داعش از کجا نان می‌خورد؟

گروه دانشگاه «خبرگزاری دانشجو»، به نقل از نشریه پایش، دانشگاه علوم پزشکی تبریز: بی‌شک بر همه ما واضح است که یکی از ارکان اصلی تشکیل یک نهضت یا حکومت، تامین مالی آن ساختار است و همچنین برای استمرار حکومت، نیازمند گردش اقتصادی پایدار و نظام‌مند می‌باشد. قبل از اینکه به مبحث اصلی بپردازیم لازم می‌دانیم تاریخچه‌ای را از این فرقه، از گروه‌های تشکیل دهنده و منابع مالی که تا به حال از آنها استفاده نموده‌اند، به طور مختصر بیان کنم تا بهتر بتوانیم در مورد این جریان اظهار نظر کنیم.

گروه‌ القاعده، بیشترین سهم را در تشکیل این دولت دارند که قبلا بصورت مجزا به دو گروه سوریه و عراق تقسیم می‌شدند ولی بعد از حمله دولت اسلامی به پایگاه‌الرقه بصورت یکپارچه درآمدند. القاعده گروهی تندروست که ‌از دل اخوان‌المسلمین ایجاد ‌شده است. این گروه تحت تاثیر رهبران خود معتقد به ‌این هستند که شهر اسلامی به شهری گفته می‌شود که در آن حکومت خدا باشد و اگر غیر این باشد شهر، طاغوتیست و همه کافرند و باید کشته شوند. بر مبنای همین تفکر و همچنین آرزوی تشکیل شهر و حکومت اسلامی از شهرها خارج شده، در مناطق غیر شهری سکنی داشتند و به شهرهای کشورهای مصر، لیبی و تونس حمله می‌کردند و به کشتار مردم می‌پرداختند. در این میان نیازهای مالی خود را از راهزنی و گروگان‌گیری بدست می‌آوردند. سال 1979در جنگ افغانستان و شوروی عده‌ای از این گروه به کمک طالبان شتافتند این واقعه باعث شروع همکاری گسترده‌ این دو گروه تندرو شد، در آن زمان آمریکا و عربستان برای شکست هیمنه شوروی این جبهه را تجهیز کردند. پس از عقب نشینی شوروی و با توجه به ترور رهبر گروه‌ القاعده، عبدا.. عزام و همچنین نیاز مالی و کمبود سلاح برای تشکیل حکومت اسلامی در این منطقه، ناکام مانده و در جای جای جهان پخش شدند. کمک‌های مردمی از کشورهای عربستان و مصر، احداث شرکت‌های مختلف تجاری، کار در کشتزارهای سودان و همچنین باج گیری و گروگا‌ن‌گیری برای تامین مالی آنها بسیار یاری رسان بود؛ همزمان با این اقدامات، عملیات‌های انتحاری و تروریستی در چچن، آفریقا و اروپا نیز انجام می‌دادند.

با آغاز رهبری اسامه بن لادن، ایده‌های نوینی برای رشد اقتصادی در دستور کار آنها قرار گرفت. با احداث شرکت‌های تجاری واردات و صادرات مانند وادی‌العتیق و لادن‌العالمیه، شرکت‌های پیمانکار عمرانی مثل هجره‌البنا و همچنین شرکت‌های مختلف باربری و حمل و نقل، کشت میوه و زراعت، کارخانه تولید چرم و... عمدتا در کشورهای افریقایی، این گروه جان تازه‌ای بخود گرفت. از زمان بن لادن به بعد موج تازه‌ای از کمک های مردمی به راه ‌افتاد.

درآمدهای نامشروع نیز همچنان ادامه داشت بطوری‌که ‌از سال 2008، تشکیلات «القاعده در مغرب عربی» بیش از 90 میلیون دلار از دولت‌های سوئیس، اسپانیا، اتریش، یک شرکت دولتی فرانسوی و نیز 2 منبع نامشخص دیگر، از طریق گروگا‌‌‌ن‌گیری به دست آورده ‌است.

نکته‌ای که شاید ذهنتان را درگیر کرده باشد این است که می‌توان با مسدود کردن حساب‌های بانکی عاملان این شرکت‌ها، جا به جایی مالی آنها را مختل کرد و یا مانع رسیدن کمک‌های مردمی به گروه‌های به ‌اصطلاح مجاهد شد. در پاسخ به ‌این پرسش باید گفت که‌ اکثر مبادلات مالی آنها بوسیله یک سیستم تلگرافی توسط چند شخص معتبر و سازمان یافته‌ ‌انجام می‌شود این شیوه می‌تواند بصورت حواله‌ای یا چرخش دست به دست طلا و ارز صورت یابد.

گروه طالبان، از مدرسه‌های دیوبندیه پاکستان و هند آغاز به کار کرد. با توجه به شرایط خاص شیعی افراطی موجود در آن منطقه برای مقابله با آنها بوجود آمد، رفته رفته در جنوب افغانستان و مناطقی از پاکستان قدرت گرفتند. طالبان از بدو تشکیل با کشت و فروش مواد مخدر منابع مالی خود را تامین می‌کرد و هم اکنون نیز بر این روال است.

با تشکیل دولت اسلامی عراق و شام و جدا شدن از گروه‌ القاعده و طالبان این منابع مالی بین گروه‌ها تقسیم گردید، و برای اداره‌ی حکومت، علاوه بر آنها از روش‌های دیگری نیز سود می‌برند.

در سال 2013 گروه تروریستی داعش ماهانه 8 میلیون دلار از طریق غارت اموال مردم و گرفتن مالیات از تاجران و مغازه داران محلی در استان الانبار عراق، درآمد داشته ‌است.

داعش 7چاه نفت و دو پالایشگاه در شمال عراق و شش چاه نفت از 10 چاه نفت سوریه به ویژه در استان دیر الزور را در اختیار دارد. نفت خام چاه‌های النجمه موصل از طریق قاچاقچیان به تجار ترکیه به بهای حدود 25 دلار برای هر بشکه فروخته می‌شود. مجله آلمانی "اشپیگل" نوشت: داعش 14 چاه نفت در سوریه و عراق را تحت کنترل دارد و نفت این چاه‌ها در تصفیه خانه‌های کردها که‌ البته غیر قانونی است، پالایش می‌شود.

پس از ورود به شهر موصل و اشغال استان نینوا، به بانک‌ها حمله کرده و حدود 430 میلیون دلار به دست آوردند.

بر اساس برخی گزارش‌ها داعش تاکنون درآمدی معادل دو میلیارد دلار داشته که‌ این رقم به‌ هیچ وجه با دیگر گروه‌های تروریستی مانند القاعده یا طالبان قابل مقایسه نیست؛ این گزارش‌ها حاکی از این است که داعش اکنون ثروتی را به دست آورده که‌‌ از بودجه برخی کشورها نیز بیشتر است.

شما می‌توانید جهت بازدید و دریافت نشریات دانشجویی به سایت پاتوق آزاداندیشی نشریات دانشجویی مراجعه کنید.