چشم‌هاي اشك آلود دانشجویی که حكايت از دوستي‌هاي اجتماعي و دانشگاهي دارد!

به گزارش خبرنگار گروه دانشگاه «خبرگزاری دانشجو»؛ افزایش روز افزون دوستی‌های اجتماعی و رواج آن در دانشگاه ما را بر آن داشت تا در سلسله گزارش‌هایی این پدیده را از دید کار‌شناسان و دانشجویان مورد ارزیابی و بررسی قرار دهیم.

در ادامه مطلب گفتگوی «خبرگزاری دانشجو» با سوسن بهمن بابا، عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج و جامعه‌شناس را در خصوص «دوستی‌های اجتماعی در دانشگاه» و عواقب ناخوشایدن آن را می‌خوانید.

به عنوان سوال آغازین بفرمایید چه گروهای سنی از شبکه‌های اجتماعی استفاده می‌نمایند؟

باید توجه داشت که اغلب تکنولوژی‌های که وارد جامعهٔ ما می‌شود، با استقبال عموم مردم همراه می‌باشد. شبکه‌های اجتماعی نیز بعد از ورود به کشور به شدت مورد استقبال طیف گسترده‌ای از مردم واقع شد، البته این استقبال مختص جامعهٔ ایرانی نیست، بلکه در سراسر دنیا شبکه‌های اجتماعی نقش خاصی در زندگی مردم ایفا می‌کنند.

اوج استفاده از شبکه‌های اجتماعی را در یک دهه گذشته می‌بینیم، البته حیطه سنی استفاده از شبکه‌های اجتماعی حد و مرز ندارد و در بین تمامی گروه‌های سنی از دبستان تا دانشگاه و حتی جوانان گذشته را نیز درگیر خود کرده است.

استفاده از شبکه‌های اجتماعی که بشدت در بین جوانان، بخصوص دانشجویان باب شده است را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

به طور مشخص نمی‌توان یک تکنولوژی، الخصوص شبکه‌های اجتماعی را بار منفی یا بار مثبت بدهیم. نحوه استفاده از یک تکنولوژی، علم یا وسیله است که جنبه مثبت یا منفی آنرا معنادار می‌کند. البته نحوه استفاده برگرفته از باور و درک ما از آن پدیده می‌باشد.

تجربه نشان داده است قبل از آگاهی دادن به مردم و فرهنگ سازی یک وسیله یا علم وارد جامعه می‌شود که باعث بروز مشکلات اجتماعی می‌شود. البته در خصوص دنیای مجازی، عموماً دیده شده است، استفاده از این دنیا غیر واقعی منفی بوده است.

پشنهاد شما به عنوان یک جامعه‌شناس برای مقابله با اثرات سوء شبکه‌های مجازی بر زندگی فردی افراد جامعه و قشر دانشجو چیست؟

پیشنهاد بنده به عنوان کسی که سال‌ها در دانشگاه حضور داشته‌ام و به نوعی با مشکلات جوانان آشنا هستم اینگونه می‌باشد که بزرگ‌تر‌ها (پدر و مادر) بر ورود جوانان به شبکه‌های اجتماعی نظارت کنند، چراکه جوانان ارتباط تنگاتنگی با افراد نا‌شناس در این شبکه‌ها برقرار می‌کنند. حضور پررنگ و مدیریت خانواده‌ها می‌تواند در کاهش اثرات نامطلوب دنیای مجازی بسیار اثر گذار باشد.

در این گذر نباید فراموش کرد که دولت مردان هم می‌توانند با سازماندهی مطالب و محتوای شبکه‌ها در این راه خانواده‌ها را یاری کنند.

آیا شبکه‌های مجازی می‌تواند مبداء «دوستی‌های اجتماعی» باشند؟

بله؛ شبکه‌های اجتماعی می‌تواند عامل بوجود آورنده، تسریح کننده و تداوم دهندهٔ اینگونه دوستی‌ها باشد.

موانع جدی در اینگونه دوستی‌ها بروز اجتماعی می‌باشد، در حالی که فضای شبکه‌های مجازی این امکان را فراهم می‌کند تا دختر و پسر آزادانه در ارتباط باشند. در اوایل دوستی‌های دنیای واقعی ممکن است اندکی خجالت و شرم وجود داشته باشد ولی در شبکه‌های مجازی از‌‌ همان ابتدا صمیمی و خودمانی برخورد می‌شود.

 البته جوانان و دانشجویان گرامی توجه فرمایند که این دوستی‌ها در حالت مجاز باقی می‌ماند و در عالم بیرون از مجاز و واقعیت معنا ندارد.

پدیده نامیمون «دوست اجتماعی» که در دانشگاه‌های کشور به شدت در حال رواج است را چگونه معنا می‌کنید؟

دانشگاه یکسری تعریف، نظام و قوانین دارد، تا این محیط علمی باشد نه عاطفی! وقتی دانشگاه بسمت حوزه عاطفه ی، دوستی‌های اجتماعی، رفاقت‌های ناسالم پیش می‌رود آن زمان است که سیستم آموزشی دانشگاه مختل می‌شود.

