دانشگاه بجنورد یکی از دانشگاههایی است که سخت دچار سندرم خفقان زدگی شده و دانشجویان این دانشگاه معتقدند در چهار دولت گذشته، دانشگاهها در دولت تدبیر و امید امنیتیترین فضا را تجربه کردهاند.
گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو-زینب امیدی، «دانشگاه هم باید نقاد باشد، باید از ما انتقاد کنید، از رئیس جمهور انتقاد کنید، البته با بیان احسن، همان طور که قرآن میگوید، با بهترین بیان انتقاد بفرمایید. از بقیه قوا هم از نظر من انتقاد کنید. صدای تشویق حضور نقد حق شماست، دانشجو باید نقاد باشد، من هم حال و هوای دانشجویی را میدانم. به هر حال من هم یک دورهای دانشجو بودهام و میدانم، دوره بسیار خوبی است، واقعاً یکی از ویژگیهای آن هم همین است. بیان کردن و نقد کردن. از آن طرف هم به ما راه حل بدهید و به ما کمک کنید.» این بخشی از سخنان رئیس جمهور در روز ۱۶ آذر سال ۹۵ در حضور جمعی از دانشجویان دانشگاه تهران بود. هنوز یک سال از گفتن این شعارها نمیگذرد و هنوز تا رسیدن ۱۶ آذری دیگر ماهها وقت است، اما دانشگاهها دچار سندرم خفقان زدگی شدهاند. حرفهای دانشجویان در مراسمهای روز دانشجو و دیدارهای هرسالشان در ماه مبارک رمضان با رهبر انقلاب گواه این مدعاست.
ماجرای این روزهای دانشگاههای خراسان شمالی
دانشگاه بجنورد یکی از دانشگاههایی است که سخت دچار این نوع از سندرم شده و دانشجویان این دانشگاه معتقدند در چهار دولت گذشته، دانشگاهها در دولت تدبیر و امید امنیتیترین فضا را تجربه کردهاند. هرچند گفته میشود دانشگاه پادگان نیست! اما صحبتهای دانشجویان دانشگاه بجنورد پرده از چیز دیگری برمی دارد. با بررسی فضای سیاسی دانشگاههای استان خراسان شمالی مشخص میشود که در دولت تدبیر و امید فضای دانشگاهها به سمت آزادی تشکلهای دانشجویی پیش نرفته است و این تشکلها به ویژه تشکلهای منتقد دولت در این سالها تحت فشار شدید مسئولین دانشگاهی برای اجرای برنامههای خود بودهاند.
سید علی سیدالموسوی، مسئول بسیج دانشجویی دانشگاه دولتی بجنورد در همین راستا به خبرنگار ما گفته: ما متاسفانه در فضای این دولت با مسئولانی مواجه هستیم که شعار آزادی بیان میدهند؛ اما به آزادی بیان معتقد نیستند؛ چرا که احساس میکنند که فقط حرف خودشان درست است؛ اما بنا به قوانین و ضوابط و پیگیریهای مستمر تشکلهای انقلابی دانشگاهها ناچارند، تن به یکسری خواستهها بدهند؛ چرا که در غیر این صورت فضا طوری میشود که آنها میخواهند.
چهار سال است معطل یک دفتر سه در چهار هستیم وی افزود: در حوزه علمی نیز مثلا یک تشکل انقلابی این دغدغه را دارد که دانشگاه را از لحاظ علمی گسترش بدهد؛ ما تقریبا حدود دو سال است که معطل یک دفتر سه در چهار هستیم که فضای مرکز تحقیقات دانشجویی راه بندازیم؛ این در حالی است که معمولا چند پروزه انجام شده و بعد از دو سال فهمیدند که مثلا دانشجوهای بسیجی در حوزه علمی هم کار کردند.
سیدالموسوی تصریح کرد: در حوزه سیاسی نیز در خیلی از موارد بوده که خواستیم سخنران دعوت کنیم که با بروکراسی خاص دانشگاه مواجه شدیم؛ به طور مثال در برخی موارد اتفاق هایی رخ میدهد که نیاز به موضع گیری دارد؛ اما گاها مسئولان نمیگذارند و میگویند این موضوع باید در جلسه شورای فرهنگی دانشگاه مطرح شود.
در واقع به واسطه فضای امنیتی که بر دولت و به طبع آن بر مسئولان دانشگاهی استان حاکم است، تمایلی برای اینکه دانشجو حرف بزند وجود ندارد. متاسفانه برخی از دانشگاههای استان خراسان شمالی، با مدیریت پادگانی اداره میشوند و از برگزاری خیلی از برنامهها جلوگیری میکنند و اجازه نشاط سیاسی را به دانشجویان نمیدهند؛ البته دانشگاههایی هم در این استان هستند که فعالیت سیاسی خوبی دارند و نباید ناقض فعالیتهای آنها شد.
مسالهای که اینجا مطرح است مربوط به صدور مجوز برنامههای تشکلهای دانشجویی در بستر دانشگاهها است که بر عهده روسای دانشگاهها و سپس مجموعه حراستها است. مجموعه امنیتی که قرار است در دانشگاهها منضبطتر عمل کند، متاسفانه اختیارات زیادی پیدا کرده و در خیلی جاها دخالت میکند؛ مثلا در تایید سخنران ها؛ چرا که وقتی مجوز شورای فرهنگی را گرفته میشود، حراست حق دخالت ندارد.
