مرگ آزاداندیشی در دانشگاه آزاد/ کرسی‌هایی که به ازدواج ختم می‌شود

گروه آزاداندیشی «خبرگزاری دانشجو»؛ آخرین روز تیرماه سال 76 بود که مقام معظم رهبری در جمعی دانشجویی بحث ایجاد کرسی های آزاداندیشی در دانشگاه ها و تبادل و تضارب آرا را مطرح کردند و از دانشجویان و مسئولان خواستند تا زمینه را برای تشکیل کرسی های آزاد اندیشی فراهم آورند. اما حال پس از گذشت 16 سال از فراخوان رهبر فرزانه انقلاب کرسی های آزاد اندیشی به آن شکل که مدنظر ایشان بود تشکیل نشدند و اهداف مدنظر مقام معظم رهبری در این خصوص محقق نشده است، گویا هنوز متولی خاصی برای تحقق کرسی های آزاداندیشی پیش بینی نشده است؛ درحالی که طبق فرموده رهبر معظم انقلاب و کلام شهید مرتضی مطهری، بحث آزاداندیشی منبعی برای رسیدن به فضای عقلانی مناسب و رشد فرهنگ و تمدن دینی و اسلامی در گرو اندیشه ورزی است.

دانشگاه های آزاد یکی از مجموعه دانشگاه هایی هستند که برگزاری کرسی های آزاد اندیشی در آنها با مشکلات و موانع بسیاری همراه می باشد و دانشجویان به راحتی نمی توانند در آن کرسی برگزار کنند.

البته این مشکلات در برخی دانشگاه های آزاد کمتر است و می توان به اجرای کرسی ها در آن دانشگاه ها امیدوار بود. در این دانشگاه ها متولیان برگزاری کرسی ها و تشکل های دانشجویی دارای ضعف هستند و همه این عوامل دست به دست هم می دهند تا آزاد اندیشی شکل نگیرد و اگر هم شکل می گیرد کاملا خنثی برگزار شود.

دانشگاه های آزاد در استان مازندران نیز از این قاعده مستثنی نیستند، شاید در تقریبا 17 واحد دانشگاه آزاد در استان مازندران کمتر از این تعداد کرسی نه در طول ترم گذشته، بلکه در یک سال گذشته برگزار شده باشد.

نکته جالبی که در این تعداد کرسی های برگزار شده به چشم می خورد آن است که  قریب به اتفاق کرسی ها در یک موضوع با هم مشترک بودند و آن هم چیزی نیست جز کرسی ازدواج دانشجویی یا روابط دختر و پسر، که این اندک کرسی ها هم کرسی نیستند و بیشتر شبیه به جلسات سخنرانی می باشند.

برای بررسی موضوع به سراغ مسئولان دانشگاه یا تشکل های دانشجویی نرفتیم؛ چرا که هر کدام از این دو در حرف معتقد به برگزاری کرسی ها هستند و از لزوم برگزاری آن و تحقق منویات رهبر معظم انقلاب سخن می گویند، ولی در پاسخ به این پرسش که پس چرا کرسی برگزار نمی شود، طرف مقابل را مسئول این کم کاری می داند. یعنی تشکل های دانشجویی سنگ اندازی مسئولان دانشگاه و مسئولان دانشگاه تنبلی و عدم پیگیری تشکل های دانشجویی را عامل این قصور می دانند.

در این گزارش فعالان دانشجویی دانشگاه آزاد این قصور و کم کاری در خصوص چرایی برگزار نشدن کرسی های آزاد اندیشی را مورد بررسی قرار دادند

کرسی هایی که کرسی نیست

علی مرادی، دانشجوی علوم اجتماعی دانشگاه آزاد بابل در این زمینه گفت: سه سال دانشجوی این دانشگاه هستم؛ اما تا به حال شاهد برپایی کرسی آزاد اندیشی به مفهوم واقعی آن نبوده ام.

وی افزود: دانشجویان زیادی طی مدت عمر تحصیلی خود در دانشگاه ها طی چندین سال پیش با نام کرسی های آزاد اندیشی مواجه شده اند. اما از آنجا که شاهد برگزاری آن نبوده اند اطلاع چندانی هم با آن ندارند و طبیعی است تا وقتی به اهمیت آن پی نبرند در صورت عدم برگزاری کرسی ها احساس خلأ هم نمی کنند.

