جنبش دانشجویی و امنیت سازی اجتماعی

گروه دانشگاه «خبرگزاری دانشجو»، یادداشت دانشجویی*؛جنبش دانشجویی به مجموعه رفتارهای فعالانه قشر دانشگاهی اطلاق می شد که در پی اصلاح و تحکیم بنیان های اجتماعی برآمده ودر سیری هدفمند و به دور از احساسات ، مبانی عقل گرایی در خواست های اجتماعی را گسترش می دهد .

نقطه ی اصالت جنبش های دانشجویی در پویا بودن ، فعالیت در بطن قشر فرهیخته و هماهنگی با آحاد مردم جامعه است ، این جنبش همانطور که بنیان گذار انقلاب بر آن تاکید داشتند می تواند به عنوان محملی برای تحولات در نظر گرفته شود ، لذا در کنار کمک به پیشرفت بومی علم به پیشرفت دیگر ارکان ملی نیز ذاتا کمک می رساند .

آفاتی بر این حرکت ساختارمند می تواند مترتب باشد که از جمله آن ، دور شدن از آرمان ها ، سطحی اندیشی و افتادن در دام احزاب وگروه های مختلف سیاسی و عقیدتی است (مقام معظم رهبری(مدظله العالی)،۱/۹/۷۸).عدم تحرک جنبش های دانشجویی در عین اینکه امنیت آفرین نیستند بلکه در صورت جلوگیری از رشد آنها ممکن است منجر به تعمیق شکاف های فکری-طبقاتی در سطح جامعه باشند . لذا از این نظر قابلیت جنبش های اجتماعی را باید بیش از پیش گسترده دانست و برای اثیرگذاری آنها در سطح جامعه برنامه ریزی نمود.

امنیت روانی و ذهنی

معنای امنیت از حیث لغوی برابر نهاد(( security)) و ((الامن)) و ((الامان)) است .در زبان فارسی به ایمن شدن ، در امان بودن . بی بیمی تعریف شده است و به همین سیاق موضوع کار دستگاه های نظامی و انتظامی دانسته شده که به امنیه تعبیر می شود.

در زبان عربی مشتقات متفاوتی از آن ارائه شده که بر محور معنایی اطمینان ، در امان بودن ، ضمانت و محافظت، حمایت و مورد اعتماد و اطمینان قرار دارند. در زبان انگلیسی این مفهوم از واژه ی لاتین security از ریشه یsecures مشتق شده که به معنای رهایی از ترس یا نگرانی ( fear of anxiety ) و یا امان(safety) ،اطمینان(certainty) ،حفاظت( protection) و صیانت(defense)، به کار رفته است.آنچه در این کاربردها در خور توجه می نماید،شباهت معانی لغوی امنیت است که حکایت از وجود مدلول نسبتا مشابهی نزد زبان شناسان مختلف از واژه ی امنیت دارد.

برخلاف معانی لغوی، در سطح اصطلاحی، برای امنیت معنای اجماعی وجود ندارد و مشاهده می شودکه تعاریف اصطلاحی متفاوت و حتی متعارضی از امنیت ارائه شده که ادعای وجود اجماع را نزد نخبگان این حوزه تعضعیف می نماید. با یک بررسی اجمالی مشخص می شود که بیش از ۱۵۰ تعریف مختلف( از حیث معنا و بعضا از نظر زبان شناختی ) از امنیت ارائه شده که در گذر زمان در حال افزایش می باشد.اگر چه این رشد و توسعه معناشناختی، شاخصی برای توسعه مفهومی واژه ی امنیت می باشد ، اما نمی توان منکر این واقعیت شد که نیل به تصویری واحد از آن را بادشواری مواجه ساخته است.

