرافیان خود قرار نگیرند و یا اطرافیانشان را پر از انسان‌های مثبت کنند. باید در نظر داشته باشند که رمز موفقیت با هر تعریفی که داشته باشند، پشتکار است تا هیچ وقت از انجام دادن کار‌ها ناامید و دلسرد نشوند. در واقع، موفقیت بزرگترین انتقامی است که انسان می‌تواند از شکست‌هایش بگیرد. خود من ۹۹ درصد کار‌هایی که به نتیجه رسانده‌ام، جزو کار‌هایی بوده‌اند که چندین بار در آن‌ها شکست خورده‌ام.

من در کنفرانس‌های بسیاری شرکت می‌کنم و روزانه چندین ایمیل از دانشجو‌ها و حتی دانش‌آموزان دبیرستانی دریافت می‌کنم که همه کنجکاوند و از من می‌پرسند که چه رشته‌ای را ادامه دهند یا چه موضوعی را برای تحقیق انتخاب کنند. سوالاتی که اغلب از من می‌شود، انتظارم این است که سوالات علمی باشد و از من راهنمایی بخواهند تا بتوانند ایده بگیرند و یا کار تحقیقاتی‌شان را پیش ببرند، اما چیزی که اغلب در مورد دانشجویان و محققان ایرانی برایم ناراحت‌کننده است، این است که برخی موارد سوالات آن‌ها در مورد چگونگی گرفتن پذیرش از دانشگاه‌های خارج از کشور است. یعنی این افراد بیشتر از اینکه فکر کنند چطور کار پژوهشی‌شان را انجام دهند، به این فکر می‌کنند که کجا باید این کار را انجام دهند و به همین دلیل متاسفانه دنبال این هستند که چطور باید از ایران خارج شوند و بورسیه بگیرند.

 

انتخاب موضوع تحقیق و کاری که انجام می‌دهید البته بسیار مهم است، ولی مهم‌تر از آن، جایی است که می‌خواهید از نتیجه این کار و تلاش شما بهره‌مند شود و جایی که اندوخته‌های علمی و عملی شما بتواند راهگشا و موثر واقع شود و به نظر من برای تحقق این هدف هیچ کجای دنیا بهتر و مناسب‌تر از کشور خودمان نیست. البته سفر‌های علمی و اندوختن تجربه‌های بین‌المللی می‌تواند مفید واقع شود، ولی در نهایت بهترین جا برای تحصیل و کار و زندگی همین جایی است که هستید، یعنی ایران.

چگونه برای تحقیقات‌تان ایده‌پردازی کردید؟
زمانی که قرار بود در دانشگاه پروپزالم را ارائه دهم، مدرسان دانشگاه در مورد علاقه‌مندی‌های کلی من سوال کردند و چندین فیلم علمی- تخیلی به من معرفی کردند که آن‌ها را ببینم و از روی آن‌ها ایده‌پردازی کنم و پروپزالم را پیشنهاد کنم. من خیلی از ایده‌هایی را که بعدا روی آن‌ها کار کردم، از همین فیلم‌ها به دست آوردم؛ مثل لنز تماسی هوشمند که ایده آن را از فیلم ترمیناتور گرفتم.

به طور کلی می‌توانم بگویم که وظیفه اصلی دانشگاه‌ها و اساتید تنها محدود به انتقال مطالب علمی پایه و حتی تجارب عملی نیست بلکه پرورش قدرت خلاقیت در فکر و عمل دانشجویان است تا با نگاهی علمی و خلاق درک شفاف و متفاوتی از مسائل پیرامون پیدا کنند و راه‌حل‌های موثر و عملی ارائه دهند. درک درست واقعیت‌های علمی و بهره‌گیری از قدرت نامحدود ذهن در تخیل و ایده‌پردازی برای حل مسائل مختلف، کلید موفقیت است. درک این واقعیت اساسی بسیار اهمیت دارد که برای حل علمی و عملی مسائل مختلف، هیچ مانع و محدودیتی جز میزان بهره‌گیری نامحدود از قدرت ذهن و تخیل خودمان وجود ندارد. درک علمی مسائل پیرامون بکمک مطالعه جامع و تجربه مهارت حاصل می‌شود، ولی برای استفاده درست از دانش و تجربه اندوخته شده و نوآوری در حل مسائل باید از قدرت ذهن و تخیل نامحدود بهره گرفت.