مرادی با تاکید براینکه منظور از برگزاری کرسی‌های آزاد اندیشی تبادل اندیشه‌هاست نه دعواهای سیاسی، تصریح کرد: عدم آگاهی دانشجویان نسبت به فضای آزاد اندیشی آن را به سمت مجادله‌های سیاسی پیش می‌برد؛ لذا تبیین اهداف کرسی‌های آزاد اندیشی برای دانشجویان و مدیریت کارآمد می‌تواند در این راستا مفید باشد.

این دانشجو معتقد است: تصور می کنم هنوز مسئولان دانشگاه و اساتید آن خودشان نمی دانند کرسی ها چه ماهیتی دارند و چرا باید اجرا شود.

مشکل ناامنی نیست، بلکه ضعف مطالعاتی دانشجویان است

امیر کرمی، دانشجوی ارشد جامعه شناسی با بیان اینکه به نظر من مشکل اصلی این نیست که مسئولان دانشگاه با برگزاری کرسی ها مخالفت می کنند، بلکه مشکل اینجاست که اگر مسئولان هم اجازه بدهند، کرسی هایی برگزار می شود که هیچ تولید فکری را در آنها نمی بینید.

وی با بیان اینکه عدم محتوا سازی و تولید فکر و ایده از جمله آسیب‎های مهم کرسی‌هاست، تاکید کرد: به نظر من این اندک کرسی هایی هم که برگزار می شود فقط به درد ارائه گزارش می خورد و هیچ کدام ارزش علمی ندارد. 

کرمی با تاکید بر اینکه طراحی و مهندسی کرسی‎های آزاد اندیشی باید به گونه‌ای باشند که دانشجو از فضای شعار زدگی خارج شود، تصریح کرد: مشکل دانشجوی ما برای ورود به کرسی‎های آزاد اندیشی نه نا امنی و نه توهم نا امنی است، بلکه مشکل در ضعف مطالعاتی دانشجوست.

این دانشجوی ارشد جامعه شناسی با بیان اینکه مشکل دیگر ما از سوی اساتید است، گفت: وقتی کرسی ای برگزار می شود، یا اساتید حضور نمی یابند و اگر حضور یابند تنها به گفتن «بله، خیر ، درست است و درست نیست» اکتفا می کنند و هیچ گاه برای ارائه نظریه ورود پیدا نمی کند.

وی در پایان تاکید کرد: وظیفه دانشگاه پرسشگری و مهندسی فکری جامعه است؛ از این رو در کرسی های آزاد اندیشی باید تولید فکر و اندیشه را و بحث نظریه پردازی و نظریه سازی را حاکم کنیم.

ما باید برای باز کردن گره های علمی، توصیه های مقام معظم رهبری در بحث آزاداندیشی را جدی بگیریم و همان طور که ایشان فرمودند: نباید از آزادی و آزاداندیشی گریخت و بدانیم که هراس از آزادی اولین آسیب را به ما می زند.

طبیعتاً آزادی چون استعدادها را شکوفا می کند بخصوص در فضای علمی، به علم و دانش حیات می بخشد؛ بنابراین مباحث علمی باعث ایجاد حیات جامعه علمی و بلکه حیات کل جامعه می شود. و به این نکته نیز توجه کنیم که منافع آزادی برای جامعه ما بیشتر از مضرات آن است؛ اگرچه ضررها بیشتر خود را نشان می دهد ولی در ادامه، منافعی که از آزادی فکری و آزاداندیشی به یک جامعه می رسد خیلی بیشتر از ضررهای آن است.

حال تا زمانی که تشکل های دانشجویی، مسئولان دانشگاه و مسئولان دانشگاه تشکل های دانشجویی را مقصر بدانند، ما نه تنها شاهد شکوفایی کرسی ها نخواهیم بود، بلکه مرگ آزاداندیشی را هم در آینده ای نه چندان دور مشاهده خواهیم کرد.