به همین خاطر لازم می آید تا با نسبت به ترکیب و تلفیق تعاریف موجود و استنتاج اصول معنایی و معرفت شناختی مشترک آنها اقدام نمود تا بتوان از آن اصول و مبادی به عنوان حداقل های مشترک و اجماعی بین تحلیل گران امنیتی در مقام کاربرد تخصصی این واژه یاد نمود . از این منظر ، می توان به دو گفتنان امنیتی رسید:

۱-امنیت سلبی:

( وضعیتی که در آن منافع بازیگر از سوی دیگر بازیگران مورد تهدید واقع نشده و یا در صورت وجود تهدید احتمالی ، امکان مدیریت آن برای بازیگر(هدف) وجود داشته باشد) .

۲-امنیت ایجابی:

( امنیت وضعیتی است که در بین خواسته ها و داشته ها در یک واحد سیاسی معین ،متناسب با ضریب ایدئولوژیک(آن واحد)، تعادلی وجود دارد که نزد بازیگران (آن واحد) تولید رضایت می نماید ( افتخاری،۸۰:۱۳۹۱-۸۴ ).

اصولا امنیت ذهنی به حالتی اشاره دارد که در آن آرامش روانی ناشی از امکان ابراز تمایلات جمعی وجود دارد و ساخت امنیت ذهنی جامعه نیز بر مبانی اطمینان ساز ذهن مردم یک جامعه تاکید دارد .

ذهنیت تاثیر پذیر جامعه از جنبش دانشجویی

تلقین عبارتست از " اصرار بر القای شدید یک نظر " که این نظر می تواند هر عقیده و دیدگاه حق ، باطل ، درست ، غلط ، اخلاقی ، دینی ، علمی و غیره باشد . موضوع تلقین معمولا واحد است و جدای از هرگونه تعارضات و مشابهات دیگر می باشد . به عبارت دیگر موضوع تلقین مجرد و انحصاری است (متولی،۵۷:۱۳۸۴).همانطور که در تعریف تلقین مشاهده شد ، منظور از اصرار بر قبول یک نظر می تواند بطور خواسته یا ناخواسته صورت بپذیرد . همواره تاثیر گذاری تلقینی مطالبه گری های دانشجویی بر جامعه از نوع غیر مستقیم آن می باشد .

تلقین افکار جنبش های دانشجویی تاثیر مستقیم خود را نه بر رفتارهاری گروه های مختلف اجتماعی بلکه بر ساخت ذهنی آنها قرار میدهد. یعنی گروه ها و طبقات مختلف جامعه بطور غیر مستقیم و ناخواسته از تنش ها و آرامش های محیط جنبش های دانشجویی تاثیر می پذیرند .

این تلقین به نوعی آموزش غیر مستقیم افکار عمومی است که از اصل آموزش در عملیات روانی الگو برداری می شود . لذا امنیت ذهن اجتماعی در حالت یک عملیات روانی قرار گرفته و روحیه مطالبه گری اگر به سمت تنش حرکت کند موجب تنش در جامعه و اگر عقلایی باشد موجب بوجود آمدن ساختار منطقی حداکثری در آحاد ملت خواهد بود (پژوهشکده تحقیقات اسلامی ،۶۶:۱۳۸۸).

منابع و مآخذ
-افنخاری،اصغر،(۱۳۹۱)،امنیت،تهران:انتشارت دانشگاه امام صادق(ع).
-پژوهشکده تحقیقات اسلامی،(۱۳۸۸)،جنگ روانی،قم:پژوهشکده تحقیقات اسلامی.
-متولی،کاظم،(۱۳۸۴)،افکار عمومی و شیوه های اقناع،تهران:نشر بهجت.
-مقام معظم رهبری(مدظله العالی)،(۱/۹/۷۸)،در دیدار از دانشگاه صنعتی شریف.

علیرضا خرم روز-فعال دانشجویی

انتشار یادداشت‌های دانشجویی به معنای تایید تمامی محتوای آن توسط «خبرگزاری دانشجو» نیست و صرفاً منعکس کننده نظرات گروه‌ها و فعالین دانشجویی است.