آیا پیشرفت‌های هوش مصنوعی چین به معنای شکست کنترل‌های فناوری ایالات متحده است؟

به گزارش گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو؛ ایالات متحده در طول سه سال گذشته به طور پیوسته برای محدود کردن دسترسی چین به تراشه‌های رایانه‌ای پیشرفته که سیستم‌های هوش مصنوعی پیشرفته را تامین می‌کنند، کار کرده است. هدف آن کاهش سرعت پیشرفت چین در توسعه مدل‌های پیشرفته هوش مصنوعی بوده است.

اکنون یک شرکت چینی، DeepSeek، همین فناوری را ایجاد کرده است. در هفته‌های اخیر، DeepSeek چندین مدل هوش مصنوعی و یک ربات چت را منتشر کرد که عملکرد آن با بهترین محصولات ساخته شده توسط شرکت‌های آمریکایی رقابت می‌کند، در حالی که از تراشه‌های هوش مصنوعی بسیار کمتری استفاده می‌کند که معمولاً شرکت‌ها به آن نیاز دارند. در آخر هفته، چت ربات DeepSeek در صدر جدول اپ استور اپل قرار گرفت و مردم آن را در سراسر جهان دانلود کردند.

این توسعه سوالات بزرگی را در مورد کنترل‌های صادراتی ایجاد شده توسط ایالات متحده در سال‌های اخیر ایجاد کرده است. دولت بایدن سیستمی از قوانین جهانی ایجاد کرد و به طور پیوسته آنها را گسترش داد تا سعی کند فناوری پیشرفته هوش مصنوعی - به ویژه تراشه‌های ساخته شده توسط انویدیا - را از دست چین دور نگه دارد. آنها نگران بودند که فناوری نه تنها از نظر اقتصادی، بلکه از نظر نظامی نیز به چین برتری بدهد.

توسعه DeepSeek بحث‌های شدیدی را در مورد اینکه آیا کنترل‌های فناوری ایالات متحده شکست خورده است برانگیخته است. در اینجا چیزی است که باید بدانید.

نوآوری‌های DeepSeek نشان می‌دهد که دولت بایدن ممکن است خیلی کند عمل کرده باشد تا با شرکت‌های خصوصی که کنترل‌هایش را کنار می‌گذارند همگام شود.

DeepSeek گفته است که جدیدترین مدل آن بر روی Nvidia H۸۰۰s آموزش داده شده است. این یک تراشه هوش مصنوعی است که انویدیا به طور خاص برای بازار چین پس از اعمال کنترل‌های صادراتی برای اولین بار توسعه داد و باعث شد تا حجم زیادی در واشنگتن ایجاد شود.

هنگامی که ایالات متحده در سال ۲۰۲۲ محدودیت‌هایی را بر روی پیشرفته‌ترین تراشه‌های انویدیا اعمال کرد، انویدیا به سرعت با ایجاد تراشه‌های کمی کاهش یافته که دقیقاً کمتر از آستانه تعیین شده توسط دولت بود، سازگار شد. استفاده از این تراشه‌ها از نظر فنی برای شرکت‌های چینی قانونی بود، اما به آنها اجازه داد عملاً به نتایج مشابهی دست یابند.

این امر باعث خشم مقامات بایدن شد و آنها نیز اقدام به محدود کردن تراشه‌های جدید کردند. اما دولت به آرامی حرکت کرد و حدود یک سال طول کشید تا H۸۰۰ و سایر تراشه‌های کاهش یافته را ممنوع کنند. در این بین شرکت‌های چینی تعداد زیادی از آنها را ذخیره کردند.

مشخص نیست که DeepSeek چگونه Nvidia H۸۰۰s خود را به دست آورد، اما قانونی بود که این شرکت آنها را در اواخر سال ۲۰۲۲ یا ۲۰۲۳ خریداری کند. اما اکنون، چنین خرید‌هایی وجود ندارد.

جیمی گودریچ، مشاور ارشد تحلیل فناوری در شرکت رند، گفت: شما نمی‌توانید آنچه را که در حال حاضر وجود دارد کنترل کنید. اگر دولت بایدن سریعتر پاسخ می‌داد و H۸۰۰ را به چین محدود می‌کرد، بدون شک DeepSeek در ارائه این مدل با چالش بیشتری مواجه می‌شد.