دانشگاه‌هایی که در آن‌ها تحصیل یا تحقیق کرده‌اید، از نظر مالی و همچنین تجهیزات چه نقشی در پژوهش‌های شما ایفا کرده‌اند؟
یکی از نکات مثبتی که دانشگاه‌ها به‌ویژه در تحصیلات تکمیلی دارند، حقوق یا کمک مالی است که به دانشجو یا محقق می‌کنند. این میزان حقوق در حدی است که نیاز‌های کلی دانشجویان و محققان را برطرف می‌کند و این افراد به غیر از درس و تحقیق دغدغه دیگری ندارند و کاملا روی درس یا تحقیق خود متمرکز می‌شوند.

برخی دانشگاه‌ها همانند دانشگاه‌های کره جنوبی برای اینکه هم کمک مالی به دانشجو شود و هم فشار مالی زیادی به دانشگاه وارد نشود، راهکار جالبی دارند. در این دانشگاه‌ها دانشجو به غیر از استاد راهنما در دانشگاه، یک استاد راهنما در صنعت یا شرکت دارد. این مساله کمک می‌کند که شرکت بخشی از هزینه‌های دانشجو را متقبل کند و دانشجو از همان ابتدای پروژه با صنعت در ارتباط باشد و فقط تحقیقات محض دانشگاهی انجام ندهد و در این صورت عملا پیشرفت کارش را در صنعت ببیند.

علاوه بر این، دانشجو صرفا به عنوان یک دانشجوی تئوریک بار نمی‌آید و مهارت‌های فنی و عملی را هم همزمان تجربه می‌کند. با وجود اینها، زمان تحصیل برایش سابقه کاری محسوب می‌شود و راحت‌تر می‌تواند کار پیدا کند.

محبوب‌ترین ابزار الکترونیکی که از آن استفاده می‌کنید، چیست؟
به نسبت از گوشی موبایل و لپ‌تاپم استفاده می‌کنم. ولی دوست ندارم که ابزاری محبوب من شود و روزی اگر خراب شد و یا نبود، کار تحقیقاتی من را تحت تاثیر خودش قرار دهد. به چند دلیل میانه خوبی با ابزار‌ها ندارم. یکی اینکه این فناوری‌ها هر روز در حال به‌روز شدن هستند و با تغییراتی که می‌کنند، روش زندگی و تحقیق ما را هم تغییر می‌دهند. دوم اینکه استفاده بیش از حد و کنترل نشده از این ابزار‌ها ارتباطات دنیای واقعی را تحت تاثیر قرار میدهد و یا کل برنامه روزمره‌مان را به هم می‌ریزند.

از چه اپلیکیشن‌ها یا برنامه‌هایی در لپ‌تاپ یا گوشی‌تان بیشتر از همه استفاده می‌کنید؟
از نرم‌افزار‌های گوشی و لپ‌تاپم به صورت کنترل شده استفاده می‌کنم. زیرا ما انتخاب می‌کنیم که چه برنامه‌ای را استفاده کنیم، اما این برنامه است که تصمیم می‌گیرد کی از آن دست بکشیم. با این حال، از برنامه‌هایی مثل ایمیل، مدیریت پروژه برای برنامه‌ریزی جلسات، برخی ابزار‌های ارتباطی برای تله‌کنفرانس و تبادل فایل با کسانی که با آن‌ها در پروژه کار می‌کنم و همچنین برنامه‌های تقویم و پرزنتیشن برای ارائه کار‌ها و تحقیقاتم استفاده می‌کنم.

اوقات فراغت‌تان را چگونه می‌گذرانید؟
کار‌های تحقیقاتی و پژوهشی اوقات فراغت من به حساب می‌آیند. ولی معمولا اگر فرصتی دست بدهد، سعی می‌کنم که کار متفاوتی انجام دهم و از بچگی دو چیز را بیشتر از همه دوست داشتم و هم‌اکنون هم دوست دارم که در اوقات فراغتم انجام دهم و آن مسافرت کردن و کتاب خواندن است.