گروه دانشگاه «خبرگزاری دانشجو» - یادداشت دانشجویی*؛ بارها شاهد و بیننده برنامههای تلویزیونی درباره کیفیت و کمیت برگزاری کرسیهای آزاداندیشی در دانشگاهها بودهایم و دیدگاههای مسئولین را در این زمینه شنیدهایم؛ اما خروجی بحثها چیزی جز آمار و ارقامهای از برگزاری این مطالبه رهبر معظم انقلاب از دانشگاهها نیست.
آماری که تا کنون نتوانسته موانع موجود بر سر برگزاری این مهم را از سر راه بردارد. حتما شما نیز بنرهای نصب شدهای که خبر از رویدادی میدهد را در دانشگاه مکررا دیدهاید؛ اما در اثنای همه این تبلیغات، اطلاعرسانی از نشستهای سیاسی و فرهنگی، همیشه برای دانشجویان از اهمیت ویژهای برخوردار است و دانشجویان با دقت بیشتری اینگونه تبلیغات را رصد میکنند.
هدف از نگارش این یادداشت بحث درباره عدم برگزاری یا نوع تبلیغات نیست. آنچه قصد بررسی آن را داریم بررسی برگزاری نشستهایی است که اخیرا نیز در دانشگاهها با حواشی زیادی برگزار شده و میشود. آیا تا کنون درباره موضوعات برگزاری چنین نشستهایی از خود سوال کردهایم؟ آیا درباره نیاز جامعه و دانشگاه فکر کردهایم؟ آیا به سلیقههای دانشجویان در برگزاری چنین نشستهایی توجه شده است؟
آری همانطور که متوجه شدهاید، هدف بررسی موضوعات و نوع برگزاری اینگونه نشستهاست. اگر با اندکی دقت به حوادث اطراف خود بنگریم، سوژههای زیادی را برای تحلیل و بررسی در محیط دانشگاهی خواهیم یافت، که البته هر کدام در جای خود از اهمیت ویژهای برخوردار هستند. حال موضوع این است که با توجه به شرایط کشور در دهههای مختلف و یا نه در سالهای گوناگون و نیز مشکلات اساسی در حوزههای مختلف، نیاز به اهم و مهم کردن و نیز اصلی و فرعی کردن امور برای برگزاری چنین نشستهایی ضروری به نظر نمیرسد؟
روی سخن این یادداشت با فعالین تشکلهای دانشجویی و کانونهای فرهنگی است که بی تردید نقش ویژهای نیز در اجرای این مطالبات دارند که خود نگارنده نیز از اعضای یکی از تشکلهای دانشجویی است؛ بنابراین طرح این مسئله با نگاه آرمانی و یا به اصطلاح (در فضا سیرکردن) نوشته نشده است.
بلکه قصد بر این است تا با تجربه اندک در برگزاری و اجرای چنین نشستهایی با سبک و سیاق فعلی، آسیبهای موجود را در اختیار خوانندگان قرار داده تا بتوانیم با برطرف کردن این آسیبها در هرچه بهتر برگزار شدن کرسیها نقش خود را ایفا کنیم، البته باید به این نکته نیز اشاره کرد که تلاشهای خوبی نیز تا کنون از سوی فعالین دانشجویی و مسئولین صورت گرفته است، که در ایجاد فضای شور و نشاط توام با شعور در دانشگاهها موثر بوده است و اما آسیبها چه هستند؟
۱- اینکه به هر نشست دانشگاهی عنوان کرسی آزاداندیشی را اطلاق کنیم، به نظر بیسلیقگی است؛ چرا که قالبهای مختلفی برای برگزاری برنامههای سیاسی و فرهنگی در دانشگاه وجود دارد که هر یک شکل و شمایل و البته ویژگیهای خاص خود را دارد. قطعا خوانندگانی که سابقه اجرای چند برنامه را داشتهاند این موضوع را تایید خواهند کرد که کرسی آزاداندیشی، تریبون آزاد، کرسی آزادفکری، هماندیشی علمی کاملا در محتوا و هدف با یکدیگر تفاوت دارند و اگر ما بخواهیم به هدف مورد نظر رهبری در رونق گرفتن فضای دانشگاهی برسیم لاجرم باید به تفاوتهای موجود توجه داشته و برای هر یک منناسب با خودش برنامهریزی کنیم.
۲- با فرض توجه فعالین به مسئله اول و رعایت آن، سوال دیگر این است که چقدر از موضوعات مطرح شده در نشستهای دانشگاهی مورد توجه مسئولین امر قرار گرفته است؟ بی تردید کسانی که متحمل اجرای این نشستها میشوند هدفی را دنبال میکنند و در یافتن پاسخی برای سوال مشخص خود هستند. اجرای کرسی یک موضوع است و گرفتن خروجی و ارائه راهحل و نیز مهمتر از آن میزان استفاده مسئولان از نظرات مطروحه فوقالعاده مهم و ضروری است. که از دو منظر قابل بررسی خواهد بود، اول آنکه این مقوله به برگزار کنندگان نشستها کمک خواهد کرد موضوعات خود را که دغدغه این نوشته نیز هست هدفمندتر انتخاب کنند و ثانیا حضور مسئولان در دانشگاهها که از درخواستهای جدی دانشجویان نیز میباشد، محقق خواهد شد.
۳- یکی از مسائلی که همواره در کرسیهای آزاداندیشی در صدد رسیدن به آن هستیم، توجه به سوالات دانشجویان و شبهاتی است که در ذهن نسل جوان دانشگاهی وجود دارد که متاسفانه یکی از شگردهای دشمنان نیز ایجاد همین شبهات بعضا خطرناک در بین جوانان است و اگر جنبش دانشجویی و تشکلهای دانشجویی نتوانند پاسخی مناسب برای آن ارائه کنند، بی تردید مشکلات و معضلات جدیتری را به همراه خواهد داشت که البته به سبب عدم اجرای درست کرسیهای آزاداندیشی که منجر به شنیدن صحبتهای دانشجویان میشود، امروزه مشکلات جدی فرهنگی را در بین جوانان به وجود آوردهاست.
بنابراین در جمعبندی این قسمت باید عرض شود توجه به سوالات و دغدغههای دانشجویان و شنیدن صحبتهای آنان و در ادامه ارائه پاسخی مناسب و نیز ارائه راهحل اساسی میتواند اندکی از این مشکلات بکاهد. در پایان امیدواریم با آسیبشناسی دقیق کرسیهای آزاداندیشی و ارزیابی نقاط ضعف و قوت آن بتوانیم سهم خود را در اجرای این مطالبه دلسوزانه و حکیمانه رهبر عزیزمان بیش از پیش افزایش دهیم و شاهد شنیده شدن دغدغههای دانشجویی در فضایی منطقی و آرام و علمی باشیم.
* محسن آنالویی – دبیر شورای تبیین مواضع بسیج دانشجویی دانشگاههای اصفهان
انتشار یادداشتهای دانشجویی به معنای تایید تمامی محتوای آن توسط «خبرگزاری دانشجو» نیست و صرفاً منعکس کننده نظرات گروهها و فعالین دانشجویی است.