علیرغم آنکه در چند سال اخیر استفاده از ظرفیتهای نیروی جوان و تحصیل کرده برای رفع نیازهای کشور و اشتغالزایی مورد تاکید تمامی مسئولان است، اما آمارهای چشمگیری را در این باره شاهد نیستیم.
گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، محیامعصومی- پیرو گزارشهای منتشر شده از عملکرد سامانه مپفا و ارتباط دانشگاهها و صنایع و درآمدهای کلان آنها با عناوین زیر
حال قصد داریم برخی اطلاعات آماری دانشگاهها که به دنبال همکاری با صنعت برای سامانه مپفا ارسال کردهاند را شفافسازی کنیم، درحقیقت مبنای آمار موجود در این گزارش، اطلاعاتی است که ازسوی دانشگاهها بین سال ۹۲ تا ۹۶ در سامانه مپفا وارد شده است.
قراردادهای ارتباط با صنعت و دانشگاه، اهمیت قابل توجهی در هدفمندسازی پژوهشها و فعالیتهای دانشگاهی دارد، همچنین این قراردادها به رفع نیازها و حل معضلات اقتصاد در صنعت کشور کمک موثری میکند لذا سعی شده وضعیت قراردادهای دانشگاههای کشور مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرد، مسلما بررسی این اطلاعات میتواند روش مناسبی برای ارزیابی، تجزیه و تحلیل ارتباطات موجود در دانشگاهها با صنایع و دستگاههای اجرایی باشد و شاخصهایی را جهت ارزیابی عملکرد دانشگاهها در این حوزه ارائه کند.
همانطور که در نمودار زیر مشاهده میشود تعداد قراردادهای ارتباط با صنعت و جامعه علیرغم افتی ناچیز بین سالهای ۹۲ تا ۹۳، اما از سال ۹۲ تا ۹۶ به طور کلی با رشد مواجه بوده، به گونهای که در سال ۹۶ حدود ۴۷۲۳ قرارداد ارتباط با صنعت درحال اجرا داشتهایم.
تعداد قراردادهای ارتباط با صنعت و جامعه (درحال اجرا)
اما خوب است بدانید که طی این سالها تعداد قراردادهای ارتباط با صنعتی که به سرانجام رسیدهاند، کم نیست و از سال ۹۲ تا ۹۳ تقریبا هر سال به یک میزان قراردادها پایان یافته اند.
تعداد قراردادهای ارتباط با صنعت و جامعه (پایان یافته)
بسیاری از دانشگاهها چنین ادعایی را دارند که علیرغم نشان دادن تمایلشان برای همکاری با صنعت، اما صنایع معمولا به آنها اعتماد نمیکنند و پروژههای کاربردیشان را به دانشگاهها نمیسپارند. طبق نمودارهای واصله قابل رویت است که در سالهای ۹۲ تا ۹۶ پایاننامههای متعددی تحت حمایت صنایع و دستگاههای اجرایی قرار گرفته است؛ هرچند که تعداد آنها در مقایسه با جمعیت عظیم و توانمند دانشگاهیان قدری پایین است.
تعداد پایان نامههای مورد حمایت مالی صنایع با دستگاههای اجرایی
تعداد پایان نامههای مرتبط با قراردادهای ارتباط با صنعت دانشگاه
در سالهای ۹۲ تا ۹۶ تفاهمنامههای منعقد شده با دستگاههای اجرایی سیر صعودی داشته است و سال ۹۵ تنها یک قرارداد منعقد شده بیشتر از سال ۹۶ دارد. مسئولان بر این اعتقاد هستند که کیفیت و ثمردهی تفاهمنامههای منعقد شده اهمیتی بیشتر از تعداد و کمیت آنها دارد.
تعداد تفاهمنامههای منعقد شده با دستگاههای اجرایی
تا صحبت از قرارداد و همکاری مشترک بین دانشگاه و صنعت میشود ناخودآگاه برخی از اذهان به سمت درآمد و پولهای حاصل از آنها میرود که این درآمد چقدر است و کجا هزینه میشود؟ نمودارهای زیر مبلغ قراردادهای ارتباط با صنعت و جامعه درحال اجرا و همچنین تکمیل شده را نشان میدهد که با اندکی تامل میتوان دریافت سال ۹۶ نسبت به سالهای قبل مبلغی بالغ بر ۹۵۲ میلیارد تومان از قراردادهای ارتباط با صنعت به دست آمده است. (مبالغ درج شده در نمودارهای زیر به میلیارد تومان است)
درآمد حاصل از قراردادهای ارتباط با صنعت و جامعه
با یک حساب سرانگشتی و کمی دقت به راحتی میتوان دید که تعداد قراردادهای منعقد شده با دستگاههای اجرایی و صنعت به طور کلی چه تعداد دانشجویان تحصیلات تکمیلی را مشغول کرده است. طی سالهای ۹۲ تا ۹۶ علیرغم رشد آماری این نسبت، اما هنوز آمارها چندان رضایتبخش نیست.
نسبت مبلغ قراردادهای جاری هرسال به تعداد دانشجویان تحصیلات تکمیلی (میلیون تومان / نفر)
نسبت مبلغ قراردادهای جاری هرسال به تعداد دانشجویان پذیرش شده تحصیلات تکمیلی (میلیون تومان/ نفر)
تفاوت دو نمودار فوق بدین صورت است که در نمودار اول کل دانشجویان تحصیلات تکمیلی مشغول به تحصیل به عنوان جامعه در نظر گرفته شدهاند، اما در نمودار دوم فقط دانشجویان تحصیلات تکمیلی ورودی همان سال به عنوان جامعه هدف هستند.
نسبت تعداد پایاننامههای مورد حمایت مالی صنایع یا دستگاههای اجرایی به تعداد کل پایاننامههای دفاع شده تحصیلات تکمیلی بین سالهای ۹۲ تا ۹۶ نشان میدهد که دانشگاهها آنچنان بیراه هم نسبت به عدم تمایل صنعت برای همکاری با آنها اعتراض نمیکنند چرا که با وجود فعالیت و تحصیل تعداد زیادی دانشجویان تحصیلات تکمیلی در دانشگاههای سراسر کشور نباید تنها ۲ تا ۳ درصد پژوهشهای آنها به کار صنعت بیاید. درحقیقت ظرفیتهای تعداد بیشماری دانشجو و دانشآموخته تحصیلات تکمیلی بیش از این آمار است.
نسبت تعداد پایاننامههای موردحمایت مالی صنایع یا دستگاههای اجرایی به تعداد کل پایاننامههای دفاع شده تحصیلات تکمیلی
از درصد نمودارهای فوق که بگذریم به آمار غافلگیر کننده دیگری از پایاننامههای مرتبط با قراردادهای ارتباط صنعت و دانشگاه میرسیم. گزارشها نشان میدهند که در سال ۹۶ تنها ۱.۲۲ درصد از پایاننامههای دانشگاهیان مرتبط با قراردادهای ارتباط صنعت و دانشگاه بوده است. این موضوع در حالی است که صنایع و دانشگاهها با ارتباط و پیوند بیشتر میتوانند از ظرفیتهای بیشتری بهره بگیرند و برای رفع مشکلات و نیازهای جامعه به توان داخلی تکیه کنند.
نسبت تعداد پایاننامههای مرتبط با قراردادهای ارتباط با صنعت دانشگاه به تعداد کلی پایاننامههای دفاع شده تحصیلات تکمیلی