محققان در دانشگاه صنعتی امیرکبیر موفق شدند سامانهای، هیبریدی هیدروژل فیبروئین ابریشم - نانوذرات کیتوسان را برای رهایش داروی دگزامتازون برای کنترل التهاب چشم طراحی کنند.
به گزارش گروه فناوری خبرگزاری دانشجو، محمد اکرمی حسن کهل فارغ التحصیل دانشگاه صنعتی امیرکبیر و مجری طرح «ساخت و مشخصه یابی سامانه هیبریدی هیدروژل فیبروئین ابریشم - نانوذرات کیتوسان جهت رهایش داروی دگزامتازون برای کنترل التهاب چشم» گفت: دارورسانی به چشم یکی از موضوعات مورد توجه در مهندسی پزشکی است.
وی با تاکید بر اینکه به دلیل وجود محدودیتها و ناکارآمدیهای که روشهای مرسوم دارورسانی برای درمان بیماریهای چشم وجود دارد؛ اظهار کرد: همچنین قیمت بالای داروهایی که باید به صورت مکرر مورد استفاده قرار گیرند، طراحی سیستم رهایش دارو جهت آزادسازی دارو در موضع آسیب برای کاهش دوز مورد استفاده، جلوگیری از عوارض دارو، تزریق مکرر و کاهش هزینههای درمان، طراحی سیستم رهایش دارو مناسب امری ضروری به نظر میرسد.
محقق دانشگاه صنعتی امیرکبیر ادامه داد: درهمین راستا، در این پژوهش سامانه هیبریدی زیست سازگار جدیدی بر پایهی هیدروژل فیبروئین ابریشم- نانوذرات کیتوسان حاوی داروی دگزامتازون بهمنظور کنترل و بهبودی بیماریهای التهابی چشم ارائه شد.
وی تاکید کرد: تا کنون پژوهشهای متعددی درزمینهی استفاده از فیبروئین ابریشم و نانوذرات کیتوسان به صورت مجزا برای بافتهای مختلف انجامشده است، اما تاکنون پژوهشی از اثر همزمان این دو سامانه بهصورت هیبریدی برای بافت چشم بررسی نشده است.
اکرمی خاطر نشان کرد: مهمترین نوآوری این پژوهش ساخت سامانه رهایش پایدارتر و کنترل شدهتر است تا داروی دگزامتازون در مقدار مناسب و در مدتزمان طولانیتر در دسترس بیمار قرار بگیرد.
وی با اشاره به روش کار خود در این پژوهش افزود: در این پژوهش سامانه هیبریدی زیست فعال جدیدی بر پایهی هیدروژل فیبروئین ابریشم – نانوذرات کیتوسان حاوی داروی دگزامتازون بهمنظور کنترل و بهبودی بیماریهای التهابی چشم ارائه شد.
محقق دانشگاه امیرکبیر اظهارکرد: در ابتدا نانوذرات کیتوسان و نمونه بهینه انتخاب شد و سپس تحت آزمونهای مشخصهیابی ازجمله طیف سنجی مادون قرمز، پراکنش نور دینامیک و پتانسیل زتا قرار گرفت و نانوذرات کیتوسان حاوی داروی دگزامتازون ساختیم تا نرخ و مدل رهایش داروی دگزامتازون را به دست بیاوریم.
وی بیان کرد: پس از تخلیص فیبروئین ابریشم طی فرآیند صمغزدایی، سامانههای هیدروژلی و هیبریدی نهایی آماده شد و آزمونهای مشخصهیابی ازجمله طیف سنجی مادون قرمز، تخلخلسنجی، نرخ جذب آب، نرخ تورم، رهایش داوری دگزامتازون و نرخ تخریب برونتنی بر روی سامانههای ساخته شده انجام شد.
اکرمی افزود: تصاویر میکروسکوپی الکترونی نشان از وجود تخلخلهای باز با اتصالات درونی بود که آزمونهای طیف سنجی مادون قرمز، نانوذره کیتوسان ساختهشده و فیبروئین ابریشم استخراجشده را تائید میکند.
وی با بیان اینکه به منظور زیستسازگاز بودن سامانهها، آنها به مدت ۷ روز طی آزمونهای مرتبط، مورد بررسی قرار گرفت، گفت: سامانه دارویی ساخته شده به طور خاص برای بیماران چشم طراحی شده است، از این رو، این سامانه در بیمارستانهای چشم پزشکی کاربرد خواهد داشت.
اکرمی با اشاره به نتیج این پروژه گفت: با توجه به نتایج خوب به دست آمده در آزمونهای برونتنی، در نظر داریم سامانههای طراحی شده جهت بررسیهای درونتنی در بدن حیوان کاشته شود؛ همچنین از داروی «بواسیزوماب» که یک داروی کاربردی برای درمان بیماری AMD است، در سامانهها استفاده خواهیم کرد تا میزان رهایش برای این داروی خاص را نیز اندازه بگیریم.
وی با اشاره به ویژگیهای این طرح گفت: نتایج به دست آمده از آزمون زندهمانی سلولی نشان داد، که نانوذرات و سامانههای حاوی دارو تهیه شده، هیچگونه سمیتی را ایجاد نکردند. بنابراین، با توجه به نتایج به دست آمده، به نظر میرسد که سامانه هیبریدی هیدروژل فیبروئین ابریشم- نانوذرات کیتوسان به عنوان بستری مناسب برای کنترل رهایش داروی دگزامتازون در درمان التهابهای چشمی میتواند پیشنهاد شود. همچنین از مزایای این طرح میتوان به کاهش بسیار زیاد هزینهها و عوارض جانبی نسبت به نمونههای مشابه اشاره کرد.
وی با اشاره به دیگر کاربردهای نتایج این طرح گفت: علاوه بر کاربرد ذکر شده برای بافت چشم، از این سامانه با یکی سری اصلاحات کوچک برای دارورسانی در سایر بافتهای بدن نیز کاربرد خواهد داشت.
گفتنی است؛ مهناز اسکندری و عاطفه سلوک اعضای هیئت علمی دانشگاه صنعتی امیرکبیر اساتید راهنمای این طرح بودند.