DeepSeek همچنین سال‌ها برای افزایش عرضه تراشه خود قبل از اعمال کنترل‌های واشنگتن صرف کرد. بر اساس مصاحبه‌ای با لیانگ ونفنگ، بنیانگذار DeepSeek، در رسانه چینی ۳۶Kr، تا سال ۲۰۲۱، DeepSeek یکی از معدود شرکت‌های چینی بود که حداقل ۱۰۰۰۰ Nvidia A۱۰۰، تراشه پیشرفته Nvidia که در سال ۲۰۲۰ منتشر شد، خریداری کرده بود.

هیچ مدرکی مبنی بر استفاده DeepSeek از تراشه‌های قاچاق وجود ندارد. اما بسیاری از شرکت‌های چینی هوش مصنوعی دارند. الکساندر وانگ، مدیر اجرایی غول آموزش هوش مصنوعی Scale AI، به نیویورک تایمز گفت که شرکت‌های چینی تراشه‌های بسیار پیشرفته‌تری نسبت به محدودیت‌های ایالات متحده دارند و DeepSeek احتمالاً حدود ۵۰۰۰۰ پردازنده H۱۰۰ پیشرفته انویدیا دارد، «که بدیهی است که آنها نمی‌توان در مورد آن صحبت کرد.»

هم انویدیا و هم دولت ایالات متحده استدلال کرده‌اند که مقیاس قاچاق محدود بوده است. اما تایمز سال گذشته گزارش داد که تجارت فعال در چین در زمینه فناوری هوش مصنوعی محدود شده است. در یک بازار شلوغ در شنژن، در جنوب چین، فروشندگان تراشه گزارش دادند که در فروش صد‌ها یا هزاران تراشه محدود شده شرکت داشتند.

نمایندگان ۱۱ شرکت گفتند: تراشه‌های ممنوعه انویدیا را فروختند یا حمل کردند - از جمله A۱۰۰s و H۱۰۰s، پیشرفته‌ترین شرکت در آن زمان - و تایمز ده‌ها کسب و کار دیگر را پیدا کرد که آنها را به صورت آنلاین عرضه می‌کردند. یکی از فروشنده‌ها در شنژن به خبرنگار پیام‌هایی را نشان داد که تحویل سرور‌های حاوی بیش از ۲۰۰۰ چیپ پیشرفته‌ترین تراشه‌های انویدیا را ترتیب می‌داد، معامله‌ای که مجموعاً ۱۰۳ میلیون دلار بود.

از آن زمان، گزارش‌های بیشتری مبنی بر ثبت قاچاق در مقیاس بزرگ، به ویژه از طریق سایر کشور‌های آسیایی، منتشر شده است.

دولت بایدن در این ماه مقررات گسترده‌ای را منتشر کرد که هدف آن مقابله با موضوع قاچاق است و با تعیین سقف تعداد تراشه‌هایی که Nvidia می‌تواند به هر کشوری در سراسر جهان بفروشد، مقابله کند.

باید دید دولت ترامپ در این خصوص چه خواهد کرد. در یک فرمان اجرایی تجاری که پرزیدنت ترامپ در اولین روز ریاست جمهوری خود امضا کرد، به مقامات خود دستور داد تا سیستم کنترل صادرات ایالات متحده را بررسی کنند، از جمله "چگونگی شناسایی و حذف نقاط ضعف در کنترل‌های صادراتی موجود".

به نظر می‌رسد کنترل‌های ایالات متحده نبوغ چینی‌ها را تشویق کرده است، اما آنها همچنین به وضوح توسعه هوش مصنوعی چین را متوقف کرده‌اند.

به نظر می‌رسد محدودیت‌های فناوری آمریکا تلاش‌های محققان چینی را برای تلاش برای انجام کار‌های بیشتر تسریع کرده است.