سخنرانی که ما میگوییم، نشریهای که ما میگوییم!
عبدالله امینی فر، مسئول ناحیه بسیج دانشجویی خراسان شمالی در خصوصای موضوع میگوید: در این دولت به مسئول تشکل دانشجویی فقط اجازه دعوت سخنرانی را که آنها بگویند میدهند، نشریات را برخلاف قانون ابطال میکنند، بارها و بارها از دانشجویان تعهد میگیرند که حق حرف زدن و اجرای برنامه را ندارند، اینها حقایق این دولت است. با توجه به تجربه فعالیت در تشکلهای دانشجویی در ۱۴ سال حضور بنده در دانشگاههای مختلف کشور هیچ وقت اینقدر فضا را برای فعالیت تشکلهای دانشجویی محدود ندیده بودم.
وی با اشاره به برخورد با دانشجویان در سالهای اخیر گفت: بارها و بارها در سالهای گذشته شاهد تحصنات، تجمعات و حرکتهای دانشجویی در دانشگاهها بودم؛ اما هیچگاه اینچنین نبوده که بخواهند دانشجوها را مثلا برای مطالبه صنفی-دانشجویی انضباطی کنند و از فشار نهادهای امنیتی استفاده کنند در این دولت دانشجویان فقط به خاطر امضای یک بیانیه صنفی چند بار توسط مجموعه امنیتی فراخوانده میشوند.
چرا محافظه کارید؟
طبق آئین نامه تشکلهای اسلامی دانشجویان مصوب شورای عالی انقلاب فرهنگی مسئولان دانشگاهها باید با رعایت ضوابط اقدام به صدور مجوز برای تشکلهای دانشجویی کنند؛ اما الان طبق گفته دانشجویان خراسان شمالی اکثر مدیران دانشگاهی در این راستا سنگ اندازی میکنند و مانع صدور مجوز برای تشکلهای دانشجویی میشوند. دانشجویان متاسفانه بارها و بارها درخواستهای متعددی را برای صدور مجوز و برگزاری نشستهای دانشجویی در دانشگاه به شورای نظارت فرستاده اند، اما هربار با پاسخ منفی دانشگاه روبرو شدند.
یکی از فعالین دانشجویی دانشگاه پیام نور بجنورد در این خصوص اظهار داشت: در سالهای اخیر لغو و عدم صدور مجوز برای سخنرانی منتقدین دولت را بارها در دانشگاههای استان شاهد بودیم که بی شک این موضوع نشانگر وضعیت آزادی بیان و فعالیت تشکلهای دانشجویی است. متاسفانه به نظر میرسد مدیران دانشگاهها وظایف خود را در برابر تشکلهای دانشجویی انجام نمیدهند و فقط به دنبال محافظه کاری و فضای بسته در محیطهای علمی و دانشگاهی هستند.
در کنار تمامی چیزهایی که از زبان خود دانشجویان گفته شد اما؛ عملکرد این دانشگاه نشان میدهد جا برای اجرای بعضی برنامه با ظاهر موجه، اما دورن مایهای غیر قانونی وجود دارد. حال اینکه چرا و چگونه این تبعیض اعمال میشود سوال بعدی است که متاسفانه پیگیریهای خبرنگار ما نیز نتوانست مسئولین را مجاب به پاسخگویی آن کند!
اسفند ۹۵ و روزهای پایانی سال «همایش استارت آپ گردشگری» دانشگاه پیام نور بجنورد گواه این مدعا شد. این برنامه که هم زمان در ایام فاطمیه برگزار و گفته میشد توسط نهادی خارج از دانشگاه برای برگزاری، مجوز اخذ کرده و در سایه غفلت ریاست دانشگاه و مسئولان آن صحنه آمفی تئاتر را به چیزی دیگری بدل کرده است تعجب همگان را برانگیخت. فیلمها و تصاویر رقص و پایکوبی عدهای زن روی سن و تشویق و حضار و باقی ماجرا ... نشان میدهد در بعضی دانشگاههای ما تاریخ مصرف خیلی چیزا به اتمام رسیده است.
همان موقع با این وجود که حاشیه این برنامه ابعاد رسانهای گستردهای پیدا کرد و امام جمعه، دادستانی و معاونت امنیتی سیاسی استان را نیز درگیر خود کرده بود، اما تنها جواب رئیس دانشگاه به مطالبه دانشجویان این بود که سوالاتتان را برایم فکس کنید! این در حالی است که یکی از دانشجویان معترض در پی برگزاری این برنامه از سوی دانشگاه به مدت یک ترم از تحصیل تعلیق میشود. این اتفاقات نشان میدهد آزادی بیان در دانشگاه تنها یک شعار است نه چیزی بیشتر.
در آخر باید گفت برخورد سلیقهای مسئولین دانشگاه زیر سایه شعارهای نمادینی، چون انتقاد از دولت و آزادی بیان به جاهای خوبی ختم نخواهد شد. این بگیر و ببندها فقط بستر دانشگاه را شبیه دمل چرکینی میکند که هر زمان ممکن است سر باز کند. دانشجویان از حرفهای شعاری خسته اند از اینکه شخص رئیس جمهور هر سال در روز نمادین دانشجو بیاید و با لبخند بگوید: «از رئیس جمهور انتقاد کنید، از بقیه قوا هم از نظر من انتقاد کنید»، اما در باطن چیزی که میبینیم خفقان، تعلیق از تحصیل، حراست و کمیته انظباطی است.