متاسفانه در سال‌های اَخیر با ورود شبکه‌های اجتماعی و ماهواره‌ها در بنیاد خانواده‌ها ما شاهد تغییرات نادرست در برخی از افراد جامعه هستیم. یکی از این الگو برداری‌های که با جامعهٔ هنجار پسند ما سنخیت ندارد «دوست اجتماعی» است، در این گذر محیط دانشگاه بدلیل وجود جمع کثیری از جوانان بیشتر مستعد اینگونه روابط ناسالم می‌باشد.

برای آگاه سازی دانشجویان از اثرات مخرب روابط ناسالم چه پیشنهادی برای دانشگاه‌ها دارید؟

با سخت گیری زیاد و ایجاد محدودیت زیاد موافق نیستیم. بر اساس تجربیات فراوان که در محیط دانشگاه بدست آورده‌ام می‌توانم پیشنهاد کنم که دانشگاه راهی را فراهم کنند تا تجربه‌های تلخ دانشجویان از این گونه روابط برای بقیه دانشجویان بازگو شود تا برای سایر عزیزان درسی گران بهاء باشد. البته نقش مربیان و اساتید محترم را نباید از قلم انداخت.

بسیاری از دانشجویان در دفاع از اینگونه دوستی‌ها می‌گویند، در این رابطه‌ها وابستگی عاطفی و روابط جنسی وجود ندارد پس لطمه‌ای برما وارد نمی‌شود؛ شما چه نظری دارید؟

در بحث نظام هستی زن و مرد به عنوان مخلوقات عالم هستی دارای ویژگی‌های شخصیتی و فیزیلوژیکی خاصی می‌باشند از جمله مسائل عاطفی و جنسی، اگر کسی این موارد را اِنکار کند خود را گول زده است، زیرا اینگونه احساسات هستند فقط توسط فرد رکوب می‌شوند! اما نکتهٔ قابل تامل این است که فرد تا کی می‌تواند احساسات خود را سرکوب کند!

عواقب دوست‌های اجتماعی در دانشگاه را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

قطعاً اینگونه روابط انتهای زیبای نخواهند داشت؛ دختر خانم‌ها با نگاه و دیدگاه یک زندگی زوجی و اشتراکی وارد یک رابطه می‌شوند و تمام احساسات عاطفی خود را خرج می‌کنند، در این رابطه دل می‌بنند و این دل بستگی بعد از یک دوره که اقا پسر دختر را سر کار گذاشت، باعث یک شکست عاطفی جدی می‌شود، بطوریکه بعضی‌ها دچار افسردگی می‌شوند و بی‌اعتمادی نسبت به کل آقایون برایشان اتفاق می‌افتد. البته مواردی هم هستند که دانشجویان آقا دچار بحران عاطفی می‌شوند.

خوشبختانه در نسل جدید و ورودی‌های جدید دانشگاه من خیلی دیده‌ام که دختر خانم‌ها حواسشان جمع است و ابراز می‌کنند که اصلاً دید مثبتی به دوستی‌های دانشگاه ندارند، چراکه می‌دانند عواقب خیلی بدی دارد.

در ‌‌نهایت توصیه‌ام به تمامی دانشجویان گرامی این است که خود و احساسات خود را مدیریت کنند تا بتواند در بهار زندگی بهترین لحظات را داشته باشند.

شما بطورکامل هر گونه ارتباطی بین دانشجویان را رد می‌کنید؟

ما انسان اجتماعی هستیم و اینگونه نیست که ما بگوییم هیچ ارتباطی برقرار نشود، ولی باید بتوانیم بچه‌های خود را در حدی تعلیم دهیم که ازخودشان مراقب کنند و در ارتباطاتشان حد و مرزی را تعیین کنند.

الگوهای خوبی نیز در دانشگاه هستند که ۴ سال درس می‌خوانند و در عین حال مرزهای خود را با اطرفیانشان حفظ کرده‌اند و بعضاً توانستند از راه صحیح ازدواج‌های موفقی داشته باشند.

شما هدف پنهان «دوستی‌های دانشگاهی» را چگونه می‌بینید؟

عمدتاً دوستی‌های دانشگاهی که در ابتدای امر با دریافت جزوه و یا کمک برای یکسری درس‌های سنگین شروع می‌شود، عموماً یک هدف پنهان در پشت این دوستی به ظاهر بی‌خطر وجود دارد و این هدف پنهان است که در ‌‌نهایت غالب می‌شود.

از این رو اگر بخواهیم دانشگاه را سالم نگه داریم باید از هرگونه ارتباطات آلوده دانشگاه را پاک نگه داریم! باید برای دانشجویان این موضوع را باز کنیم که اگر برای آینده و زندگیتان ارزش قائل هستید باید سلامت خود را در این مقطع و این محیط حفظ کنید.

و اما عوامل بازدارنده «دوستی‌های اجتماعی» (دانشگاهی) را ذکر کنید؟

من ده‌ها جوان با چشمان اشک آلود، غمگین و ناراحت را دیده‌ام که حاصل یک ارتباط و دوستی ناسالم در دوران دانشجویی بوده است و ما بزرگتر‌ها، مسئولین و اساتید نمی‌توانیم و نباید چشمانمان را رو این مسئله ببندیم!

تقویت باورهای دینی، آموزش اصول زندگی اسلامی – ایرانی، تقویت هنجار‌های اجتماعی، ایجاد امکان ازدواج‌های آسان و... می‌تواند عوامل بازدارنده دوست‌های خارج از عرف و شرع دختر و پسر باشد.

***ادامه دارد...