نکته قابل توجه در مورد مدل DeepSeek این است که به گفته این شرکت، تنها با کسری از تراشه‌های گران قیمتی که شرکت‌های غربی برای ساخت فناوری مشابه استفاده کرده‌اند، توسعه یافته است. مهندسان DeepSeek گفتند که آنها فقط از حدود ۲۰۰۰ تراشه Nvidia استفاده کرده‌اند، در حالی که اکثر شرکت‌های برتر چت‌بات‌ها را با استفاده از ۱۶۰۰۰ تراشه یا بیشتر آموزش داده‌اند. سهام انویدیا در روز دوشنبه به دلیل ترس از اینکه شرکت‌های فناوری قادر به انجام هوش مصنوعی پیشرفته در آینده باشند و در عین حال پول بسیار کمتری به انویدیا بپردازند، به شدت سقوط کرد.

جفری دینگ، استاد دانشگاه جورج واشنگتن که فناوری‌های نوظهور را مطالعه می‌کند، گفت که اکثر شرکت‌های جهانی از مقادیر بیشتری از قدرت محاسباتی و داده‌ها برای بهبود عملکرد هوش مصنوعی استفاده می‌کنند. او گفت، اما DeepSeek و دیگر شرکت‌های چینی «مجبور شده‌اند این مسیر دیگر را طی کنند تا دریابند که آیا می‌توانیم با هزینه‌های آموزشی کمتر و محاسبات کمتر، عملکرد مناسبی داشته باشیم یا خیر.

پیامد‌های مدل‌های ارزان‌تر مانند DeepSeek می‌تواند عمیق باشد. با به اشتراک گذاری آشکار جزئیات در مورد نحوه ساخت مدل خود، شرکت‌های چین و سراسر جهان می‌توانند رویکرد کم هزینه آن را تکرار کنند.

مارتین چورزمپا، کارشناس ارشد موسسه پترسون گفت: این بدان معناست که ساخت و راه‌اندازی هوش مصنوعی برای هر کسی، از مقیاس‌کننده‌های بزرگ ایالات متحده گرفته تا کسب‌وکار‌های کوچک غرب میانه، هکر‌های کره شمالی و ارتش روسیه، بسیار ارزان‌تر خواهد بود و می‌تواند انرژی بسیار کمتری را برای اقتصاد بین الملل صرف کند.

با این حال، چین بدون کنترل صادرات احتمالاً در هوش مصنوعی بسیار جلوتر خواهد بود. بنیانگذار DeepSeek در مصاحبه‌های خود اذعان کرده است که عدم دسترسی به قدرت محاسباتی محدودیتی برای شرکت بوده است.

برخلاف شرکت‌های آمریکایی هوش مصنوعی، DeepSeek نمی‌تواند جدیدترین نسل از تراشه‌های هوش مصنوعی را که انویدیا در حال حاضر عرضه می‌کند، به صورت قانونی خریداری کند، که سرعت و عملکرد تراشه‌های قبلی را چند برابر می‌کند.

چورزمپا گفت: هرکسی که نگران این باشد که DeepSeek امروز چه کاری می‌تواند انجام دهد، اگر این کار را با دسترسی به منابع محاسباتی بسیار برتر رقبای آمریکایی خود انجام داده باشد، بیشتر نگران خواهد شد.

موفقیت DeepSeek نشان می‌دهد که علیرغم تلاش‌های واشنگتن برای محدود کردن دسترسی چین به تراشه‌های پیشرفته، برتری Silicon Valley در زمینه هوش مصنوعی کاهش یافته است. اما قابل توجه است که DeepSeek هنوز در حال ساخت مدل‌های خود بر روی تراشه‌های Nvidia است - نه بر روی تراشه‌های رقیب هوش مصنوعی که شرکت فناوری چینی Huawei در تلاش است توسعه دهد.

برخی از مهندسان کامپیوتر چینی پیشنهاد کرده‌اند که می‌توان آخرین مدل DeepSeek را روی تعداد بیشتری از تراشه‌های کمتر پیشرفته، از جمله تراشه‌های ساخت هوآوی، اجرا کرد، حتی اگر تراشه‌های هوش مصنوعی هواوی عملکرد بسیار پایین‌تری دارند.

اما هیچ شرکت چینی هنوز قادر به ساخت تراشه‌های هوش مصنوعی پیشرفته رقیب انویدیا یا نوع ماشین آلات پیچیده مورد نیاز برای ساخت این تراشه‌ها نیست. 

گودریچ گفت: در حال حاضر تنها مزیتی که ایالات متحده نسبت به چین دارد، سخت افزار است.